Ook bij NRC duwt de commercie tegen de journalistiek

Eens per maand verschijnt het blad BLAD bij NRC. De NRC moet zich daar dood voor schamen. (Ja, ik neem eens even geen blad voor de mond.) Als je de pretentie hebt een kwaliteitskrant te zijn, dan geef je niet zo’n bijlage uit. Het blad bevat 68 pagina’s en het lijkt meer een zogenaamde advertentiefuik. Dat betekent dat het commerciële belang zwaarder weegt dan de journalistieke inhoud.

De artikelen mogen verkapte reclame bevatten en soms zijn verhalen zo opgemaakt dat de argeloze lezer nauwelijks door heeft dat het in feite om een advertentietekst gaat. Zoals het stuk over de nieuwe Toyota Mirai, waar uiteraard wel ergens het woord advertentie is afgedrukt. Het blad ziet er lekker ‘glossy’ uit met mooi papier en een overvloed aan beeld. En toch maar negen pagina’s met advertenties. Vissen is een kunst.

Thema is ditmaal auto’s en in het grote interview komt BMW-ontwerper Chris Bangle aan het woord. Dan is er een groot stuk over liefhebbers van kronkelige bergwegen. En in het grote verhaal schrijft Bas van Putten dat hij nog een keer The American Way of driving wil beleven door in zo’n Amerkiaan ‘van vijf meter zoveel, acht cilinders en verbruik 1 op 4’ op de highways te verdwalen. Die Bas toch. Het thema wordt afgerond met een repo over het camperleven plus een ode aan de Fiat Panda.

Ik vraag me al lezend af of er ook sponsors namens belangenorganisaties, bijvoorbeeld RAI of BOVAG, bereid zijn om aan zo’n special met verhalen die niet bepaald uitblinken in kritische distantie, financieel bij te dragen. Verder schrijft blad over dingen waar je geld aan uitgeeft, dingen als mode, design, reizen en eten en achterin beantwoordt Willeke Alberti vragen vrij naar Marcel Proust.

Vroeger had het roemruchte weekblad Vrij Nederland een wekelijkse kleurenbijlage met fantastische research- en achtergrondjournalistiek, omlijst door prachtige foto’s. Waarom springt een quality paper als de NRC met hooggekwalificeerde journalisten en fotografen niet in dat gat? Ik vermoed dat de NRC-lezer daar meer naar verlangt dan naar zo’n niksige bijlage.

Wat deze wanhoopspoging in de vorm van BLAD blootlegt is dat er in de dagbladwereld een wanverhouding is ontstaan tussen de hogere kosten (druk, papier, personeel, huisvesting en bezorging) en de lagere inkomsten. (abonnementen, losse verkoop en advertenties) Daarom moeten er allerlei listen worden verzonnen om dat probleem het hoofd te bieden. Een daarvan is de ‘dodenfuik’ waarbij de NRC veel ruimte maakt voor rouwadvertenties en daar ook behoorlijk veel geld voor vraagt: € 6,95 incl. btw per millimeter per kolom, wat neerkomt op een gemiddelde prijs van 1.041,81 euro. Met 47 advertenties, los van andere familieberichten, in de NRC van afgelopen zaterdag tikt dat lekker aan. Dood en brood.

Maar niet veel minder gek is de NRC webwinkel waar je volgens enorme advertentie in de krant van gisteren ‘gezond kan genieten met de NRC Maaltijdbox’. Wat doet een dagblad indien er aan nevenactiviteiten meer geld binnen vloeit dan via het basisproduct krant?

Als ouderwetse NRC-abonnee blijf ik de papieren krant graag lezen en leef ik mee met de redactie die dagelijks worstelt met het einde van de traditionele journalistiek. De trouw om je jaarlijks blauw te betalen voor het ontvangen van je krant wordt overigens niet echt beloond en staat in schril contract met de prijs voor voordelige proefabonnementen en de slechte bezorgservice. (Als de krant een keer niet bezorgd wordt, dan kun je op menig moment niet echt reageren, maar je wordt op een digitaal dwaalspoor gezet. Men brengt liever het verzuim in mindering op de rekening dan dat men de krant nabezorgt.)

Maar dat is het bekende gezeur van de vertegenwoordigers van de afstervende doelgroep. Ik ben er al lang aan gewend dat je om dat soort opmerkingen achter je rug om hard wordt uitgelachen.

Bij de NRC wacht menigeen stilletjes op een heerlijke digitale toekomst, die zal worden ingevuld door livestreams, podcasts en filmpjes, met echt nieuws maar meer nog met robotnieuws, fake news en deepfakes. Meer fictie dan non-fictie. De terugkeer van de roman als het ware, maar dan digitaal. Welkom in de wereld van de journalistieke soap. Zou BLAD op papier dat perspectief van commercie en fictie al een beetje verkennen?