Opvangcentra voor asielzoekers buiten de EU-grenzen zijn niet haalbaar

EU-voorzitter Donald Tusk denkt de oplossing te hebben gevonden voor de migratieproblematiek. Asielzoekers moeten zich melden bij een of meer centra buiten de Europese Unie. Daar wordt gekeken wie mag doorreizen en wie niet. Voor het overige blijven de grenzen hermetisch gesloten. Tusk wil dit inbrengen op de Europese migratietop waar een aangeslagen Merkel met iets vandaan moet komen om zich te verweren tegen de aanvallen van haar tegenstrever Seehöfer. Het schijnt dat ook Nederland achter dit plan staat. Vestigingsplaatsen voor zulke opvangcentra zouden Tunesië kunnen zijn of Egypte.

Historisch besef Het is moeilijk voorstelbaar dat dit plan zich laat realiseren. De Europese Unie zou in dat geval een stuk grond moeten huren of leasen van een land, dat ooit een kolonie was. Het historisch besef in Afrika is wat dat betreft een stuk steviger geworteld dan in onze consumentenstaten. Zoiets maakt daar op de publieke opinie een jammerlijke indruk. Het is vernederend. Ook als de EU een miljardenhuur zou betalen. Bedenk daarbij dat zo’n land zijn soevereiniteit in het geleasede gebied in ieder geval voor een deel zou moeten opgeven. Als de orde er niet door een soort EU-politie wordt gehandhaafd, zal de situatie onwerkbaar zijn.

Bovendien moet zo’n land zijn eigen grenzen dan wél openstellen voor migranten. Anders kunnen zij het opvangcentrum niet bereiken. Het zal toch niet de bedoeling zijn dat je eerst in een rubberboot de zee op moet om je vervolgens naar de aanlegplaats van het opvangcentrum te laten slepen zoals de Volkskrant met gevoel voor absurdisme in de krant van woensdag veronderstelt.

Hoe dan? Wie wordt afgewezen – en de grote meerderheid van de personen die zich melden zal worden afgewezen – gaat terug naar huis, stelt Tusk eenvoudig. Hoe dan? Worden zij eenvoudigweg buiten de poort gezet? En mag het land van het opvangcentrum dan maar uitzoeken hoe ze die mensen weer naar huis krijgen?

Nu kun je zeggen: we kopen al-Sisi van Egypte om om dat karwei voor ons op te knappen. Die kent gezien de manier waarop hij regeert, geen scrupules. En er ligt tenslotte een precedent: Italië heeft de Libische ‘kustwacht’ gefinancierd, die keurig vluchtelingen terug sleept naar detentiecentra en slavenmarkten. Ondertussen wassen de brave aan de mensenrechten verknochte regeerders in de Europese hoofdsteden hun handen in onschuld, hun hoofd schuddend over de foto’s van de detentiecentra met kinderen in de Verenigde Staten.

Chantabel Nee, een alliantie met types als al-Sisi gaat de reputatie en de geloofwaardigheid van de Europese Unie schaden. Dat niet alleen. Zij is dan chantabel geworden voor dictatoren van dit slag. Geloof mij, het is geen lekkere positie om afhankelijk te zijn van een al-Sisi. De Unie moet al omzichtig zijn in haar omgang met Erdogan omdat hij anders geen vluchtelingen meer tegenhoudt die op weg zijn naar onze landen. Bovendien: ik moet nog zien welke randstaat van de Unie bereid is onze kastanjes uit het vuur te halen. Voor welke prijs dan ook.

Nee, dat plan van Tusk is een hersenschim. Als de Europese Unie inderdaad dergelijke opvangcentra in het leven wil roepen, dan kan dat alleen in de lidstaten zelf. Het zullen natuurlijk net zo goed akelige plekken worden met hoge muren eromheen om de bewoners binnen te houden. En nog zullen er dan de nodige ontsnappingen plaats vinden.

Verdeelsleutel Twee jaar geleden opperde een Duitser het volgende idee: elk EU-land krijgt een jaarlijks quotum asielgerechtigden toegewezen op grond van een verdeelsleutel die te maken heeft met inwonertal en nationaal inkomen. Statushouders kunnen zich op een wachtlijst laten zetten van een dier landen. Het is duidelijk dat je dan voor populaire bestemmingen als Duitsland of Scandinavië een stuk langer vast zit in dat opvangcentrum dan wanneer je gaat voor Slowakije of Roemenië. Zo lang lidstaten weigerachtig blijven om vluchtelingen op te vangen, is ook een dergelijk plan niet haalbaar.

Open grenzen dan? Vrijwel geen enkel land ter wereld kent open grenzen. Er is geen mens in de Europese Unie die zomaar iedereen zou willen toelaten. Dat leidt tot ontwrichting van de maatschappij en de ondergang van ons economische model.

De kern van de zaak is dit: omdat de Europese Unie wel onder 1001 voorwaarden vluchtelingen toelaat maar arbeidsmigranten meestal niet, doen zeer velen zich voor als asielzoeker. Wij pronken protserig met onze rijkdom en we worden door de armen belegerd. Pas als wij hen perspectief geven op een menswaardig leven, zullen zij dit beleg staken. Mensen komen hier om werk te vinden dat er bij hen thuis niet is. Dat is een beter uitgangspunt om te zoeken naar een oplossing voor de migratieproblematiek dan te hopen dat het probleem weggaat als je fantaseert over opvangcentra buiten de grenzen van de EU.