Omtzigt en Plasterk gooien met modder, NSC-leider slaat uitnodiging verkenner af

Pieter Omtzigt heeft een uitnodiging van Ronald Plasterk om woensdagavond bij te praten met de partijleiders van PVV, BBB en VVD afgeslagen. De NSC-leider wil eerst wachten op het eindverslag van Plasterk, meldt de NOS.

De onnavolgbare Omtzigt verwijt Plasterk dat hij veel te laat is geweest met het delen van informatie over financiële tegenvallers bij verschillende ministeries. Bij Humberto vertelde de NSC-leider dat hij de verkenner maandagochtend nogmaals had gevraagd om duidelijkheid te geven over mogelijke lijken in de kast. “Aan het eind van de middag kreeg ik een lijstje met 21 brieven die tussen 23 en 31 januari naar de formatietafel waren gestuurd.”

In een brief aan de partijleden schreef de NSC-fractie dat zij “zeer geschrokken” was van de inhoud van de brieven. Volgens Omtzigt, die financiën zo belangrijk vindt dat hij zijn eigen partijprogramma niet liet doorrekenen, heeft Plasterk met het achterhouden van de brieven de gesprekken gesaboteerd. “Financiën is alles in de formatie. Eén van de centrale vragen die we moesten beantwoorden was: is er zicht op overeenstemming over financiën? Dan is het wel fijn als je deze stukken hebt.”

Plasterk viel dinsdagavond uit zijn rol van neutrale procesbegeleider en verweet Omtzigt “een warrig verhaal”. Het klopte niet dat hij de financiële informatie van de departementen zou hebben achtergehouden, bezwoer de ijdele verkenner. Dat Omtzigt via een appje had laten weten dat hij voorlopig stopt met de formatiegesprekken viel ook niet in goede aarde bij de Telegraaf-medewerker.

Critici van Omtzigt stellen dat de NSC-leider de overheidsfinanciën als excuus heeft gebruikt om de stekker uit de gesprekken te trekken. Zo constateert D66-leider Rob Jetten: “Elk kabinet krijgt vroeg of laat te maken met financiële uitdagingen. Dat kan toch geen reden zijn om geen nieuwe regering te vormen?”

De vraag is wat er nu gaat gebeuren. De Volkskrant somt de mogelijkheden op. Er kan bijvoorbeeld een extraparlementair kabinet komen, al lijkt niemand het erover eens te zijn wat dat dan precies inhoudt. Een middenkabinet, bestaande uit VVD, NSC, D66 en GroenLinks-PvdA (samen 78 zetels), lijkt vanwege de onwil van de VVD evenmin voor de hand te liggen.

Wellicht gaan de gesprekken tussen NSC, PVV, VVD en BBB later toch weer door, oppert de Volkskrant. “De kans is bij voorbaat niet groot, maar het zou niet de eerste keer zijn dat een mislukte formatiepoging na enige tijd toch weer wordt hervat.”

Omtzigt kan gedoogsteun geven aan een minderheidskabinet van PVV, VVD en BBB. Ook dat zou een draai van NSC vergen: in de brief aan de leden liet Omtzigt doorschemeren dat zijn gesprekspartners bij de coalitiebesprekingen “loze beloftes” zouden willen doen. “Bestaanszekerheid bouw je niet met luchtkastelen.”