Om gendergelijkheid te bereiken is een verandering in het systeem nodig

De progressie van vrouwenrechten gaat langzaam, ook in Nederland. Volgens het World Economic Forum duurt het nog minstens honderd jaar voordat de kloof tussen vrouwen en mannen op politiek, economisch en maatschappelijk vlak gedicht is. Tegelijkertijd worden wetten en beleid die gendergelijkheid bevorderen bevochten en zelfs teruggedraaid door een wereldwijd actieve conservatieve oppositie.

Internationaal is een beweging actief die vrouwenemancipatie en de daarbij horende keuzevrijheden als een bedreiging ziet. De tegenstand richt zich onder andere op de reproductieve rechten van vrouwen en rechten die de traditionele familie (man, vrouw, kinderen) zouden ondermijnen. Naar schatting hebben wereldwijd 218 miljoen vrouwen geen toegang tot moderne anticonceptie en is 45% van de Nederlandse meisjes en vrouwen slachtoffer van lichamelijk en/of seksueel geweld. In Nederland neemt het aantal LHBTI-ers die zich gediscrimineerd voelen toe.

Tijdens de COVID-19-pandemie stijgt geweld tegen vrouwen, is er minder toegang tot gezondheidszorg en krijgen kinderen (met name meisjes) minder toegang tot onderwijs. In de besluitvorming rondom crises zijn vrouwen structureel ondervertegenwoordigd. Terwijl zij het meest actief zijn in de frontlinie en het hardst getroffen worden – net als mensen met een beperking. In beslissingen over zaken als klimaatbeleid, vredesprocessen en politiek in het algemeen maken mannen wereldwijd nog altijd de dienst uit. Dit zorgt ervoor dat de perspectieven en oplossingen van vrouwen (met een beperking) onvoldoende worden meegenomen, terwijl inclusieve processen juist leiden tot duurzaam beleid. Zo zorgt participatie van vrouwen bij conflictoplossingen voor duurzame vrede.

Groepen mensen die niet aan de ‘norm’ voldoen worden stelselmatig op basis van gender, leeftijd, handicap, seksuele voorkeur, en/of afkomst, buitengesloten. Deze norm is vastgesteld door een maatschappij waarin lange tijd de (witte) man het uitgangspunt was. Hieromheen zijn diepgewortelde sociale gedragsregels ontstaan die barrières vormen. Bijvoorbeeld als een vrouw wordt gevraagd hoe ze haar carrière combineert met de zorg voor kinderen. Impliciet wordt haar kenbaar gemaakt dat de zorgtaak bij haar ligt. Een man krijgt die vraag nooit. Iedereen hoort in vrijheid keuzes te kunnen maken en leven zoals ze zijn. Door gendernormen, -rollen en -stereotypen kunnen mensen die niet aan deze ‘norm’ voldoen dat niet.

Systeemverandering is nodig Machtsverhoudingen zijn wereldwijd nog altijd in het nadeel van vrouwen. Dit kan alleen veranderen als de structuur van onze samenleving wordt omgegooid. Daarom komt een coalitie van Nederlandse feministische organisaties in actie. Gelijkwaardigheid moet centraal staan. In samenwerking met internationale feministische organisaties pleiten wij daarom voor een systeemverandering. Kies radicaal voor gelijke vertegenwoordiging van vrouwen, mannen en gender non-conforme personen in politiek, besturen en bedrijven. Kies voor het doorbreken van stereotyperingen en het tegengaan van ongelijkheid. En kies voor de veiligheid van vrouwen en gender non-conforme personen. Een beleid is nodig waarin gendergelijkheid niet alleen wordt vastgelegd, maar waar ook mee gehandhaafd kan worden. Er moet geïnvesteerd worden in een duurzame toekomst, waarin gendergelijkheid het nieuwe normaal is en vrouwenrechten worden gerespecteerd.