Orka belaagt zeiljacht bij Shetlandeilanden in aanval die verdacht veel lijkt op die in Zuid-Europa

Een orka heeft deze week een zeiljacht te grazen genomen in het noordelijke deel van de Noordzee bij de Shetlandeilanden. De aanval doet sterk denken aan die op verschillende boten voor de kust van Portugal en in de Straat van Gibraltar. Het is voor het eerst dat een soortgelijke aanval zich zo noordelijk voordoet.

Het jacht dat nu de pineut was, werd bemand door de 72-jarige Nederlander Wim Rutten, een gepensioneerd natuurkundige en ervaren zeiler. Hij was zojuist begonnen aan een solotocht van Lerwick op Shetland naar het Noorse Bergen. Toen hij aan het vissen was naar makreel, met een enkele lijn aan de achterkant van zijn boot, dook plotseling een orka op die herhaaldelijk het vaartuig ramde.

Rutten was bekend met de Zuid-Europese aanvallen en maakte zich direct zorgen. Tegen The Guardian zegt hij dat het meest beangstigende de ademhaling van het dier was. Die was opmerkelijk luid. De orka leek zich specifiek te richten op de kiel van het jacht, het stuk onderaan een boot die ervoor zorgt dat die in evenwicht blijft. Ook bij de aanvallen in Zuid-Europa leken de orka’s exact te weten welk deel ze moesten aanvallen om het vaartuig onklaar te maken. De orka die Rutten aanviel verdween een aantal keer, om nog een paar keer terug te komen en rond de boot te zwemmen.

Experts geloven inmiddels dat de aanvallen bij Portugal en in de Straat van Gibraltar te herleiden zijn naar een volwassen orka die geraakt is door een zeiljacht en daar een trauma aan heeft overgehouden. Die orka zou soortgenoten vervolgens hebben geleerd hoe je een schip stuurloos maakt. Orka’s, een hyperintelligente en sociale diersoort, zouden het kunstje vervolgens weer hebben doorgegeven.

Of de meest recente aanval ook terug te voeren is op die in Zuid-Europa is niet zeker. Wetenschapper Conor Ryan sluit het niet uit. Volgens hem is het heel goed mogelijk dat troepen zuidelijke orka’s tijdens hun tochten het kunstje hebben overgebracht op andere troepen die zich meer noordwaarts begeven. Hoe dan ook denkt hij dat het gedrag verklaarbaar is door menselijk handelen: drukkere vaarwateren, afnemende voedselvoorraden, opwarmend water en geluidsvervuiling maken allemaal inbreuk op de leefomgeving van de orka.