Ontbossing in Nederland kost jaarlijks 1,5 miljoen ton extra CO2-uitstoot

Nederland is een van de minst bosrijke landen van Europa. Slechts zo’n 10% procent van Nederland is bos, eigenlijk zijn alleen de landschappen van Malta en IJsland kariger wat bosgroei betreft. De laatste tien jaar zijn er ook meer bomen gekapt dan dat er nieuwe bijkwamen. Minister Schouten beloofde beterschap. Dat deed ze bij haar presentatie van de Bossenstrategie, eind 2020. Als onderdeel van het klimaatakkoord beloven rijk en provincies 10% bos bij te planten. Oftewel, zo’n 150 miljoen nieuwe bomen en dat binnen tien jaar. Goed nieuws, want bos is belangrijk voor de opslag van broeikasgassen, de biodiversiteit, de kwaliteit van lucht en water, en is bovendien een bron van ontspanning. Maar klopt dit ‘meer bos’ wel?

Ontbossing zorgt in Nederland sinds 2013 voor een jaarlijkse uitstoot van 1,5 miljoen ton CO2, vergelijkbaar met 750 duizend extra auto’s op de Nederlandse wegen. Dat zegt Mart-Jan Schelhaas, onderzoeker bij Wageningen University & Research (WUR) in Zembla (BNNVARA). Schelhaas hoort bij het onderzoeksteam dat de CO2-berekeningen maakt die Nederland jaarlijks moet rapporteren aan de VN in het kader van het Kyoto-klimaatverdrag. Het verlies van bos zorgt er mede voor dat Nederland het klimaatdoel voor 2030 met het huidige beleid niet haalt.

Uit een recent verschenen rapport van het Wereld Natuur Fonds werd al duidelijk dat Nederland een grote speler is in de ontbossing in Zuid-Amerika en in Zuidoost-Azië. Maar het op grote schaal laten verdwijnen van bos gebeurt dus ook dichter bij huis, binnen de landsgrenzen. Tussen 2013 en 2017 is er volgens de berekeningen van de WUR 5400 hectare aan bos verdwenen: ongeveer het oppervlakte van een stad als Nijmegen. Naar verhouding kapt Nederland zelfs meer bos dan in Brazilië gebeurt.

Deze ontbossing heeft hele andere redenen dan de ontbossing in bijvoorbeeld het Amazonegebied, zegt de onderzoeker. Het meeste bos is verdwenen voor de omvorming van bos naar heide- en duinlandschap in beschermde natuurgebieden. Op Europees niveau is afgesproken dat Nederland dit doet voor het verbeteren van de biodiversiteit, bijvoorbeeld om zo het leefgebied van de zandhagedis te beschermen. Om de koolstofopslag op peil te houden zou het bos dat daarbij verdwijnt altijd vooraf en ruimhartig gecompenseerd moeten worden, maar dat gebeurt niet. In totaal is het afgelopen decennium zo’n 11.000 hectare bos gekapt voor de omvorming naar andere natuur; het grootste gedeelte daarvan is niet gecompenseerd.

Onderzoekers van de nationale en regionale rekenkamers kwamen de afgelopen jaren in meerdere rapporten over de kwaliteit van natuurcompensatie in Nederland tot dezelfde conclusie. Volgens Ralph Frins, specialist omgevingsrecht aan de Radboud Universiteit, komt dat onder andere door gebrekkig toezicht. Tijdens de vergunningsverleningsfase voor projecten waarbij natuur verloren gaat, worden in de meeste gevallen wel afspraken gemaakt over compensatie op een andere locatie: “Maar vervolgens laat het bevoegd gezag het vaak uit de handen glippen en wordt er niet meer gecontroleerd of die compensatieplicht is uitgevoerd en hoe de kwaliteit is”, aldus Frins, “daardoor neemt per saldo in veel gevallen bos af.”

Kijk bovenaan dit artikel de uitzending van Zembla ‘Het beloofde bos’ terug waarin wordt onderzocht wat er met de beloftes van minister Schouten is gebeurd.

Hoe vaak spreek je iemand met een andere kijk op de wereld? Joop.nl, EW en Arminius willen je uitnodigen voor een wandeling of een videogesprek met iemand die over sommige zaken een andere mening heeft. Doe je mee? Beantwoord de eerste stelling hieronder. Meer lezen over De Wandeling? Klik hier. Zie je hieronder geen stelling? Pas je cookie-instellingen aan of klik hier.

window.addEventListener('message', function (evt){ var embed = document.getElementById('mycountrytalks-embed'); var currentScrollTop = 0, newScrollTop = 0; var additionalSafeSpace = 50; if (evt.origin === 'https://app.mycountrytalks.org') { if ("wasResized" in embed.dataset) { currentScrollTop = document.documentElement.scrollTop || document.body.scrollTop; newScrollTop = currentScrollTop + embed.getBoundingClientRect().top - additionalSafeSpace; window.scrollTo(0, newScrollTop); } embed.style.height = evt.data + 'px'; embed.setAttribute('data-was-resized', 'true'); } }, false);