Ontken het bestaan van een klimaatdepressie niet

Nu.nl publiceerde op 27 oktober 2020 een artikel met de kop: Een klimaatdepressie? ‘Onzin, we hebben het ook niet over coronadepressie’. Hiervoor werd lector psychische gezondheidszorg Jaap van der Stel geïnterviewd. Van der Stel vindt niet dat een klimaatdepressie officieel erkend moet worden als psychische aandoening.

“Vooral journalisten komen steeds op de proppen met de term klimaatdepressie”, zegt hij. “Maar een depressie als psychologische stoornis is niet gebonden aan een thema. We hebben het ook niet over een coronadepressie, terwijl je daarop vergelijkbare reacties ziet.”

Doordat Van der Stel het bestaan van klimaatdepressies stellig ontkent, vrees ik dat mensen zich ongehoord zullen blijven voelen. Hij draagt zo bij aan het in stand houden van een taboe.

Ook ontbreekt de nuance volledig in het betoog van Van der Stel. Hij adviseert mensen die in een depressie belanden omdat ze zich zorgen maken over het klimaat, om ‘medestanders te vinden’. Wat van der Stel daarbij vergeet is dat deze oplossing twee kanten kan opwerken.

Een voorbeeld ter illustratie. Twee vrienden werken als vrijwilliger bij Milieudefensie, en spenderen veel tijd aan het opzetten en bedenken van acties samen. Wat blijkt is dat door (h)erkenning de gemoedstoestand van individuen erop vooruit kan gaan. Als mens zijn we dan ook geneigd bevriend te raken met mensen die onze waardes delen.

De kanttekening die hierbij gemaakt moet worden, is dat deze twee vrienden elkaar ook kunnen overprikkelen door te blijven praten over het klimaat. Dat kan een averechts effect hebben en de klachten kunnen verergeren. Oftewel: wat werkt voor de één, werkt niet per definitie voor de ander.

Daarnaast spreekt Van der Stel zich tegen. Zijn oplossingen gelden eigenlijk helemaal niet voor mensen met een klimaatdepressie want hij ontkent het bestaan hiervan. Mocht hij zijn oplossing aandragen met de oprechte intentie om deze mensen te helpen, dan is zijn gehele pleidooi zojuist ontkracht.

Laten we een klimaatdepressie bespreekbaar maken. Mijn advies luidt: twijfel niet aan de validiteit van jouw klachten en neem bij twijfel altijd contact op met een zorgprofessional.