Oud-PvdA-leider Ad Melkert heeft zich uitgesproken tegen een gezamenlijke Eerste Kamerfractie met GroenLinks. Dat doet hij in een artikel voor de Wiardi Beckman Stichting, het wetenschappelijk bureau van de partij. In plaats van een samensmelting met GroenLinks, moet de PvdA volgens Melkert een bredere samenwerking zoeken, met ook de SP en D66.
Melkert schrijft dat de fractiefusie tussen zijn partij en GroenLinks voortkomt uit ‘een introvert debat’ en zo’n samensmelting zou ‘potentieel verdelend’ zijn ‘en kan het beste vermeden worden’. Hij wijst erop dat het samengaan van de senaatsfracties geen enkele extra zetel oplevert, maar dat dit wel ‘een geest uit de fles [kan] laten ontsnappen die zich ook tegen een toekomstig kabinet van meer progressieve signatuur zou kunnen keren.’
Ook wijst hij erop dat voor progressievere kabinetten – in 1973 onder Den Uyl en 1994 onder Kok - D66 altijd cruciaal was, omdat ‘de weg naar linkse machtsvorming via het politieke centrum loopt’. Melkert verwijt GroenLinks ook vast te hebben gehouden aan de PvdA in 2017 en 2021 terwijl die partij de kans had om in het kabinet de positie van D66 te versterken. Volgens Melkert is de tandem PvdA-GroenLinks dan ook kansloos tegen het feit dat ‘de meerderheid van de kiezers overwegend voor centrumrechts pleegt te kiezen’. Het tegengif tegen een rechtse regering is dan ook geen links blok, betoogt Melkert, maar een versterking van het politieke midden.
Tot slot heeft Melkert ook weinig op met de groene agenda van GroenLinks die volgens hem niet realistisch is. In plaats daarvan zou moeten worden ingezet op ‘een economie die perspectief blijft bieden voor de middenklassen – op basis van groene groei, maar wel groei’:
‘Die groei is essentieel om een beroep te kunnen blijven doen op onderlinge solidariteit en waarborg. En dat is een voorwaarde voor de cruciale opgave om een beter alternatief te bieden aan die kiezers die de moed verloren hebben of die door de anti-retoriek van de populisten zijn aangetrokken en aan ouderen die uitzien naar aandacht en kansen op maatschappelijke deelname, goede zorg en een veilig pensioen. Dat zijn nooit de kiezers van GroenLinks geweest en dat zullen ze ook niet worden.’
Komend weekend kunnen de PvdA-leden zich op het partijcongres uitspreken voor of tegen een gezamenlijke senaatsfractie, en ook de GroenLinks-leden kunnen hun stem laten horen. Binnen de partijen roeren de laatste weken zowel voor- als tegenstanders van het plan zich. Vanuit de PvdA spraken drie andere voormalige partijleiders – Diederik Samsom, Wouter Bos en Job Cohen – zich onlangs nog uit voor samenwerking, net als even daarvoor Frans eurocommissaris Frans Timmermans en de Amsterdamse wethouder Marjolein Moorman.