Eerste Kamer, denk ook aan de belangen van toekomstige generaties

Vandaag worden de nieuwe leden van de Eerste Kamer beëdigd. De Eerste Kamer is medewetgever en beoordeelt wetsvoorstellen nadat ze in de Tweede Kamer zijn aangenomen. Daarbij let zij met name op de kwaliteit, uitvoerbaarheid en noodzaak van de wet. Althans, zo was het bedoeld in een gebalanceerd systeem. Zo was het vroeger.

Tegenwoordig is de Eerste Kamer vooral politiek: meteen al na de verkiezingen wordt gekeken op welke manier de regering in de Eerste Kamer een meerderheid kan krijgen. Tegenover bepaalde toezeggingen aan politieke partijen volgt dan instemming. De regering kan door, soms over links, soms over rechts. Politiek is doorslaggevend.

Wie zijn daarvan de dupe? Vaak zij die het meeste belang hebben bij langetermijnkwaliteit en -impact van wetgeving: onze jongeren, kinderen en toekomstige generaties. Wij vragen vandaag aandacht voor meer langetermijndenken in de politiek. Juist in de Eerste Kamer.

Onze democratie staat flink onder druk door kortetermijnbelangen, gevoed door politici die elkaar de hand boven het hoofd houden, hypes en desinformatie. Het Lab Toekomstige Generaties heeft in samenwerking met The Turn Club en het Ministerie van de Toekomst bij deze en andere verkiezingen eerder de oproep gedaan: houd actief rekening met de belangen van toekomstige generaties. 

Niet alleen wij willen dat belangen van toekomstige generaties beter worden behartigd. Een grote groep politieke jongerenorganisaties riepen op 19 april jl. in NRC politieke leiders op om niet te onderschatten wat er op het spel staat. ‘Politici moeten verantwoordelijkheid nemen om te handelen met visie en te werken aan de plannen van de toekomst. Daarvoor hebben wij op jullie gestemd’.

Waarom stelden Eerste Kamer leden zich verkiesbaar? Om politieke invloed te krijgen of om betere wetgeving te willen maken? Misschien zelfs wel omdat ze een mooie wereld nastreven voor hun kinderen of kleinkinderen?

En vanuit een meer persoonlijke oproep: Net verkozen Eerste Kamer leden, had u de belangen van toekomstige generaties in gedachten toen u zich verkiesbaar stelde? Wilt u een goede voorouder zijn? Hoe ver rijkt uw politieke blik in de toekomst?

Wij gaan graag met de nieuwe Eerste Kamer en haar leden in gesprek om toekomstige generaties een integraal onderdeel te laten uitmaken van besluitvorming vandaag. Dat kán. Meer informeel via een lege ToekomstStoel, maar ook concreet, bijvoorbeeld via een ‘Commissie voor de Toekomst’ in de Eerste Kamer, naar voorbeeld van het parlement in Finland en Litouwen, of middels een onafhankelijke waakhond voor Toekomstige Generaties, zoals de Commissioner en Ombudsman for Future Generation in Wales resp. Hongarije.

Wij ondersteunen dagelijks organisaties om het meenemen van toekomstige generaties in de praktijk tastbaar te maken, onder meer door een inleefoefening, de ToekomstToets en een wetenschappelijke toolbox. Het Network of Institutions for Future Generations, het onafhankelijke netwerk van instituties wereldwijd voor de bescherming van de belangen van toekomstige generaties, kan daar ook bij helpen. Het is de hoogste tijd om belangen van onze nakomelingen bewust mee te gaan nemen.

Dan nog een allerlaatste tip voor de nieuwe Eerste Kamerleden: U zit nu door de verbouwing tijdelijk elders. Als u weer in de 17e eeuwse vergaderzaal van de Eerste Kamer zit, kijk dan eens omhoog. Dan ziet u in de centrale plafondschildering de symboliek van de kinderen die op ons neerkijken. Toen al aangebracht door de schilder om u te herinneren waar u het voor doet.
Toekomstige generaties kijken mee bij uw werk en zien erop toe dat u hun belangen meeneemt. Een goede voorouder zijn, dat wil toch elk Eerste Kamerlid?