Politici moeten voorkomen dat Breivik's wandaad niet alleen tegen zijn ideologie wordt weggeschreven
De 32-jarige Anders Behring Breivik die vrijdag op Utoya, een eilandje in een meer ten noordwesten van Oslo tientallen jongeren vermoordde, vindt zijn daad ‘verschrikkelijk maar noodzakelijk’. Het laat zien dat mensen het recht in eigen handen nemen en niet meer wachten op de politiek als ze heilig overtuigd zijn van een noodzakelijke verandering.
Internationale media zoeken naar de persoon achter de dader, de politieke motieven of geven een psycho-analyse van de Noorse staat. Noorwegen is na deze bom- en moordaanslag niet meer het meest veilige land in Europa zo is de treurige boodschap.
En in Nederland? Inmiddels is de discussie hier vernauwd tot Geert Wilders en de gevolgen van het populisme of de reikwijdte van rechts-extremisme. Anders Breivik heeft zich op internetblogs en -fora en in zijn ‘manifest’ sympathiek verklaard met Wilders’ zijn ideeën over de multiculturele samenleving en de islam. Dus zeggen enkele media, een plus een is twee, en zie wat uiteindelijk ons te wachten staat als Geert Wilders of elke andere populist steeds maar weer zijn vrije gang kan gaan.
Er zijn twee lijnen te onderscheiden in de berichtgeving: de eerste gaat uit van de gedachte dat politici rechtstreeks verantwoordelijk zijn voor wat hun sympathisanten in de maatschappij aanrichten. En de tweede lijn is dat zolang politici niet oproepen tot geweld, zij ook niet aansprakelijk zijn voor dat geweld. Politici hebben nu eenmaal recht op stevige meningen in het publieke domein. Daar zijn ze immers politicus voor.
Hetzelfde onderscheid vind je feitelijk bij de discussie over de islam. Is kritiek op de islam hetzelfde als kritiek op moslims, of niet? Is een terreurdaad van een zichzelf moslim noemend persoon de handeling van een terrorist of de handeling van een religieus fanaticus?
Dit onderscheid voelt kunstmatig aan: wat is een rechts-extremistische terrorist zonder nationalistische motieven? Wat is een moslimterrorist zonder religieuze motieven? Beide gebruiken in de meest extreme vorm geweld als uiting van hun overtuiging of ideologie. Geweld als laatste uitlaatklep wanneer andere (politieke) wegen niet meer bewandeld wensen te worden. Dan lijken rechts-extremisme en religieus extremisme wel heel erg veel op elkaar.
De vraag is hoe goed opgeleide burgers zoals Anders Breivik tot een dergelijke daad kunnen overgaan. Wie of wat hun inspiratiebron ook vormt, een politicus, een ideologie of een religie, de maatschappelijke sociale rem gaat er op een bepaald punt af en er is geen correctiemechanisme meer.
Het antwoord is niet zomaar te geven, dat is iets voor psychologen om uit te zoeken. Wel is er hopelijk besef dat we allemaal een verantwoordelijkheid hebben. In de opvoeding van kinderen, in het onderwijs, op het werk, maar vooral ook in de politiek.
De politiek is een spreekbuis van alle mensen, dus ook alle meningen moeten vertegenwoordigd worden. De politiek vormt een verzamelpunt waarin alle meningen tegen elkaar afgewogen worden en dat mag best op een stevige manier. Maar daar waar in de politieke arena ideeën zouden moeten winnen aan nuance, en dus aan gewicht, verliest de politiek zich steeds meer in one-liners en de waan van de dag.
Het politieke debat verandert in een abstract maatschappelijk debat waarin de nuance steeds minder plek heeft. Als de politiek niet met concrete oplossingen weet te komen voor maatschappelijke zorgen, is zodra Wilders bijvoorbeeld namens ‘1,5 miljoen kiezers’ spreekt, er ook geen compromis meer mogelijk. Het wordt een gepolariseerd debat tussen ondefinieerbare massale kiezersgroepen waarin slechts de dingen bij hun naam noemen de nieuwe norm is.
