Oud-China-correspondent Volkskrant bedreigd en geïntimideerd vanuit China

Oud-China-correspondent voor de Volkskrant Marije Vlaskamp is eind vorig jaar slachtoffer geworden van bedreiging en intimidatie aangestuurd vanuit China. Dat schrijft ze in een uitgebreide reconstructie in de krant. Vlaskamp was achttien jaar lang correspondent in China en is sinds 2019 buitenlandredacteur bij de Volkskrant, waar ze onder andere over de Chinese onderdrukking van de Oeigoeren schrijft en over staatsrepressie tegen activisten.

Zo heeft Vlaskamp uitgebreid contact met de Chinese activist Wang Jingyu die inmiddels in Nederland verblijft omdat hij vanwege zijn kritische houding ten opzichte van de Chinese staat in zijn thuisland niet langer veilig is. Eind vorig jaar kregen zowel Wang als Vlaskamp intimiderende berichten via Telegram. Daarin stond onder meer een screenshot van een gesprek met de Chinese minister van Buitenlandse Zaken, waarin met een bomaanslag wordt gedreigd. In hetzelfde bericht staan de telefoonnummers van Vlaskamp en Wang.

Even later blijkt dat er op de namen van Vlaskamp en Wang hotelkamers in Den Haag zijn geboekt, vlakbij het Binnenhof. Onder hun namen wordt vervolgens een bommelding gedaan bij de Chinese ambassade in Den Haag.

Via Telegram wordt van Wang ook geëist dat hij stopt met interviews geven en dat hij van sociale media moet verdwijnen. Vlaskamp krijgt tegelijkertijd te horen dat een artikel over Wang offline gehaald moet worden en dat ze alle eerdere berichten waarin de twee bedreigd worden moet wissen. De persoon, die zichzelf “Alice” noemt, waarschuwt Vlaskamp en Wang ook dat de Chinese Staat machtiger is dan zij. Vlaskamp wist niets en vertaalt juist alles.

Voor Wang gaan de bedreigingen nog langer door. Vorige maand nog dook er iemand op bij de voordeur van zijn geheime adres. De man dreigde Wang en zijn Nederlandse vriendin te vermoorden. Hij vertrok toen de politie werd gebeld. “Ik denk niet dat ze hem ooit zullen vinden,” zegt Wang.

Het Openbaar Ministerie heeft kunnen achterhalen dat de bommeldingen en hotelboekingen terug te leiden zijn naar IP-adressen in China en Hongkong, maar “bij gebrek aan verdere aanknopingspunten” ligt het onderzoek nu stil.

De hoofdredactie Volkskrant laat weten zo lang gewacht te hebben met publiceren, omdat eerst het onderzoek van de politie werd afgewacht. Vervolgens is met Vlaskamp overlegd over het wel of niet bekendmaken van de bedreigingen. Volgens Vlaskamp “weegt de journalistieke plicht om misstanden te openbaren in dezen zwaar”. De Volkskrant zegt de bedreigingen te beschouwen als “een aanval op de vrije nieuwsgaring en dus ook als een aanval op de democratische rechtsstaat”.

Het Ministerie van Buitenlandse Zaken noemt het in een reactie “zeer zorgelijk dat een dissident en een journalist te maken krijgen met zulke verregaande intimidatie”. Er is aangifte gedaan bij de Nationale Politie en ook heeft het ministerie de Chinese ambassade om opheldering gevraagd.