Overheid promoot Unilever als gezondmaker

Deze week ging de meerjarige overheidscampagne ‘Alles is Gezondheid’ van start. Marie-Claire van den Berg zag met stijgende verbazing aan hoe en vooral met wie die campagne gevoerd wordt.

Denkt u zich eens in: de landelijke brandweer start met een nieuwe brandpreventie campagne. Dat is hard nodig, want de laatste jaren is het aantal branden fors toegenomen. Nederland maakt zich zorgen. ‘Ons land staat in brand’, schrijven de kranten in verontrustende reportages. Televisieprogramma’s tonen wekelijks de schokkende beelden van in de as gelegde woonwijken. De verontrustende toename van het aantal branden heeft onder andere te maken met een beruchte pyromaan die al jaren in het hele land branden sticht. Iedereen zit achter hem aan, maar de pyromaan is ongrijpbaar.

Dan gebeurt er iets wonderlijks.

Bij de lancering van de landelijke brandpreventie campagne staat daar tot ieders verbazing die beruchte pyromaan op het podium. Vol lof spreekt hij over de kracht van de brandweer, onze helden die ons dagelijks uit levensgevaarlijke vuurzeeën redden. De pyromaan steunt de landelijke brandpreventie campagne vol overgave, ook financieel. Op kosten van de pyromaan mag iedereen gratis zijn huis laten testen op brandveiligheid. En om de campagne nog meer kracht bij te zetten, heeft hij de speciale ‘brand-blus’ informatiebox samengesteld. Als doorgewinterde brandstichter weet hij immers als geen ander hoe dat moet.

Iedereen die dat wil krijgt zijn pakket, inclusief een kortingsbon voor een gratis blusdeken met zijn foto erop. Op de foto staat de pyromaan met in zijn ene hand een brandende lucifer en in de andere hand de blusdeken. Naast zijn hoofd staat in koeienletters geschreven: “Wij redden u uit de brand.”

Dat de pyromaan gewoon doorgaat met brandstichten en voor een groot deel zelfs de oorzaak is van al die branden, laten de brandweer en de pyromaan buiten beschouwing.

Wat zouden de kranten schrijven? Wat zou Nederland zeggen? Ik kan me er wel wat bij indenken. “Wat bezielt de brandweer? Ze moeten die pyromaan juist te pakken nemen! Dan hoef je die dure brandpreventie campagne ook niet meer te voeren!”

Ik moest eraan denken toen ik deze week las dat de overheid een landelijke gezondheidscampagne is gestart met onder andere een gratis cholesteroltest voor iedereen tussen de dertig en de zeventig jaar. De campagne is hard nodig, want mensen leven niet gezond genoeg en daar moet wat aan veranderen, schrijven de kranten. Op televisie zien we de schokkende beelden van kinderen die zich volvreten met chips, knakworsten en chocola. Ze drinken mierzoete yoghurtdrankjes en eten veel te zoute kant-en-klaar-maaltijden uit een pakje.

Dan gebeurt er iets wonderlijks.

Bij de lancering van de landelijke gezondheidscampagne ‘Alles Is Gezondheid’ staat daar tot ieders verbazing Unilever op het podium. Vol lof spreekt de levensmiddelenfabrikant – bekend van de Unox rook- en knakworsten, Magnum-ijsjes en kant-en-klaar maaltijden – over de kracht en de noodzaak van de campagne. De pyromaan, eh – sorry, Unilever, steunt de landelijke gezondheidscampagne vol overgave, ook financieel. Op kosten van Unilever mag iedereen gratis een cholesteroltest laten doen. En om de campagne kracht bij te zetten, heeft het bedrijf een speciale ‘Cholesterol Informatiebox’ samengesteld. Als doorgewinterde voedselproducent weet Unilever immers als geen ander hoe je gezonder moet leven. Iedereen die de gratis cholesteroltest laat doen, krijgt de cholesterol informatiebox, inclusief het logo van Becel pro-activ erop en een kortingsbon voor een gratis pakje Becel pro-activ boter. Op dat pakje boter staat in koeienletters geschreven: “Verlaagt actief cholesterol. Wetenschappelijk bewezen.”