De Noor Anders Breivik is lid van een geheime Tempelier-sekte die als doel heeft om een bepaalde monocultuur in Europa, met geweld, weer in ere te doen herstellen. Men moet voorkomen om zijn wandaad tegen alleen die achtergrond weg te schrijven. Het benoemen van problemen in de politieke cultuur van dit moment is net zo belangrijk.
Natuurlijk, niet de politiek is schuldig aan uitingen van geweld zoals die in Noorwegen, maar de politiek vormt het verzamelpunt en het beginpunt van hoe wij als burgers met elkaar omgaan. Zij heeft wel degelijk een verantwoordelijkheid. Afstand nemen van geweld is niet voldoende, laat gelijktijdig zien wat de grens is. Een cliché, maar daarom nog niet minder waar: bij macht hoort verantwoordelijkheid. En daar hoort dus altijd en overal nuance bij.
Wijze en mooi omschreven waarheden Enis. Bedankt:
'Het politieke debat verandert in een abstract maatschappelijk debat waarin de nuance steeds minder plek heeft.'
'...de politiek vormt het verzamelpunt en het beginpunt van hoe wij als burgers met elkaar omgaan.'
Enis, heldere gedachte,
ik heb grote twijfel bij je volgene constatering:
daar waar in de politieke arena ideeën zouden moeten winnen aan nuance, en dus aan gewicht, verliest de politiek zich steeds meer in one-liners en de waan van de dag.
"Het politieke debat verandert in een abstract maatschappelijk debat waarin de nuance steeds minder plek heeft. "
Veralgemeniseren als simplificatie kun je abstactie noemen. Ik denk echter dat die nuance vermindering niet een kwestie van abstraheren is, maar meer labelen en daarmee een hele stroom onuitgesproken maar wel bedoelde gedachten en gevoelens mee de schutting voer geworpen worden. Ongenuanceerd ja. Abstract, niet voor de spreker. Van de luisteraar mag verwacht worden dat hij of zij zoekt naar wat er politiek en bestuurlijk aan hanteerbare onzin leeft achter of onder de ongenuanceerde buikspreektaal.
Abstacties in de betekenis van modellen, metaforen, theorieën etc. die kom ik helaas niet zoveel tegen in het maatschappelijk debat.
Rondom de discussie over integratie is er in nederland een hele grove politieke ontkennins gaande. Onder leiding van de huidige fractieleidr van de VVD, meneer blok, heeft het nederlandse parlement geconstateerd dat de integratie in nederland slaagt en succesvol is, met alle kanttekeningen daarbij. Nu wordt dat ontkent en moet ik van jan en alleman horen dat integratie een probleem is. Voor mij zijn de maatschappelijke zorgen die voortkomen uit of gerechtvaardigd worden door de gedachte dat integratie niet succesvol verloopt onzin geluiden. De missen elke conrete onderbouwing en analyse. Ze zijn geen abstractie maar grove politiek en maatschappij vergiftigende geluiden.
Het probleem is het gebrekkige aanpassingsvermogen van nederlanders die wel de welvaart en arbeidskrachten willen hebben mar niet de sociale en emotionele aanpasingen die daarbij horen kunnen opbrengen. Het eindresultaat? Terugvallende economische groei en nog meer onvrede.
De vraag blijft: 'wat zijn de causale relaties?'
[Er zijn twee lijnen te onderscheiden in de berichtgeving: de eerste gaat uit van de gedachte dat politici rechtstreeks verantwoordelijk zijn voor wat hun sympathisanten in de maatschappij aanrichten]
Dat heb ik hier niemand zien doen.
Wat wordt betoogd, is dat politici verantwoording moeten afleggen over haatpropaganda, en oorlogsretorica, als iemand een massamoord heeft begaan met exact diezelfde haat en oorlogsretorica als motivatie.
Dat is niet hetzelfde als iemand "rechtsreeks verantwoordelijk" stellen voor die massamoord.
Doen alsof dat wel zo is, is een argumentatietechniek die bekend staat als de strawman-argumentatie.
Dat wil zeggen: je valt hier een standpunt aan dat door niemand wordt ingenomen: een strawman.
Je zou het maar op je geweten hebben. 80 doden. En dan ook nog het lef hebben om te geloven dat je er niks mee te maken hebt. Walgelijk. Wansmakelijk. Wilders.
