NSC-Kamerlid Harm Holman, die veertig jaar melkveehouder was, denkt dat de veeteelt onder leiding van landbouwminister Femke Wiersma (BBB) afstevent op een gedwongen krimp. Dat zegt hij in een interview met NRC.
De komende maanden zullen veehouders vermoedelijk door verschillende rechterlijke uitspraken in het nauw worden gebracht. Zo wordt deze maand een uitspraak verwacht in de bodemprocedure die Greenpeace tegen de staat aanspande over stikstof en natuurbescherming. Een kortgedingrechter stelde eerder al vast dat de overheid “ernstig tekortschiet”. Sindsdien heeft Wiersma het bestaande beleid afgeschaft, waardoor de staat nu nog meer tekortschiet.
Milieuorganisatie Mobilisation for the Environment (MOB) van Johan Vollenbroek wil vanaf 1 maart in alle provincies nieuwe handhavingsverzoeken indienen met betrekking tot PAS-melders. Dat zijn veelal boerenbedrijven die nu illegaal opereren: ze beschikken niet over de vereiste natuurvergunning. MOB wil zich aanvankelijk richten op grote boerenbedrijven en megastallen. Daar valt de meeste winst voor de natuur te behalen.
Mark van den Oever van de extremistische boerenorganisatie Farmers Defence Force (FDF) ziet de bui al hangen. “De PAS-melders gaan op deze manier hartstikke voor de bus. Het ziet er heel slecht uit”, zei hij vorige week.
NSC-Kamerlid Holman, die eerder door Van den Oever werd geïntimideerd, maakt een vergelijkbare inschatting. “Ik ben geen jurist, maar mijn boerenverstand zegt me dat dit verstrekkende gevolgen gaat hebben”, zegt hij tegen NRC. “Veel PAS-melders zijn zo ten dode opgeschreven. De rechter zegt straks tegen PAS-melders: u bent uitgebreid naar 150 koeien, maar volgens uw eerdere, wel geldige vergunning mag u maar 80 koeien melken.” Het plan van Wiersma om de juridische onzekerheid voor de PAS-melders daarom met drie jaar verlengen, noemt de NSC’er dan ook “onaanvaardbaar”.
Nu gedwongen krimp van de veestapel onvermijdelijk lijkt, zit het ultrarechtse kabinet met een probleem. De miljarden die het vorige kabinet nog had gereserveerd voor een warme sanering, zijn tijdens de formatie geschrapt door BBB. Er is dus nauwelijks geld meer om boeren uit te kopen. “Als je een doorbraak wilt in het stikstofdossier, zul je middelen nodig hebben”, constateert Holman. Maar daar heeft BBB dus niet voor gezorgd.
“Hebben boeren niet in de gaten dat BBB de PAS-melders in de mest laat zakken?”, vroeg Vollenbroek al in november. Holman lijkt het bijna te begrijpen. Maar hij blijft hoop houden: de NSC’er verwacht dat er bij de onderhandelingen over de voorjaarsnota extra geld zal worden vrijgemaakt voor de uitkoop van boeren.