Omtzigt heeft gelijk: publiceer de namen van politici die door Moskou betaald zijn

Pieter Omtzigt eist dat de namen genoemd worden van de Nederlandse politici die geld uit Moskou ontvangen. Hij wil dat dinsdag horen van Hugo de Jonge en Kajsa Ollongren, die respectievelijk als Minister van Binnenlandse Zaken en van Defensie de politieke verantwoordelijkheid dragen over de Nederlandse geheime diensten. Dan vindt immers een door Geert Wilders aangevraagd debat plaats naar aanleiding van onthullingen uit Praag. Daar is de rechtse agitatiesite Voice of Europe ontmanteld omdat die een vehikel bleek van Russische staatspropaganda en ondermijning.

Als bijvangst kwamen namen en rugnummers boven water van politici uit verschillende landen die zich door Moskou lieten betalen. Volgens het Duitse nieuwsmagazine Der Spiegel werden de bedragen in bitcoin verstrekt of in Praag cash overhandigd.  Der Spiegel somde ook de landen op waar de gelden terecht kwamen: Duitsland, Frankrijk, België, Hongarije, Polen en Nederland.

Bij veel Nederlanders bestaat de indruk dat de Tsjechische geheime dienst met deze onthullingen op de proppen is gekomen, dat het een initiatief was van de Praagse spionnen. Nicht so. Petr Fiala, premier van Tsjechië, bracht ze afgelopen woensdag op een persconferentie naar buiten. Hij zei dat Voice of Europe onderdeel was van een pro-Russisch netwerk waarvan de  activiteiten "ernstige gevolgen hadden voor de Tsjechische Republiek en en de EU".

Ook ageerde dit netwerk volgens Fiala "tegen de territoriale integriteit, soevereiniteit en onafhankelijkheid van de Oekraïne". Tot in het Europese parlement aan toe. Daarom kwam Voice of Europe op de internationale sanctielijst van Tsjechië terecht. Fiala had het bovendien over populistische politici die zich voor bepaalde diensten door Rusland lieten betalen.

De bron is dus niet de geheime dienst maar de Tsjechische premier, die politiek leider is van een VVD-achtige partij. Hij is vurig voorstander van militaire en politieke steun aan Oekraïne. Tegelijk waarschuwt hij gedurig tegen de imperiale ambities van Rusland.  Petr Fiala zat voor de val van het communisme in het studentenverzet. Voor hij de politiek in ging was hij een tijd lang rector magnificus van de Masaryk Universiteit.

We hebben dus te maken met een rechts liberale politicus die niettemin het populisme een groot gevaar acht voor Europa. Dat is wellicht de achtergrond van zijn optreden voor de media. Met die persconferentie heeft Fiala niet alleen in zijn eigen land maar ook in heel Europa  populistische politici verdacht gemaakt. Zij staan nu allemaal in de reuk van landsverraderlijke corruptie. En dat terwijl zij zich opmaken  campagne te voeren voor de Europese verkiezingen.

Dat zal nog wel een tijdje doorgaan. In heel Europa speculeren de media over wie dan de omgekochte politici waren. Zo verspreidt de besmetting zich steeds verder in het politieke landschap. Je hoeft immers helemaal geen rechts populistische gedachten te koesteren om gevoelig te zijn voor geld uit het buitenland. Onlangs bleek dat de uiterst rechtse Vlaamse agitator Filip de Winter zich al jarenlang door de Chinese geheime dienst laat betalen voor inlichtingen. Bereidheid tot ondergrondse activiteiten voor een buitenlandse macht hangt vaak samen met ideologische overtuigingen maar niet altijd.

De kans is klein – zo zeggen waarnemers – dat Omtzigt zijn namen krijgt. Het is immers informatie uit de koker van geheime diensten en die houden informatie nu eenmaal geheim. Inderdaad vormen zulke instanties vaak genoeg staten in de staat die, door gebrek aan controle, uit misplaatste vaderlandsliefde enorme schade kunnen aanrichten. Het kan in het landsbelang zijn dat bepaalde kennis geheim blijft maar dat is zeker niet het geval met de namen van politici die zich bewijsbaar door buitenlandse machten laten omkopen. Er is geen enkele reden  hun namen verborgen te houden. Integendeel, de burger, die straks aan de stembus een keuze moet maken, heeft er recht op hun namen te kennen. Zo niet, dan worden wij door geheime diensten van ons eigen land op het verkeerde been gezet.

Hugo de Jonge en Kajsa Ollongren hebben dinsdag twee opties. Óf zij noemen namen en rugnummers van politici die voor geld heulen met de vijand óf zij verklaren dat er voor zulk landsverraderlijk gedrag geen bewijs is. Verdachtmakingen zijn onacceptabel. Die schaden het toch al ernstig gebutste vertrouwen in de politiek nog meer.

Pieter Omtzigt moet hom of kuit krijgen. Hij heeft groot gelijk met zijn spoedvragen.

Update: Met veel omhaal van woorden weigert minister Hugo de Jonge namen te noemen in een brief aan de Tweede Kamer die hier kan worden gedownload. Wel heeft hij het over het gevaar van heimelijke beïnvloeding.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: de Holocaust en Gaza