Ontwikkel een dikke huid, wat maakt de kleur dan nog uit?

Een situatieschets. Je groeit op in een kleine tot middelgrote stad met twee liefhebbende ouders, die je vertellen dat je alles kan worden wat je wil. Je hoeft op school nooit veel moeite te doen om erbij te horen of jezelf te bewijzen aan de leraren (toen we op de eerste dag van de middelbare school langs de meldkamer liepen, grapte mijn aanstaande mentor dat ik daar nog vaak zou komen – ik moest mij dus wél bewijzen). Niet lang nadat je afstudeert koop je een huisje in een vinexwijk en staat er een leuke auto van Duitse makelij voor de deur. Alles gaat je voor de wind, je bent nog geen tegenslagen gewend.

Terwijl je rotsvast in je veilige bubbel zit, verandert de maatschappij om je heen echter wel. In je vinexwijk wonen nu ook Nederlanders met een migratieachtergrond. Je dochter komt thuis met een vriend van Marokkaanse komaf. Je vrouw bijt wel verdacht veel op haar lip elke keer als Humberto Tan in beeld is bij Holland’s Got Talent.

Je wil je zoontje zwart schminken op vijf december, maar hij weigert. ‘Juf zegt dat dat racistisch is, papa.’ Je wil een moorkop kopen – daar was je altijd dol op – maar je ziet dat ze alleen nog maar chocoladebollen verkopen. Het begint steeds meer te knagen. Je doorsnee leven was zo makkelijk, maar alles wat vanzelfsprekend voor je was, wordt beetje bij beetje geërodeerd door de dynamische samenleving, als een rots in een stromende rivier.

Maakt niet uit, denk je, terwijl je jezelf sterk weet te houden. Je hebt immers nog steeds je huidskleur mee. Je bent ‘blank’. Dat kunnen ze nooit van je afpakken. Dacht je. Je mag nu ook niet meer ‘blank’ zeggen. Je moet ‘wit’ zeggen. Nee, dit gaat te ver: niet je identiteit ook nog. Je verzet je hevig, en zo velen met jou: hashtag #ikbenblank wordt trending. Er ontstaat een beweging die zich fel uitspreekt tegen de term ‘blank’ en strijdt voor de term ‘wit’.

Radicalisering ontspruit uit onder andere een identiteitscrisis. Een rationeel mens vindt zijn identiteit in zijn eigen gedachtegoed, in de dingen die hij doet of die hem intrigeren. Hij ligt niet wakker van grime, gebakjes of huidskleuren. Is hij echter afgestompt door oppervlakkigheid en gezapigheid, dan zoekt hij zijn identiteit in de trivialiteit, zoals zijn nationaliteit of huidskleur. De witte man uit de vinexwijk is, net zoals de kansenjongere uit de achterstandswijk, volledig geanonimiseerd. Dat leidt tot frustratie, wrok en de drang zijn machtspositie te herpakken. De rivier moet wijken voor de rots.

Juist op dat moment staat er iemand op die hem weer een stem geeft. Thierry Baudet ziet de waarde van zijn ‘blanke identiteit’ wel in. Hij waarschuwt voor het verzwakken van de nationale identiteit door het overzetten van immigranten uit Afrika naar Europa. Dat Baudets partij doordrenkt is met neo-fascistische opvattingen, dat ziet die boze witte man niet in. Want de ideologie waartoe zijn huidskleur is verworden verblindt hem, en een geradicaliseerd mens vindt dat het doel alle middelen heiligt.

Het gevaar ligt hem niet in de kleinzerigheid omtrent beladen terminologie, maar de identiteitspolitiek die erachter schuilgaat. Een partij dient zijn bestaansrecht niet te ontlenen aan sociaaleconomische status, religie, nationaliteit of huidskleur (ik kijk ook naar jullie, SGP en DENK). Laat het populistische hokjesdenken varen en streef naar een Nederland waarin iedereen de ruimte heeft een identiteit te ontwikkelen die niet op gebakken lucht is gebaseerd – of bijvoorbeeld op frustratie omdat je mentor je prospectief vele bezoekjes aan de meldkamer toebedeelt.

Misschien moeten we de gefrustreerde witte man gewoon het woord ‘blank’ gunnen om de vinex-radicalisering een halt toe te roepen. Het zou zomaar een paar stemmen op Forum voor Democratie kunnen schelen. En dan krijgt hij vanzelf wel het inzicht om zich niet louter als ‘blank’ te identificeren.