
Femke Wiersma (BBB) heeft als minister van Landbouw anderhalf jaar lang de aanpak van de stikstofcrisis bewust tegengehouden. Ze schafte het Nationaal Plan Landelijk Gebied af tegen advies van ambtenaren in, liet cruciale informatie over landbouwmaatregelen uit overzichtsdocumenten verwijderen en negeerde waarschuwingen dat Nederland zonder concrete actie zwakker zou staan in rechtszaken. Uit een grondige, vernietigende reconstructie door NRC blijkt dat ze zo de belangen van de intensieve veehouderij beschermde ten koste van andere maatschappelijke belangen.
De werkwijze van BBB'er Wiersma leidde onophoudelijk tot grote frustratie in Den Haag. Documenten verdwenen wekenlang of kwamen ingrijpend herschreven terug, waardoor besluitvorming stokte. In vergaderingen sloot ze zich letterlijk af door op haar iPad te tikken en oogcontact te mijden. Topambtenaren zagen hoe ze regelmatig meer dan honderd documenten tegelijk in de wacht had staan om te tekenen - een record op dit ministerie. Opvallend was dat daar vooral plannen bij zaten die haar niet bevielen.
Drie keer kondigde Wiersma een doorbraak aan bij de verhoging van de 'rekenkundige ondergrens', een maatregel die zou leiden tot minder vergunningplicht. Maar elke keer bleek dat op helemaal niets gebaseerd. Ambtenaren waarschuwden herhaaldelijk dat zo'n hogere grens zonder aanvullende maatregelen bij de rechter zou sneuvelen. Ook de landsadvocaat adviseerde dat zonder concrete maatregelen of geld "geen sprake" was van "juridisch houdbare vergunningverlening". De minister negeerde alle adviezen.
Het resultaat na anderhalf jaar een BBB'er aan de knoppen van Landbouw (en ok, Visserij): havenbedrijven zagen investeringen van 18 miljard euro niet doorgaan, honderdduizenden huizen werden niet gebouwd en bedrijven weken uit naar het buitenland. Zelfs LTO-voorzitter Ger Koopmans, aanvankelijk groot voorstander van BBB, verloor zijn geduld. In september riep hij wanhopig: "Voor de zoveelste keer, zet harde doelen in de wet. Leg. Dat. Vast!" Zijn leden, de boeren, "lopen kapot". BBB-leider Caroline van der Plas noemde het ministerschap desondanks een succes. Volgens Van der Plas, die ook nog nooit op enige vorm van kennis is betrapt, is leveren "ook dingen tegenhouden".
Meld je hieronder gratis aan voor Joop NL. Iedere donderdag een selectie opvallende nieuwsverhalen, opinies en cartoons in je mailbox.