--De politiek is een spreekbuis van alle mensen, dus ook alle meningen moeten vertegenwoordigd worden. De politiek vormt een verzamelpunt waarin alle meningen tegen elkaar afgewogen worden en dat mag best op een stevige manier.--
Juist...helemaal mee eens..
Je moet ook daarbij vermelden dat politieker's zich aan de feiten moeten houden..zich niet laten leiden door valse berichtgeving van corrupte media en niets voorstellende opinie-makers..Niet liegen,woorden verdraaien,geschiedenis niet op eigen hand zetten,ophouden met ophitsen en verdelen..Opkomen voor de belangen van Nederland en alle 17 miljoen Nederlanders..
Meest belangrijksten:Je WOORD & BELOFTEN nakomen..
Sorry een veel langere reactie, dan het uitgangspunt. Maar ja, we hebben het over nuance, dus....
Het bovenstaande verhaal getuigt van nuance, maar de nuance is aangebracht in de verkeerde "laag". Het echte punt ligt daar waar de schrijver zegt: "De politiek is een spreekbuis van alle mensen, dus ook alle meningen moeten vertegenwoordigd worden."
Juist níet alle meningen willen of kunnen vertegenwoordigd worden (Breivik's realiteit is een goed voorbeeld). Dat wel willen doen is een liberaal project, gedoemd te mislukken. Politiek gezien kunnen we het wensen, maar uiteindelijk moeten we afspreken wie er wel bijhoort en wie niet en de rechter neemt die (meestal tijdelijke) beslissing, niet de politiek.
De politiek zal dus moeten beseffen dat haar taak een gedeeltelijk symbolische is. Zij veronderstelt dat zij een spreekbuis van alle mensen is en dat dus ook alle meningen vertegenwoordigd moeten worden. Dat moet ze ook doen! Het is echter niet helemaal waar.
Net zo, veronderstelt de rechter dat hij objectief is, wat hij natuurlijk nooit in absolute zin is etc. Zonder deze veronderstellingen echter werkt het systeem niet. Vooral niet als er "enge" ideologieën de kop op steken.
Het "enge" aan bijvoorbeeld socialisten is dat zij eigenlijk de liberale staat zien als een omver te werpen systeem. De mening van de socialist is dus eigenlijk een destructief voor de liberale samenleving, die hem en zijn mening beschermt.
Het "enge" aan Wilders is dat hij eigenlijk denkt als een socialist, maar daarbij paradoxaal genoeg het gelijkheidsprincipe oprekt. Het wordt helemaal voer voor psychologen, als er een tendens zichtbaar wordt waarin de mate waarin zijn opvattingen over liberale vrijheden uitdijen, evenredig blijkt te zijn met de mate waarin hij beperking van egalitaire principes voorstelt.
Socialisten hebben zich van hun "engheid" inmiddels ontdaan door progressief liberaal te worden. Wilders heeft zich juist niet van zijn "engheid" ontdaan en slaat daar politieke munt uit. De progressief liberalen zijn nu zijn directe tegenstanders: de linkse kerk.
Datgene wat door links had moeten worden gekanaliseerd wordt nu door xenofobie gekanaliseerd. De rechter (en vooral het OM) durft er geen uitspraak over te doen, dus klungelen we voort. Maar waar het de rechter uiteindelijk om gaat is natuurlijk dat het publieke debat zijn ruimte niet verliest. Dat wil zeggen dat er voldoende ruimte blijft in de vrijheid van denken.
Kant kan hier een beetje helpen: hij ziet het publieke debat namelijk als het debat buiten instanties, overheids-apparaten, (gesubsidieerde) spin etc. Een interessante gedachte.
In die opvatting doet de rechter hier in feite het omgekeerde van wat hij beoogt. Hij laat namelijk polarisatie toe, door een lid van een politieke institutie niet te verbieden anti-egalitaire denkbeelden te insinueren. Hij verruimt juist het niet-publieke debat (volgens de definitie van Kant) met een mening die het wel-publieke debat kan schaden.
Juist hiermee wordt het publieke debat (zoals Kant het ziet) dus zijn ruimte ontzegd. Niet alleen verdringt de polarisatie in het politieke debat, ongemerkt de alternatieve mening. Het openbaar impliceren van anti-egalitaire denkbeelden in een instantie als het parlement heeft een directe invloed op het (vrije) publieke debat.
