Ongehoord lekker boos
Na een lange tijd - de vorige keer kon ik me niet herinneren - keek ik bij iemand die nog een ouderwets tv-abonnement heeft naar zogenaamde 'lineaire televisie', dus gewoon met een afstandsbediening in mijn hand langs allerlei kanalen zappend. Mijn in 2004 gestorven vader zou bij het begrip lineaire televisie waarschijnlijk gedacht hebben aan een smal, langwerpig beeldscherm, een soort liniaal-televisie, dit terzijde. Ik ervoer weer hoeveel rust het bewegen tussen een vaststaand aantal zenders mij gaf: ja, de wereld was dynamisch en chaotisch, maar wel binnen een liggende rechthoek in honderd of desnoods duizend bewegings-stromen te vangen.
Om tien minuten voor één op dinsdagmiddag 22 oktober 2024 startte mijn rondje-zappen-na-een-lange-tijd, ik neem u gezellig even mee langs de kanalen.
NPO 1, daar begon ik, er was een uitzending van Ongehoord Nederland, een presentator met een bleke huid die zestien leek interviewde Forum voor Democratie-voorman Thierry Baudet. Gezeten aan een lichtgevende desk, met op de achtergrond een beeldvullende foto van een opstijgend KLM-vliegtuig, spraken ze over het migratie-vraagstuk. Omdat ik gefascineerd raakte door de man met azuurblauwe brillenglazen schuin tegenover Thierry, herinner ik me de inhoud niet.
NPO 2 en 3 geloofde ik wel, door naar RTL 4, waar net de reclame begon. ‘Ha’, dacht ik bij mezelf, ‘ik zag in geen jaren een lineair commercialblok, misschien verschaft deze ervaring mij een verrassende blik op de tijdgeest’, om vijf minuten later te concluderen dat tv-reclame precies even geestdodend is als in 1987 of 2008.
Op RTL 5 liep Tele-shopping, SBS6 toonde beelden van een boze man met een ontbloot bovenlijf, ik zapte door en kwam terecht op RTL Z, waar commentator Hans de Geus met zijn rug naar de beursvloer verslag deed van dagkoersen. “Hans ziet er ouder uit dan twintig jaar geleden”, stelde ik vast, die gedachte bleef minstens twee minuten hangen, lineair tv kijken veroorzaakt een heerlijk soort geestelijke stilstand.
Zombie-achtig vervolgde ik mijn ronde, ik zag voormalige voetballers wedstrijdsituaties analyseren op sportkanalen, beveiligingsbeelden van overvallen bij TV West, terwijl Omroep Gelderland mij een blik gunde in hun radiostudio, een opgewekte mevrouw presenteerde de lijst ‘Alle 1300 goed’. Uiteindelijk belandde ik weer op NPO 1, het zestienjarige Ongehoord Nederland-presentatortje interviewde nu de man met azuurblauwe brillenglazen, hij bleek als directeur van een grote rijschool te zijn uitgenodigd om te praten over veel te lange wachtlijsten bij het CBR.
“Zou het kunnen dat Alexander Pechtold, een man van het partij-kartel, bij het CBR als directeur is neergezet om autorijden te ontmoedigen?”, bemoeide de nog aanwezige Thierry Baudet zich met het gesprek, waarop het presentatortje aangaf dat Pechtold ‘ondanks prettig contact met de redactie’ weigerde naar de studio te komen. “Zo gaat het dus altijd”, klaagde het presentatortje, “we vragen mensen als Frans Timmermans heus om weerwoord, alleen ze komen nooit”. Het salaris van Pechtold verscheen in beeld, 222.000 euro per jaar, ik vond dat het presentatortje een punt had, en voelde voor het eerst sinds lange tijd de zalige, plotseling snel stijgende verontwaardiging die het kijken naar lineaire televisie kan bewerkstelligen.