Orka Morgan moet al tien jaar kunstjes vertonen in dierenpark Tenerife

In juni 2010 werd in de Waddenzee een verdwaalde jonge orka aangetroffen en overgebracht naar het dolfinarium in Harderwijk. Daar kreeg het dier de naam Morgan. Eenmaal aangesterkt, werd Morgan onderwerp van hevige discussies tussen overheid, het dolfinarium en dierenactivisten uit binnen- en buitenland: moest Morgan, zoals de wet het voorschrijft, weer terug naar de vrije zee? Of was ze beter af in een dolfinarium, gevangen maar goed gevoed en in gezelschap van andere orka’s? Het was uiteindelijk voormalig staatssecretaris Henk Bleker (CDA) die besloot om Morgan te exporteren naar Loro Parque, een dierenpretpark op Tenerife met dagelijkse orkashows als grote publiekstrekker.

De voorwaarden die destijds werden gesteld in de exportvergunning van Morgan worden niet nageleefd. Dat zeggen Henk Bleker en verantwoordelijk beleidsmedewerker Folchert van Dijken nu in Zembla. In de vergunning staat maar liefst zeven keer dat Morgan alleen voor wetenschappelijk onderzoek en educatie gebruikt dient te worden. Desondanks voert de orka al tien jaar lang kunstjes op in een show. Bleker geeft tegenover Zembla toe vooraf helemaal geen onderzoek te hebben gedaan naar Loro Parque: ‘Ik ging ervan uit dat het goed zat.’

Enkele jaren terug kwam Morgan in het nieuws toen ze op het droge sprong en daar lange tijd bleef liggen. Geschrokken bezoekers van het park legden het voorval vast op beeld. Volgens dierenbeschermers was het een teken dat Morgan zelfmoord probeerde te plegen. Kort ervoor had ze ook al lange tijd op een hek onder water ingebeukt. Het beheer van Loro Parque wees de beschuldigingen van de hand en noemde het ‘normaal gedrag voor een orka’. Het park komt vaker in opspraak. Dierenrechtenorganisatie PETA leidde ook al uit waarnemingen en foto’s af dat meerdere orka’s in Loro Parque verwondingen hadden op de huid en dat hun gebitten in een erbarmelijke staat verkeerden, tekenen van verwaarlozing. Ook dat werd door het dierenpark in alle toonaarden ontkend.

Dat Morgan nu tegen de afspraken in een show opvoert, is volgens Loro Parque ook heel normaal: ‘Deze dieren zijn slim en houden elkaar constant in de gaten. Als Morgan niet mee zou mogen doen met de shows, terwijl de andere orka’s in onze groep hier wel allemaal aan meedoen, zou ze erg gefrustreerd raken.’

Volgens Bleker kan de Nederlandse overheid nu niks meer doen om Morgans situatie nog te verbeteren: ‘In de exportvergunning stonden geen voorwaarden die stelden dat als zou blijken dat het dier in strijd met de gestelde eisen zou worden opgevangen, Nederland haar weer terug zou kunnen nemen. Zij is nu de verantwoordelijkheid van de Spaanse autoriteiten.’

Folchert van Dijken, destijds verantwoordelijk beleidsmedewerker, laat weten: ‘Ons idee was echt dat ze voor wetenschappelijk onderzoek en educatie naar Spanje zou gaan. Absoluut niet voor shows waarin ze kunstjes zou moeten doen. Dat had in Nederland ook niet gemogen. Het voelt niet goed. Ik ben er medeverantwoordelijk voor dat zij nu al sinds 2011 in opsluiting zit, in zo’n bakje. Dat is heel erg voor zo’n intelligent dier.’