Ondanks het poldermodel zet Draghi Nederland onder water

De Italiaanse bankier Mario Draghi leidt de coalitie van Zuid-Europese landen die gratis geld nodig hebben om hun torenhoge schulden te kunnen financieren. In de EU is afgesproken dat de schuld van een land maximaal 60% van het Bruto Nationaal Product mag zijn. Zodra een land daarboven komt moet het maatregelen nemen om onder deze norm te komen, omdat anders de economische stabiliteit in gevaar komt. Maar dat blijkt een papieren werkelijkheid te zijn: Griekenland (177%), Italië (131%), Portugal (122%), België (102%), Spanje (98%) en Frankrijk (97%) zitten hier ver boven. Ook na jaren hoogconjunctuur. En erger voor Nederland: het zijn stuk voor stuk eurolanden waarmee we, via de gezamenlijke munt, ons lot sinds 2002 verbonden hebben.

Omdat economische hervormingen in betreffende landen politiek niet gewenst of haalbaar blijken te zijn, bedient de ECB zich al jaren van een paardenmiddel: kunstmatige lage of zelfs negatieve rente om instorting van genoemde nationale economieën te voorkomen. Een middel dat stamde uit de crisis van na 2008, maar dat de afgelopen jaren van economische groei en voorspoed gewoon doorging. En aangezien het instorten van een grote nationale economie niet door andere landen kan worden opgevangen, gijzelen feitelijk de schuldenlanden de andere eurolanden. Het belangrijkste rentetarief van de ECB is intussen weer – 0,4%. Dus sparen kost geld en schulden leveren geld op. En onze pensioenfondsen zijn de grootste spaarpotten die we in Nederland hebben.

De komende tien jaar – en wie weet, voor nog langer – zullen door de rentetarieven van de ECB de pensioenen in Nederland structureel gekort gaan worden. Iets dat nooit gebeurd zou zijn wanneer Nederland zijn traditionele monetaire beleid had kunnen voeren. Een beleid dat eeuwen heeft bestaan en aan de basis lag van economische successen. Conform dat beleid zou de rente van De Nederlandse Bank nu zeker 2% tot 3% bedragen. Daar zou natuurlijk ook wel nadelen aan zitten, maar de pensioenen zouden veilig zijn en zelfs geïndexeerd kunnen worden.

Wanneer miljoenen mensen in Nederland, maar ook in landen als Duitsland, de gevolgen van het omstreden beleid van de ECB aan den lijve gaan ondervinden, dreigt de middenklasse in handen van de rechtspopulisten gedreven te worden. Wanneer partijen als FvD, AfD en FPÖ dit electoraal goed weten in te schatten en te vertalen in een boodschap van anti-euro en anti-EU-sentiment, kan dit een verdere uitbreiding van hun machtspositie betekenen. Alleen al om die reden zouden er knopen moeten worden doorgehakt: 1) Overname door EU van monetair beleid van een land wanneer een land aan de norm van 60% weigert te voldoen, totdat de situatie hersteld is. 2) Toch een splitsing van de euro in Neuro en Zeuro, zodat beide Europese gebieden de vrijheid hebben om hun eigen monetaire beleid te voeren.

Wellicht is het wachten op een nieuwe bondskanselier die niet langer wil dat Duitsland half Europa overeind houdt.