Onafhankelijke denkers pakken de hete hangijzers aan van de Nederlandse politiek.
Terwijl de nutty professor in die afgelegen Hilversumse villa de basis probeert te leggen voor een rechts horror kabinet, heeft elders de redder van Nederland de handen vrij gemaakt. Ahmed Aboutaleb heeft aangekondigd dat hij eind dit jaar vertrekt als burgemeester van Rotterdam. Een machthebber die vertelt wanneer hij zal opstappen, is daarmee meteen uitgeteld. Aboutaleb kan morgen voor het laatst de Coolsingel uit rijden al hij dat wil.
Ik heb al eens eerder gesuggereerd een politieke impasse en een eindeloze formatie te doorbreken door het vormen van een extraparlementair kabinet. Liefst door Ahmed Aboutaleb en zijn Haagse VVD-collega Jan van Zanen.
Er wordt de laatste tijd veel gekeuveld over zo’n kabinet. Daarbij doen allerlei definities de ronde maar niet de enige echte.
Een extraparlementair kabinet overweeg je als de vorming van een coalitie niet of nauwelijks van de grond te krijgen valt. Eerste voorwaarde is dat alle politieke leiders in de Kamer blijven. Daarna wordt een door de wol geverfd bestuurder van buiten Den Haag aangezocht om een kabinet te formeren rond een duidelijk programma waarin de hete hangijzers in de politiek worden aangezocht. De bestuurder – in dit geval dus Ahmed Aboutaleb – zoekt andere door de wol geverfde bestuurders en vakdeskundigen van buiten Den Haag aan om tot zijn kabinet toe te treden. Gaandeweg krijgt het programma duidelijke contouren. Tweede man in het kabinet zou kunnen zijn Jan van Zanen, de VVD-burgemeester van Den Haag. Uiteindelijk presenteert zich een regeringsploeg die bestaat uit zeer deskundige ministers met een bepaalde politieke affiliatie maar geen betrokkenheid tot het reilen en zeilen in Den Haag. Elke minister zit er net als de premier op persoonlijke titel. Toch: als bijvoorbeeld Renske Leijten sociale zaken krijgt, weten we dat er iemand op die post komt met een rood SP-hart. En dat een geheide liberaal op Economische Zaken zit, als de formateur Ali Niknam weet binnen te hengelen. En zou Arnoud Boot geen prima minister van Financiën zijn? Of Rosanne Hertzberger van Volksgezondheid? Of Peter Boelhouwer op Volkshuisvesting?
Het kabinet-Aboutaleb zoekt om te beginnen gedoogsteun uit de hele Tweede Kamer en probeert dan haar programma met wisselende meerderheden te realiseren.
Het kan dan kort duren en het kan ook lang duren maar op een gegeven moment sneuvelen Ahmed Aboutaleb en zijn ploeg. Dan ontbindt hij de Kamers en schrijft nieuwe verkiezingen uit. Hij maakt het programma van zijn regering tot inzet van de stembusstrijd. Dan moeten alle partijen met hun billen bloot en de kiezer heeft echt wat te kiezen.
Zo komen we uit deze impasse in wording.
Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.
Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: het wassende water