Nuchterheid is spannender

In ons kille, noordelijke laagland beslaat een jaar mijns inziens drie seizoenen van elk exact vier maanden. Allereerst het tijdraam 1 januari tot en met 30 april, oftewel winter en het vroege voorjaar. Met name de ontluikende lente kan gruwelijk aanvoelen. Waar felle zonnestralen bij het opstaan doen fantaseren over barbecueën en cocktails drinken op het strand, fietst men een uur later tegen striemende, ijskoude regen in.

De maanden zonder ‘R’ in de naam – mei, juni, juli, augustus – vormen de enige periode waarin leven met hoofdletter ‘L’ überhaupt mogelijk is. Vervolgens breekt per september een lange nacht van steeds kortere dagen aan, welke pas eindigt door de zonnewende op 21 december. Het is geen toeval dat de aanvang van het culturele seizoen samenvalt met het begin van deze diepe duisternis.

Vroeger keek ik uit naar 1 september. Via media laafde ik mij alvast aan nieuwbakken ophef en vertier in theater, bioscoop en boekwinkel. Een virusuitbraak in 2020 maakte hier een einde aan. Zonder culturele versiering was het najaar opeens wat het was: een grijze periode met als enig uitzicht de winter. Gelukkig dacht ik toen aan de prachtige regel van schrijver en verzetsstrijder H.M. van Randwijk: ‘Er is een nuchterheid die spannender is dan alle romantiek’.

Inderdaad, waarom zou je geld neertellen voor een passe-partout van het Nederlands Film Festival als je zelf middenin een film zit? Corona is weliswaar niet zo dodelijk en spectaculair als Eerste Wereldoorlog of Spaanse Griep, maar er viel genoeg te zien en te beleven. Op de Utrechtse Neude, waar normaal gesproken tijdens het festival een reusachtig Gouden Kalf prijkt, vlogen nu slechts zwarte stadskraaien boven verlaten terrassen.

“We kunnen dit jaar veel meer in de zalen doen”, werd mij enthousiast verteld op een persbijeenkomst van het NFF. Zelf prefereer ik een tweede Van Randwijk-herfst.