NTR, neem je verantwoordelijkheid!

Afgelopen woensdag kondigde de NTR aan vanaf dit jaar alleen nog roetveegpieten te gebruiken bij de nationale Sinterklaasintocht en op tv. Na jaren van een gepolariseerd, hard en vaak ook tegen mij persoonlijk gericht debat was dit een belangrijke stap vooruit. Ik was opgelucht. Omdat – zoals ik ook in een eerste verklaring van BIJ1 zei – deze nationale traditie nu een inclusief feest voor alle kinderen van Nederland kan worden. Maar ook omdat de NTR eindelijk haar verantwoordelijkheid leek te nemen in het publieke debat. De opluchting mocht slechts een dag duren. Op donderdag ‘nuanceerde’ de NTR haar standpunt en legde zij uit dat er nog steeds volledig zwarte Pieten zouden meelopen met de intocht. ‘Als een Piet maar vaak genoeg door de schoorsteen is geweest kan die ook volledig zwart zijn’, was de verklaring.

Unieke kans Ik zal hier niet nogmaals mijn standpunt over de racistische karikatuur zwarte Piet toelichten, dat moge duidelijk zijn. Wel wil ik de NTR oproepen haar rol serieus te nemen. Als organisator van de nationale intocht heeft zij de unieke kans Nederland te verbinden rondom een hedendaags, inclusief Sinterklaasfeest. Met haar verwarrende communicatie bereikt ze het tegenovergestelde.

Rondom Sinterklaas verzorgt de NTR voor de publieke omroep de nationale Sinterklaasintocht en maakt zij het Sinterklaasjournaal. De NTR wil hierin niet sturend maar volgend zijn. Ze zegt: “Het is onze publieke taak maatschappelijke ontwikkelingen in onze programma’s te weerspiegelen, niet om ze te sturen of er standpunten over in te nemen.” Niet alleen is het onmogelijk dat de NTR geen standpunt inneemt in de discussie over zwarte Piet, het is ook onwenselijk. In dit stuk zal ik uitleggen waarom.

Diversiteit In de Nederlandse publieke omroep heeft de NTR een bijzondere rol. De andere omroepen hebben leden en vertegenwoordigen een specifieke achterban. De NTR maakt juist programma’s voor alle doelgroepen, haar slogan is zelfs ‘Speciaal voor iedereen’. Haar wettelijke opdracht is om programma’s te maken op het gebied van informatie, educatie, cultuur, jeugd en diversiteit.

Dat de NTR alle Nederlanders moet bedienen is geen excuus om zich niet uit te spreken, maar juist een aansporing om een Sinterklaasfeest te organiseren dat niet kwetsend is voor groepen Nederlanders. En ook als je niet wil erkennen dat Zwarte Piet een racistische karikatuur is, is er niet aan te ontkomen dat Zwarte Piet door grote groepen Nederlanders zo wordt ervaren. Dat de NTR zich moet uitspreken wordt nog eens versterkt door haar opdracht op het gebied van educatie en diversiteit. Juist vanuit haar eigen bestaansredenen heeft de NTR de verantwoordelijkheid een helder standpunt in te nemen in de Pietendiscussie.

Duidelijkheid Nog belangrijker is dat de maatschappij er om vraagt. Door heel Nederland snakken ouders, schoolbesturen, en bedrijfsleiders naar een duidelijke weg voorwaarts. Duidelijkheid die de NTR kan bieden. Dit heeft gezorgd voor de inmiddels befaamde zin ‘Wij volgen de lijn van de NTR’. Dan moet die lijn er wel zijn. De NTR kan ‘de maatschappij’ niet volgen als de maatschappij juist om leiderschap van de NTR roept. Als gezichtsbepalende Sinterklaasorganisator voor alle Nederlandse kinderen heeft de NTR de kans de weg te banen voor een echt inclusief Sinterklaasfeest. NTR, neem je verantwoordelijkheid!

Het uitfaseren van Zwarte Piet is een keuze voor het voortbestaan van deze racistische karikatuur. Elk jaar een andere lijn kiezen en daar nu zelfs de volgende dag op terugkomen geeft geen pas. Daarvoor is dit onderwerp te kwetsbaar. De ogen van Nederland kijken naar jullie.