‘Overheid te laks met virusbestrijding’

De ‘lakse houding’ van de Nederlandse overheid ten opzichte van het coronavirus, heeft ervoor gezorgd dat het virus zich sneller verspreidde dan nodig was. Dat is de conclusie van een artikel in The Irish Times waarin de Nederlandse aanpak van de COVID-19-dreiging onder de loep wordt genomen. Tegelijkertijd blijkt uit een reconstructie in de Volkskrant dat het virus, mede door die opstelling van de overheid, zich in Brabant inderdaad onder de radar heeft weten te verspreiden.

Terwijl Chinese artsen al op 21 februari waarschuwden dat ook patiënten die geen symptomen vertonen de ziekte kunnen doorgeven, iets dat Duitse artsen bevestigden in een artikel in de New England Journal of Medicine, bleef het Nederlandse standpunt: pas wanneer een patiënt symptomen vertoont, is het virus overdraagbaar. Volgens de Nederlandse richtlijn moest iemand met gezondheidsklachten in een van de risicogebieden zijn geweest, zoals Lombardije of Iran, of contact hebben gehad met iemand uit zo’n gebied. Zo niet, dan was er waarschijnlijk geen sprake van een coronabesmetting. Het was die boodschap, uitgedragen door het kabinet en gezondheidsdiensten, die ervoor zorgde dat er in Nederland volgens de krant nauwelijks maatregelen werden genomen om verspreiding van het virus tegen te gaan.

Brabant Uit een steekproef in Brabant is nu gebleken dat veel Brabanders met lichte verkoudheidsklachten, en dus niet de combinatie van tot nu toe voorgehouden symptomen (koorts, kortademigheid, hoesten), wel degelijk het coronavirus onder de leden hebben. Uit een steekproef onder medewerkers Brabantse ziekenhuizen blijkt nu dat vier procent van de medewerkers het virus hebben opgelopen. Dit zonder in de risicogebieden te zijn geweest. Ook hadden ze veelal geen contact met mensen bij wie een coronabesmetting is vastgesteld.

Het goede nieuws van deze bredere besmetting dan tot nu toe gedacht, zo schrijft de Volkskrant, is dat veel nieuwe geïnfecteerden nauwelijks gezondheidsklachten hebben. Dat betekent dat in veel gevallen besmetting met het coronavirus tot niet veel meer dan bijvoorbeeld een neusverkoudheid leidt. Het slechte nieuws is dat het risico op een nationale pandemie plots vele malen groter is geworden, omdat blijkbaar ook mensen zonder ziekteverschijnselen het virus verspreiden. Een virus waartegen geen vaccin is en dat wereldwijd voor vele doden zorgt, met name onder de oudsten en meest kwetsbaren in de samenleving.

Gebrekkige test Hoe gebrekkig de Nederlandse manier van testen is, blijkt uit de reconstructie in The Irish Times. De eerste persoon bij wie het coronavirus werd aangetroffen, had in de dagen daaraan voorafgaand nog carnaval gevierd. Niets aan de hand, luidde de communicatie. De man vertoonde toen immers nog geen symptomen. Nog twee mensen die in Brabant carnaval hadden gevierd bleken besmet, allebei werkzaam bij een bedrijf in Coevorden. Maar omdat ook zij geen symptomen vertoonden, gingen ze de dagen erop gewoon naar kantoor. Kort erop werd bij een derde persoon binnen het bedrijf corona vastgesteld. Het advies: wie symptomen vertoont, kan maar beter even thuisblijven. De rest kan gewoon aan het werk. Een dag later bleek nog iemand positief. Weer twee dagen later nog vier.

Een ander zorgwekkend voorbeeld: negenhonderd studenten van berucht Gronings corps Vindicat besloten tegen alle adviezen in toch op skivakantie naar risicogebied Noord-Italië te gaan. Bij terugkomst vertoonden slechts vier van hen symptomen en alleen deze vier werden getest. Negatief, overigens. Over de rest liet de GGD Groningen optekenen: Wie geen symptomen vertoont, is niet besmettelijk.

Terwijl in Italië het risicogebied is uitgebreid van de noord-naar de zuidgrens en zestig miljoen mensen in quarantaine zijn geplaatst in een poging verdere coronabesmetting in te dammen, zijn in Nederland vooral in Brabant de beperkingen enigszins opgeschroefd. Evenementen met meer dan duizend bezoekers worden opgeschort, waaronder voetbalwedstrijden in de eredivisie. Het paardensportevenement Indoor Brabant dat donderdag van start gaat, gaat gewoon door. Per dagdeel worden er in plaats van 2700, maximaal 1.000 bezoekers toegelaten. Brabanders worden aangeraden zelf terughoudend te zijn in hun sociale contacten. Geheel conform de nieuwe richtlijnen van de Veiligheidsregio Brabant Noord. Die richtlijnen zijn overigens opgesteld door de provincie zelf en niet door verantwoordelijk minister Bruno Bruins (VVD) van Medische Zorg. Het kabinet kondigde bij monde van premier Rutte maandag aan dat het beter is landelijk voorlopig geen handen meer te schudden.

Draaiboek Partij voor de Dieren-Kamerlid Eva van Esch stelde in het parlement al de vraag of de Nederlandse overheid wel bezig is met preventie, of dat vooral wordt geprobeerd geen paniek te zaaien. Voor dat laatste is goede reden: het aantal beschikbare tests om corona vast te kunnen stellen is beperkt. Dat geldt ook voor de capaciteit in ziekenhuizen, die toch al kampen met een tekort aan personeel en niet zijn berekend op een pandemie. Uit een draaiboek van intensive care-artsen bleek dat in het geval van zo’n pandemie harde keuzes gemaakt moeten worden voor wie nog in aanmerking komt voor een bed. In Nederland zijn in totaal 1.150 bedden op de intensive care. De verwachting is dat die allemaal vol zullen liggen als 12.000 Nederlanders tegelijkertijd besmet zijn met het nieuwe coronavirus. Mensen met een lage levensverwachting, zoals 80-plussers of ernstige verkeersslachtoffers, grijpen in dat geval mis.