Hier wordt inmiddels ook gebruik van gemaakt door andere partijen. Niet voor niets zijn door dit gedoog-kabinet als eerste agendapunten de kunsten, de onafhankelijke media en de fundamentele wetenschap aan banden gelegd.
De nuance die de schrijver hier zoekt zit em in het publieke debat, zoals Kant dat omschrijft (het private debat ziet Kant trouwens als de meningsvorming van instituties (kerk, universiteits-directie, politici, fondsen etc)); of zelfs zoals Gorbatsjov het ooit omschreef (de discussie aan de keukentafel), toen hij opmerkte dat de politiek in Rusland twee volledig langs elkaar heen lopende debatten waren geworden en dat niemand van het staatsapparaat wist wat er zich in het "publieke" debat afspeelde.
Wilders achterban, drijft op de besloten keukentafel retoriek van de politiek-correcte jaren 80 en 90. Hun retoriek was zo ongeveer verboden en had juist daarom geen correctiemechanisme. Een ieder die een andere mening was toegedaan werd namelijk niet in vertrouwen genomen. Hier zien we het Breivik syndroom in ontluikende fase: de mening is een “verboden” mening, kan alleen gedeeld kan worden met gelijkgestemden en ondergaat zo een natuurlijke selectie richting radicalisme.
Dus hoewel de rechter heeft gedacht het publieke debat (a la Kant) te beschermen tegen vernauwing, heeft hij het feitelijk vernauwd, juist omdat het hier om een politicus ging. Het onderdrukte publieke debat is nu onderdeel van een privaat debat (Kant) geworden dat nu niets liever wil dan het publieke debat te torpederen.
Als de prille denkbeelden in de grofweg 30 jaren hiervoor behoorlijk waren gekanaliseerd was er niets aan de hand geweest. In plaats daarvan heeft het zich nu als geradicaliseerd privaat debat in ons ons parlementaire systeem genesteld.
De gemiddelde repliek die ik van niet-linksen krijg als ik er voor uitkom dat ik links ben is iets als "subsidieslurper", met een ironisch lachje dat het als grap af doet. Kijk, dat is een teken van een vernauwd publiek debat.
Hier is de nuance weggeslagen. Nog erger het is niet de nuance die het probleem is want dat is slechts een symptoom; het is het volledig ontbreken van een verband tussen onze ideologische overtuigingen en de fundamentele logica en gedachten gangen die er aan ten grondslag liggen; het is het niet eens weten dat er ideologie in het spel is, het meta-denken dat tot reële werkelijkheid is gebombardeerd, zonder het te weten.
Het is het idiote fenomeen dat zelfs onze rechters niet meer begrijpen dat een uitspraak als “ik wil de Islamisering stoppen” alleen in de abstractie van het brein zo kan bestaan. Je kunt in de realiteit namelijk helemaal geen actie stoppen. Je kunt slechts mensen stoppen die die actie uitvoeren. Zelfs als je “slechts” politieke middelen beoogt.
Het is het in de kern het stellen: "alles is relatief", dus mag ik zeggen wat ik wil en elke mening is een recht – niet beseffende dat "alles is relatief" dan direct ook je eerste ABSOLUTE uitspraak is.
Als we het wat nog fundamenteler trekken, is het het postmoderne relativisme geweest dat ons heeft ingefluisterd dat alles relatief is, zonder er bij te vertellen dat alles zooo relatief is dat alles dat relatief is, evengoed absoluut kan zijn. Hier gaat ons cikeldebatje over en hier is de (relativistische) nuance het slachtoffer. Want feitelijk kun je elke stelling nu gewoon 180 graden omdraaien als weerwoord. Welke idioot zou die draai maar half maken als het helemaal kan?
Het is tijd voor BEWUSTE ideologie. Breivik heeft zijn eerste armzalige poging gedaan. Misschien kunnen we het nu met z'n allen en met een wat helderder blik ook eens proberen. Het liefst zonder mensen uit de weg te ruimen, -ismen één op één met elkaar gelijk te stellen en mensen in een vijandsbeeld te duwen.
