Nobelprijs voor de Vrede naar Oost-Europese verdedigers mensenrechten
De Nobelprijs voor de Vrede gaat dit jaar naar een activist en twee organisaties die zich inzetten voor de mensenrechten in Oost-Europa. Het Noorse Nobelcomité neemt met de toekenning duidelijk stelling tegen de oorlog in Oekraïne. De prijs gaat naar de Wit-Russische activist Ales Bialiatski, de Russische mensenrechtenorganisatie Memorial en het Oekraïense Centrum voor Burgerlijke Vrijheden.
De drie gelauwerden vertegenwoordigen het maatschappelijk middenveld in hun thuislanden en zetten zich volgens het comité al jaren in voor de bescherming van mensenrechten in hun landen, en voor het documenteren van schendingen daarvan. In zijn aankondiging zei het Nobelcomité met de toekenning hun inspanningen te willen eren inzake „mensenrechten, democratie en vreedzame coëxistentie in de buurlanden Wit-Rusland, Rusland en Oekraïne”. Tegenover journalisten ontkende voorzitter Berit Reiss-Andersen van het Noorse Nobelcomité dat de toekenning was bedoeld als boodschap aan de Russische president Vladimir Poetin, die vrijdag zijn zeventigste verjaardag viert. De prijs is volgens haar voor wie zich inspant voor de vrede.
Ales Bialiatski (60) is oprichter van de Wit-Russische mensenrechtenorganisatie Viasna (‘Lente’). Hij werd een jaar geleden door het regime tot zeven jaar gevangenisstraf veroordeeld en zit vast onder "onmenselijke omstandigheden." Memorial is een bekende mensenrechtenorganisatie in Rusland die al dertig jaar bestaat en vorig jaar door de autoriteiten werd gesloten. Het Centrum voor Burgerlijke Vrijheden (Center for Civil Liberties, CCL) werd in 2007 opgericht opgericht in 2007 en zet zich in voor "het vestigen van mensenrechten, democratie en solidariteit in Oekraïne". Sinds de invasie documenteert het centrum ook Russische oorlogsmisdaden.
cc-foto: University of Essex