Oproep aan burgemeester Halsema vanwege davidster en angst voor vaccinatieplicht

Beste mevrouw Halsema, graag reageer ik op uw oproep aan de organisatie van de demonstratie op de Dam tegen de coronamaatregelen om het dragen van een davidster te veroordelen. Ik ben het met u eens, de coronamaatregelen en wat die oproepen staan in schril contrast met dat wat in de Tweede Wereldoorlog is gebeurd. Het is terecht dat u het dragen veroordeelt.

Ik val maar meteen met de deur in huis. Ik weet dat het niet hoort, dat het niet mag, maar ik heb de afgelopen weken ook weleens moeten denken aan de Tweede Wereldoorlog. Dit gebeurde bijvoorbeeld waanneer ik in de krant las hoe het er op ons continent aan toegaat. De tweedeling die nu ontstaat tussen gevaccineerden en niet-gevaccineerden vind ik heel zorgwekkend. Ik deelde mijn gedachten aan de oorlog niet met mijn omgeving omdat ik weet hoe gevoelig deze vergelijking ligt. Bovendien zijn de verschillen tussen de twee periodes te groot.

En toch kwam de gedachte aan de Tweede Wereldoorlog ongevraagd in mij op. Ik kan bij tijd en wijle niet geloven wat er om mij heen gebeurt en ik ben soms bang voor alles wat er nog op ons afkomt. Ik ben bang omdat ik een voor mij niet te maken keuze toch moet gaan maken tussen enerzijds mijn werk en mijn plek in de maatschappij en anderzijds mijn overtuiging om niet gevaccineerd te worden. Het laatste beschouw ik als een persoonlijke en intieme keuze.

De afgelopen tijd voelt het aan alsof er elk moment iemand ongevraagd mijn huis binnen kan lopen. Deze persoon laat mij kiezen wat hij meeneemt; of mijn fotoalbum met dierbare herinneringen of mijn laptop met belangrijke bestanden voor mijn werk. Hoewel de vreemdeling mij de keuze laat, voelt deze allerminst vrij. Daarom voelt het zo wrang als er bijvoorbeeld door Heleen Dupuis wordt gesproken over keuzevrijheid terwijl deze keuze voor sommige mensen zo intens pijnlijk is. Het is beangstigend dat er zo gemakkelijk een sluiproute wordt genomen om het grondrecht op lichamelijke integriteit te ontlopen.

Ik kan mij voorstellen dat ouderen en kwetsbaren tijdens de eerste lockdown een zelfde wrang gevoel hebben gehad toen zij jongeren zagen feesten. De jongeren hadden weinig oog voor hoe het voor andere mensen in de samenleving was die de dood in sommige gevallen letterlijk in de ogen keken. Ik waag mij niet tot een wat-is-erger-discussie. Ik merk op dat de wil om de ander nog te zien langzaam verdwijnt en dat tot welke groep je ook behoort er altijd een kans is dat het op een dag een minderheid is.

Ik denk dat een grote angst voor mensen is om buiten de boot te vallen. En misschien mevrouw Halsema geldt dat ook wel voor mij. Daarom zie ik niet alleen de vergaande provocatie die u vermoedelijk ook ziet en veroordeelt als u de davidsterren op de Dam ziet. Ik zie ook de angst en de wanhoop die deze provocatie heeft aangewakkerd.

Wat ongevaccineerden ook proberen; op bepalende momenten in het debat wordt hun stem niet meegenomen. De voorbeelden zijn talloos. Ik denk aan de uitzending van Nieuwsuur met Roland Pierik waarin de rechtsfilosoof het verdedigbaar acht om mensen die niet gevaccineerd zijn te weigeren bij bezoek aan horeca en musea. Daarbij werd niet meegenomen dat gevacinneerden in grote mate besmettelijk kunnen bljiven na vaccinatie. En hoewel Duitsland nu erkent dat een genezing evenveel bescherming biedt als een vaccin, wordt dit geluid in Nederland vooralsnog niet opgepikt.

Momenteel lees ik een boek van Neil Postman. Hij beschreef in 1985 hoe de overgang naar beeldcultuur onze democratisch debat veranderde. Daar waar het geschreven woord zich uitstekend leent voor inhoudelijke argumenten, doet beeld het beter bij de communicatie van emoties. De demonstratie afgelopen zondag en de reacties daarop laten zien hoe dominant de emoties nu zijn in het debat.

Emoties zijn nuttig. Het is een manier om te communiceren. Door emoties laten wij onze behoeften zien aan elkaar. Maar wanneer de afstand tussen partijen te groot is vertroebelen emoties het zicht. Momenteel creëert de angst een verdedigingsmechanisme dat een tweedeling in de samenleving veroorzaakt. In dit geval is het dragen van een davidster pijnlijk voor nabestaanden en vergroot het de kloof tussen twee groepen.

Een weg uit de impasse is om onze angsten te benoemen. We moeten erkennen dat ze een struikelblok vormen in een poging om hier met elkaar uit te komen. Als dat ons dat lukt ontstaat er ruimte om vanuit de ratio tot een gezamenlijke oplossing te komen die recht doet aan iedereen.

Nu politici elkaar in Den Haag in een mislukte formatiepoging steeds meer naar het leven staan doe ik een beroep op u mevrouw Halsema, als burgemeester van onze hoofdstad en als een ex-parlementariër die ik nog ken van haar sterke inhoudelijke bijdrages. Ik wil u vragen om de handen in één te slaan. In een land dat een vaccinatiebereidheid kent van ongeveer 90% en waarin het zorgpersoneel is weggezet met een zorgbonus in plaats van een structurelere oplossing, ben ik er van overtuigd dat wij gezamenlijk en vanuit de rede tot een oplossing kunnen komen en een brede groep in de samenleving een stem kunnen geven.

Ik stel voor dat we een aantal vertrekpunten afspreken. Ten eerste wordt corona erkend als een pandemie die grote gevolgen heeft gehad voor de gezondheidzorg en die voor ouderen en kwetsbaren bedreigend is of zo aanvoelt. Daarnaast erkennen we dat de scheidslijn die er tussen gevaccineerden en niet-gevaccineerden wordt getrokken in werkelijkheid niet zo zwart-wit is.

Als dit ons lukt, helpen wij niet alleen elkaar. We houden ook rekening met een minderheid zoals een goede democratie betaamt. Maar bovenal snoeren wij de demonstranten op de Dam met een davidster de mond en laten wij zien dat hun vergelijking ridicuul is.

In afwachting op uw reactie verblijf ik,