Onderhandelen met Turkije over toetreding tot de EU is een prima plan

Laten we als Europeanen Erdoğan omhelzen zoals Rutte dat met zijn coalitiepartners deed.

Naar het schijnt mag Zweden van Recep Erdoğan lid worden van de NAVO, als de Europese Unie de onderhandelingen over toetreding van Turkije serieus hervat. 

In 1987 meldde de regering in Ankara zich voor het eerst in Brussel aan. Het duurde tot 1999 voor de ministers van de lidstaten het kandidaat-lidmaatschap accepteerden. In 2004 kwamen zij tot de overtuiging dat Turkije rijp was voor serieuze onderhandelingen. Een jaar later begonnen die en ze gingen tot 2018 door. Daarna werden ze door de EU bevroren: het binnenlandse beleid was te strijdig met de bestuurlijke en levensbeschouwelijke beginselen van de lidstaten. Met andere woorden: voor een dictatuur in wording als Turkije was wel plaats in een militair bondgenootschp als de NAVO maar zeker niet in een confederatie met een politiek en ideologisch karakter als de Europese Unie. Landen die de media controleren, op grote schaal journalisten en politieke tegenstanders in het gevang zetten, hebben daar niets te zoeken.

En nu dan heeft Erdoğan heropening van de onderhandelingen geforceerd. 

Dat is goed nieuws. De EU krijgt hier een kans. Een toetreding van Turkije is géén bedreiging.

De rechterkant van de politiek denkt daar anders over. Dat is al enkele decennia het geval. Opportunisten als de inmiddels afgevoerde CDA-er Camiel Eurlings gebruikten strijd tegen het lidmaatschap van Turkije als middel om bekendheid te krijgen. Luisteraars naar Radio Paranoia zagen met grote angstogen hoe het islamitische paard van Troje werd binnengehaald. Men riep het beleg van Wenen door de Ottomaanse strijders in herinnering. Men ging bevend aan de döner-huizen voorbij: de vijfde colonne was al binnen.

En zo kwam er van die onderhandelingen niks terecht.

Dat bashen van Turkije kwam de islamisten goed uit. "Zie je wel", konden zij zeggen, "Ze haten ons. Ze willen ons klein houden. Het grote Turkije moet zijn eigen weg gaan. De toekomst van ons land ligt in het Midden-Oosten en verder in Azië bij de islamitische en vaak in taal en cultuur nauw aan ons verwante voormalige delen van de Sovjet Unie. Laten we een voorbeeld nemen aan het grote Ottomaanse Rijk dat door de machinaties van de christenen kapot is gemaakt. Laten we een voorbeeld nemen aan sultan Sulayman. Een halve eeuw in het zadel gezeten."

Als Erdoğan de onderhandelingen over toetreding tot de Europese Unie wil heropenen, dan moet zijn land aan onderhandelingstafels plaats nemen waar het dan meteen over het Europees verdrag voor de Rechten van de Mens gaat. Politiek gezien is de positie van Recep Erdoğan niet vergelijkbaar met die van een premier of president in de EU maar met die van Vladimir Poetin. Hij controleert de media. Hij gunt de oppositie maar een beperkte bewegingsruimte. Hij heeft greep op de rechtbanken. Voor je het weet, ben je politieke gevangene. Als Turkije kans wil maken op toetreding tot de Europese Unie, moet daar drastisch verandering in komen. Anders is het een no-go. Het moet ook afgelopen zijn met de bevoorrechting van familieleden en vriendjes in het zakenleven. Bestuur en delen van het zakenleven zijn in Turkije zo met elkaar verweven dat vrij ondernemerschap aan allerlei beperkingen onderhevig is. Ook zal de staat etnische en taalkundige minderheden in zijn land dezelfde rechten moeten geven zoals die nu al binnen de EU gelden. Denk aan de positie van het Fries of de autonomie van Catalonië.Voor repressie van minderheidstalen en culturen is in een lidstaat van de EU geen plaats. 

Je zou bijna kunnen zeggen: toetreding van Turkije vergt een revolutie.

Erdoğan en zijn vrome stemvee weten aan de stembus steeds de overwinning te behalen maar een zeer grote minderheid van de bevolking zou een staat willen die wél voldoet aan de Europese criteria op het gebied van democratie, mensenrechten en eerlijk zaken doen. Dat zijn om zo te zeggen binnenlandse bondgenoten die steun verdienen en niet vanuit de Europese hoofdsteden getrakteerd moeten worden op semi-racistische verhalen dat zij in tegenstelling tot Oekraïne niet tot onze mensensoort behoren. 

Door in te gaan op het Turkse verlangen tot onderhandelen, geven de lidstaten van de EU steun aan de democratisering, want ze plaatsen steeds weer elementen van Erdoğans autoritaire bewind onder het vergrootglas. En vergeet niet: zulke onderhandelingen duren decennia. We hebben de tijd. 

Laten we dus als Europeanen Erdoğan omhelzen zoals Rutte dat met zijn coalitiepartners deed.

Lees hier de officiële informatie van de EU over het toetredingsproces van Turkije. 

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Luister naar het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: Rutte en zijn opvolgers en: hoe serveert men in de VVD politieke leiders af.