Nieuwe pandemie schuilt onder smeltende poolkap

De klimaatcrisis kan de weg vrijmaken voor de terugkeer van virussen en bacteriën die nu nog zitten opgesloten in bevroren gletsjers en permafrost. Als de micro-organismen dankzij de dooi weer vrijkomen, kunnen zij een nieuwe pandemie veroorzaken.

Uit een onderzoek bij het grootste Arctische meer, Lake Hazen, blijkt dat er bovengemiddeld veel onbekende virussen voorkomen op de plaatsen waar de gesmolten gletsjers het water instromen. De wetenschappers van de Universiteit van Ottowa vergeleken het smeltwater met water elders. In de monsters gingen ze op zoek naar micro-organismen met RNA en DNA dat lijkt op dat van virussen die al wel bekend zijn.

Volgens de Canadese onderzoekers is de kans dat een virus of bacterie overspringt op dieren, groter in de buurt van smeltende gletsjers. Door de klimaatcrisis smelten de gletsjers nu harder dan voorheen. Extra zorgwekkend is dat de opwarming van het klimaat ervoor zorgt dat diersoorten zich meer richting de polen bewegen, omdat de temperaturen daar aangenamer voor hen zijn.

Wetenschappers treffen al jaren onbekende virussen aan in gletsjers en permafrost. In 2014 slaagden Franse onderzoekers erin om een enorm virus dat ze hadden aangetroffen in de Siberische permafrost, voor het eerst in 30.000 jaar weer besmettelijk te maken.

In het noorden van Siberië vond in 2016 een uitbraak plaats met miltvuur. Daarbij overleed een kind en werden zeker zeven anderen ziek. Het miltvuur was vrijgekomen door een hittegolf waarbij de permafrost was gesmolten.

Twee jaar geleden troffen wetenschappers 33 verschillende groepen virussen aan in het ijs van een gletsjer uit Tibet.