Dat de overheid campagne voert voor onze gezondheid is geen probleem. Daar ligt ook een duidelijke taak voor de overheid. Maar dat de overheid zonder blikken of blozen zogenaamd gezonde boterkuipjes van Unilever aanprijst, is onbegrijpelijk. De overheid was er toch om ons burgers zo onafhankelijk en objectief mogelijk te informeren? Waarom maakt ze dan opeens reclame voor één product? Wat nou als over een paar jaar blijkt dat er allemaal nadelen blijken te zitten aan die pro-activ margarine? Zo gek is die gedachte niet. Voedselwaakhond Foodwatch voert al jaren campagne tegen de claims die Unilever op pro-activ boter zet. De margarine mag dan een verlagend effect hebben op het cholesterolgehalte, het is verder volstrekt onduidelijk of daardoor ook echt minder kans hebt op hart- en vaatziekten. Ook vindt de voedselwaakhond dat je geen medicijnen in de supermarkt moet verkopen. Bovendien zitten er in de boter plantensterolen waarvan het effect op de gezondheid nog niet helemaal duidelijk is. Sterker: ze zouden op sommige mensen zelfs een nadelig gezondheidseffect hebben. Maar daar heeft Unilever, waar onze eigen minister-president Mark Rutte trouwens jaren heeft gewerkt, het nooit over.

In de Volkskrant van donderdag uitte wetenschapper Martijn Katan kritiek op de gratis cholesteroltest. Volgens de oud-hoogleraar verschilt ons cholesterol regelmatig van niveau. Er kan per week zomaar 10 % verschil zitten in het cholesterolgehalte. Eén keer prikken zegt dus niet zoveel. Verder zegt de oud-hoogleraar:

Verreweg de meeste testuitslagen zullen straks óf een beetje aan de hoge kant zijn, óf net aan de gezonde kant. En in beiden gevallen zullen apothekers adviseren gezonder te gaan eten. Daar is niets mis mee, maar in combinatie met de Becel-informatiebox zullen veel mensen besluiten om voortaan Becel pro-activ te gaan smeren in plaats van gewone margarine. En om voor dat doel nou heel Nederland te gaan prikken? Ik weet het niet.

Ik weet het wel. Dat doe je niet. Want het klopt niet.

Deze ‘overheidscampagne’ is vooral een hele slimme reclamestunt van Unilever. Vorig jaar meldde het voedselconcern nog dat het slecht ging met haar margarinetak. Het ging zelfs zo slecht dat analisten adviseerden de margarineverkoop af te stoten. Maar daar wilde Unilever niets van weten. Het bedrijf wilde de margarines juist gaan promoten. Door de gezondheidswaarden en smaak nog beter over het voetlicht te brengen, wilde het bedrijf de verkoop van margarine stimuleren. Dat gebeurde in het verleden niet genoeg, zei financieel directeur Jean Marc Huët in de Telegraaf vorig jaar.

Met deelname aan de landelijke overheidscampagne van drie (!) jaar, viel Unilever dus met de neus in de boter. Dit was de uitgelezen kans om uitgebreid reclame te maken voor die ‘gezondheidswaarde’ van margarine. Voor Unilever de ideale marketingstunt, maar voor de overheid een grote misser. Ze heeft zich domweg voor het karretje van de commercie laten spannen. Het maakt de regering in mijn ogen nog meer tot een ongeloofwaardige tandeloze tijger.

Wil je voorkomen dat je cholesterolgehalte te hoog wordt, trap dan niet in het valletje van Unilever en wees slimmer dan de overheid. Natuurlijk moet je naar de huisarts als je denkt dat je cholesterolgehalte te hoog is. Maar in de meeste gevallen volstaat het om je levensstijl een beetje aan te passen. Dat gaat makkelijker dan je denkt: eet bijvoorbeeld minder vet en volle melk producten. Om bij Unilever te blijven: skip de Magnums, de Ola-roomtoetjes, de bakken Ben & Jerry roomijs, de rookworsten, knakworsten en Bifi-worstjes en alle kant-en-klaar pakjes van Conimex, Knorr en Unox. Ze zijn allemaal van Unilever en allemaal niet of minder goed voor je cholesterolgehalte. 

De tweede oplossing: Beweeg! Leef! Ga op de fiets naar de supermarkt in plaats van met de auto. Neem de trap in plaats van de lift. Maak een wandeling na de lunch. Een half uurtje bewegen is bewezen effectief en vele malen goedkoper dan die toch al veel te dure margarinekuipjes Becel pro-activ.

Die mag de overheid dan lekker op haar hoofd smeren. Dat werkt vast net zo goed als boter.

Volg Marie-Claire ook op Twitter

foto vp: Bas Beentjes / Foodwatch