Over twisten thuis en wat te doen

Dag meisjes en jongens, dag ouders en thuiswerkers,

Vandaag over twisten thuis en wat te doen. Als wij de irritaties over vieze sokken, volle tafels en vuile kamers opstapelen, komen zelfs de beste gezinnen onder druk te staan, wie weet bedenken wij dat dit van oudsher al gedoe was; onschuldige nalatigheden groeien uit tot bewijs van langdurige krenkingen. Bekvechten wordt soms slaande ruzie. Ai, daar kunnen de buren van meepraten en páts – de politie helaas ook. Ik weet weer hoe dit ging bij het gezin Marcouch.

Meestal vertel ik opgewekt over onze aankomst, de tijdmachine van professor Barabas uit, het wonderschone lichtjesparadijs van Schiphol in en daarna de klimpartij naar de flat over iets heel anders dan een berg – iets wonderlijks als een trap. Maar die eerste maanden thuis, wat waren die moeilijk! Mijn vader vond het buiten te gevaarlijk en hield ons binnen, daar verbouwden wij een draaistoel tot piepende draaimolen en renden wij joelend achter elkaar aan, zoals plattelandsjongetjes van acht, negen en tien doen, zonder idee van de krakende houten vloer.

Intussen begrijp ik hoeveel wij destijds gevraagd hebben van onze onderburen. Ik ben alsnog dankbaar voor hun incasseringsvermogen. Reken maar dat wij als kinderen die eerste zomermaanden in huize Marcouch genoeg geleden hebben om school te omarmen. Dankbaarheid volgt vaak op ontberingen. Onze moeders wisten dit, als kinderen die hun warme prakje niet wilden eten de boodschap kregen: ‘In Afrika heerst honger’.

Ook de twintigduizend Nederlandse reizigers in het buitenland ontberen de huiskamer thuis. En denk aan onze daklozen, gelukkig kunnen zij bij ons in Arnhem allemaal vertrouwen op veilige nachtopvang en dat is met de afstandsregel een hele prestatie. Dankzij jongeren die komen koken en dankzij oude vrienden die hun bank beschikbaar stellen, nu zij tijdelijk gevrijwaard worden van de kortingsregeling bij de bijstand. En dankzij de corporaties die tijdelijk afzien van huisuitzettingen. Mooi.

Maar voor die thuis oplopende irritaties werkt denken aan reizende Nederlanders, droevige eenzamen en verwaarloosde daklozen niet altijd. Oude wijsheden wel. Diep ademhalen en tot tien tellen en communicatie next level, van repliek dienen, naar de klassieke feedbackregels uit de cursussen van het werk. Daar gaan de docenten straks heel blij van worden als hun scholieren terug zijn. En anders onze collega’s wel op de werkvloer. Alle gelegenheid om die nu goed te oefenen. Zoals: ‘Doordat je zo schreeuwt, stop ik mijn oren dicht. Maar ik sta vlak bij je, dus kun je zachter praten? Dan gaan mijn oren open en ga ik naar je luisteren’. Dus met veel ‘ik’ erin. En toch zit hier het wonder van de feedback: wij houden de last bij onszelf en oefenen empathie.

Zo werkt volwassen worden, van het egocentrische jongetje dat onschuldig spelenderwijs zijn buren horendol maakte en daar totaal niet bij stilstond naar de volwassen man die zich jaren later alsnog inleeft. Beste mensen, ik voel met u mee. Thuis blijven gaat voor de meesten van ons voorbij. Maak routine van gewone dingen: afstand, elleboog, papieren zakdoek en handen wassen. En oefen iets bijzonders: empathie.

Warme groet,

Ahmed Marcouch