Onmiddellijke stop op verkamering want woningmarkt is een race to the bottom

Er is sprake van absolute woningnood in Den Haag. De gemiddelde wachttijd voor een sociale huurwoning is de afgelopen vijf jaar meer dan verdubbeld. Een eengezinswoning werd tussen 2014 en 2018 ruim 40 procent duurder, een appartement zelfs 59 procent. Sommige beleggers en huisjesmelkers zien hier helaas vooral een verdienmodel in, basale fatsoensnormen staan meer en meer onder druk. Den Haag wordt met name een aantal oude, goedkopere wijken in hoog tempo ‘verkamerd’. Beleggers kopen goedkope woningen op om deze vervolgens per kamer te verhuren, vaak aan radeloze huurders, want er is verder niets te krijgen. Het aantal verkameringen aan vier personen of meer verdubbelde dan ook de laatste twee jaar.

In een aantal wijken zorgt deze toenemende verkamering voor een extra grote druk op de goedkope zelfstandige woningvoorraad. Het wordt in deze wijken steeds moeilijker om nog een woning te vinden. Malafide verhuurders maken steeds vaker misbruik van de kwetsbare positie van woningzoekenden, met tal van excessen tot gevolg. Recent ontruimde de Haagse Pandbrigade de Theresiakerk, waar 40 arbeidsmigranten onder erbarmelijke omstandigheden in waren getrokken; en werd een huis aangetroffen waar 2200 euro huur gevraagd werd voor 75 vierkante meter. In een van de goedkoopste wijken van de stad. Een doemscenario dreigt, waarbij steeds kleinere woningen voor steeds hogere prijzen worden verhuurd.

Ingrijpen is hard nodig. In eerste instantie om de prijsopdrijvende handel in het betaalbare woningbezit te voorkomen en huurders te beschermen tegen de macht van het “kamerverdienmodel”. Dit betekent dat ik per direct een verbod op verkamering vanaf vier personen instel in de tien wijken waar wij het beschermen van de goedkope zelfstandige woningvoorraad essentieel vinden. Want wat komt er na de verkamering: verbedding? Illegale onderhuur, slapen op matrasjes in tochtige leegstaande kerken? We zien het al gebeuren. Nieuwe maatregelen worden dan ook onderzocht: een kamerverhuurvergunning met fatsoensregels voor de verhuur, een quotum en bij voorkeur een zelfbewoningsplicht.

De enige echte manier om deze trend te stoppen, is echter goed volkshuisvestingsbeleid. Gericht op de toevoeging en het vervangen van betaalbare woningen in de stad. Als gevolg van Vestiacrisis, armlastige woningcorporaties (de Haagse corporaties zijn het armst van Nederland) en een gebrek aan sturing op betaalbaarheid de afgelopen jaren – zeker ook in de gemeente Den Haag – liggen we mijlen achter op de noodzakelijke behoefte. Bouwen lukt wel, maar betaalbaar bouwen, daar schort het aan.

De bevolkingsgroei in de grote steden gaat onverminderd door. In Den Haag komen er nog 100.000 mensen bij naar verwachting. Als we niet komen tot een fiks investeringsprogramma voor betaalbare woningbouw en de spelregels voor woningverhuur niet snel aantrekken, verliest de woningzoekende. Actie is nu nodig. Er is een lokale en nationale aanpak nodig om de steden leefbaar te houden voor alle inkomensgroepen. Anders gaat, zo vrees ik, de race to the bottom door en is de wooncrisis nog maar net begonnen.