Immanuel Kant: "the public use of one's reason must always be free, and it alone can bring about enlightenment among men. The private use of reason, on the other hand, may often be very narrowly restricted without particularly hindering the progress of enlightenment" [The public sphere, therefore, concerns itself with the "domain of 'common concern' which is the object of public critical attention"]
Niet de waarheid radicaliseert, maar alle gebeurtenissen sinds begin dit millenium. Al elf jaar krijgt het volk doorlopend terreur, virussen/ziektes, geweld, enzovoorts voorgeschoteld via de media / televisie, de ene persoon wordt er angstiger door de andere persoon radicaliseert (dit is de psychologische oorlog van het systeem tegen het volk, beter bekent als tirannie) Het strijdlustige wordt opgewakkert in het volk door deze ellende en chaos (toename gevaar, dus schakelt verdediging meer en meer in), in sommigen veel meer dan in anderen, en in sommigen dus zo ver dat zij overgaan tot terreurdaden. Beschaving heeft men veranderd in tirannie, kijk ook maar eens goed naar het systeem dat men rondom ons heeft neergezet over de afgelopen tien jaar, een systeem dat een sterk psychologisch neveneffect geeft (veel controles, controleurs, controlesystemen, veel verandering, vooral weghalen kleuren en veel rood, wit, grijs, zwart ervoor in de plaats (versobering) en de massale kaalslag groen) Het systeem is in oorlog met het volk, want het systeem wil het volk onder conntrole krijgen (absolute macht)
Een ander gezicht van hetzelfde gevaar.
De politiek moet alle meningen vertegenwoordigen. We hebben vrijheid van -stevige- meningsuiting, maar zonder de nodige nuance is er geen compromis mogelijk. Dan worden politieke wegen niet meer bewandeld en verschijnt geweld als laatste uitlaatklep. Linksom of rechtsom, in beide gevallen komt dat voor.
Een goed stuk, ook omdat Wilders niet meteen, of als enige, wordt afgebrand.
Gezien het aantal reakties vraag ik me wel af of dit onderwerp nou zo leeft onder de Joop-bewoners.
Gisterenavond heb ik naar zomergasten gekeken. De gast was Dick Swaab.
Zelf geboren in de hongerwinter, met een vader die regelmatig in een speciaal gebouwde schuilruimte op kantoor verborgen zat.
Hij vertelde hoe inherent het aan de mens is, dat ons brein als het ware voorgeprogrammeerd is, om andersdenkenden en anderslevenden uit te sluiten. Een overlevingsstrategie uit ons allervroegste bestaan.
Chimpansees zouden, net als mensen, soortgenoten uitsluiten en de-chimpen. Dit doen mensen ook: een of meerdere soortgenoten uitsluiten en ontmenselijken.
Volgens hem is de enige remedie tegen dit diepgeworteld instinct in een open en vrije democratie duidelijk afstand te nemen en te ageren tegen alles wat nog maar een beetje riekt naar xenofobie.
Hij maakt zich grote zorgen om hoe moslims nu als groep worden weggezet. Volgens hem is een volgende stap het ontmenselijken van deze groep. Iets waar volgens hem Wilders al mee begonnen is op het moment dat deze sprak over 'kopvoddentax'.
De belagrijkste nuance lijkt mij op dit moment dat het goed is om frustraties tussen bevolkingsgroepen te benoemen en aan te pakken, maar dat het slecht is om te stellen dat één van beide groepen niet deugt, niet zal deugen en nooit kan deugen.
Juist omdat ik, zoals in andere commentaren, het geniepige Wildersbashen in de laatste alinea's miste, heb ik het stuk voor een tweede keer gelezen.
Tot mijn stomme verbazing, het gebeurt niet!
Het moet niet gekker worden hier.
Goed stuk.
http://frontpage.fok.nl/nieuws/455943/1/1/50/kritiek-op-slappe-aanpak-intolerantie-indonesi.html
Voor de nuance. Met andere woorden, dit lees je nou nooit op Joop. Ben benieuwd.
Dit mis ik ook, maar wellicht komt het nog
Orthodoxe joden vallen Gay Pride aan
http://www.spitsnieuws.nl/archives/buitenland/2011/07/orthodoxe-joden-vallen-gay-pride-aan