De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen
Nieuwe kansen voor polariserend links
•
563 keer bekeken
• 
Het is jammer dat geheel parlementair links, inclusief opkomende partijen als NIDA, DENK en BIJ1, een functionalistisch maatschappijbeeld lijken te delen
Het stof van de verkiezingen is aan het neerdalen. Dit is hét moment voor links om haar wonden te likken, haar fouten te analyseren en om onze kansen te grijpen. Want kansen, die liggen er in deze steeds verder polariserende wereld, zeker. Links dient alleen een harmonisch maatschappijbeeld los te laten, en de strijd voor een nieuwe wereld te omarmen.
Wat namelijk tijdens het NOS-verkiezingsdebat opviel was dat, behalve de PVV en FvD, alle politieke partijen een boodschap deelden. Er zou een einde moeten komen aan verdeling en tegenstellingen. De algemene teneur was dat er te veel conflict is in de wereld, en dat het aan politici is, om gedeelde belangen op te zoeken. Dit is een sterk door het functionalisme beïnvloedde opvatting. Een dergelijke maatschappijvisie staat haaks op al het goeds wat de linkse traditie ons te bieden heeft. Want hoewel een wereld zonder tegenstellingen ons doel is, kan dit enkel worden bereikt door de juiste polarisatie.
Gedeeld belang Het functionalisme is een sociologische theorie, die de maatschappij beschouwt als een complex systeem, waarin onderlinge elementen een gedeeld belang koesteren. Niet conflict maar stabiliteit, staat binnen een dergelijk maatschappijbeeld centraal. Hoewel dit wellicht progressief klinkt, houdt een dergelijke opvatting vooral de status quo in stand. Het verhult uitbuitende en dominerende sociale relaties, achter een façade van valse eenheid. Het functionalistische maatschappijbeeld, kwam duidelijk naar voren bij Rutte in zijn een-op-een debat met Asscher. Hierin zei de huidige Minister-President het volgende:
“Het is cruciaal dat wij niet onnodig de mensen tegen elkaar opzetten. U zegt steeds, dit kabinet is van de bedrijven. Bij die bedrijven werken mensen, voor die mensen zijn banen ontzettend belangrijk. Dat is hun eigen toekomst, daar kunnen zij zich verder ontwikkelen en dat is ook hun inkomen. Er is geen tegenstelling tussen bedrijven en de belangen van mensen.”
Een dergelijke opvatting veronderstelt dat binnen een bedrijf alle mensen een gedeeld belang hebben. Het durft te beweren dat een aandeelhouder en werknemer elkaar nodig zouden hebben. Zonder aandeelhouder zou er namelijk geen kapitaal zijn en zonder werknemer geen winst. Een dergelijke maatschappijvisie maakt machtsrelaties echter onzichtbaar. De winst wordt namelijk verdient dankzij de arbeid van de werkende bevolking, terwijl een aandeelhouder dividend ontvangt, enkel op basis van het bezit van een aandeel.
Afhankelijke elite Werknemers kunnen prima hun werk verrichten zonder aandeelhouders, maar de aandeelhouders zijn afhankelijk van de werkende mensen. De kracht van links denken zit hem in de volgende realisatie; de profiterende elite heeft ons nodig, terwijl wij die worden uitgebuit en onderdrukt, prima zonder hen kunnen.
Het is jammer dat geheel parlementair links, inclusief opkomende partijen als NIDA, DENK en BIJ1, een dergelijk functionalistisch maatschappijbeeld lijken te delen. Dit beeld komt behalve in economische discussies, namelijk ook naar voren in debatten omtrent ‘integratie’. Er lijkt een algemene consensus te ontstaan over de behoefte aan een ‘inclusieve’ samenleving, waarin ‘iedereen’ de kans krijgt om mee te doen. Dit is een logisch tegengeluid in reactie op extreem-rechtste partijen, die basale mensenrechten van moslims, niet-witte mensen en niet-mannen ter discussie stellen. Het verhult echter de onverzoenbare tegenstellingen, tussen degene die baat hebben bij de huidige omstandigheden en hen die eronder lijden. Hiermee reproduceren linkse partijen, wellicht onbewust, een functionalistisch maatschappijbeeld.
Harmonie Terwijl PVV en FvD duidelijke tegenstellingen formuleren, blijft links helaas hangen in dromen over harmonie en dialoog. Het in standhouden van de huidige wereld, met haar uitbuiting, onderdrukking en aanstormende klimaatcatastrofe, is echter zowel onmogelijk als onwenselijk. Het verzoenen van het onverzoenbare, is onder de huidige omstandigheden niet sociaal, maar moorddadig.
Alles wijst erop dat wij een fase van grote historische veranderingen ingaan. Als het aan extreemrechts ligt, zetten zij de huidige tegenstellingen naar hun hand. Zij staan te popelen om de huidige politieke elite te vervangen met haar eigen pseudo-intellectuelen. Zij willen de uitbuiting van mens en natuur intensiveren, om haar wit suprematische nachtmerrie te realiseren. Zij wensen niet-mannen en niet-witte mensen nog verder te uitbuiten en onderdrukken, in een poging te profiteren van een opleving van patriarchale en neokoloniale relaties.
Linkse polarisering staat hier echter haaks op. Ons doel is om elke vorm van uitbuiting en onderdrukking, van de aardbodem te doen verdwijnen. Er is een enorme potentie voor eenheid onder hen die geen baat hebben bij het voorbestaan van de huidige sociale relaties. Wij produceren de waarde, het menselijke leven en maken ons voorbestaan mogelijk. Wij zullen strijden voor onze eigen macht en onze eigen bevrijding, zodat wij kunnen breken met de huidige politieke en economische verhoudingen. Aan de horizon lonkt een wereld zonder extreemrechts en de elite, die niet zonder ons kan leven, maar waar wij prima zonder kunnen.
Cc-foto: Engin_Akyurt
Praat mee
Reacties (12)
bv-user-19193
23 mrt. 2019 - 11:26
Het probleem is de machtspyramide. Je kunt het niet over gedeelde belangen hebben in een scheef speelveld. Een speelveld waarin er een ongelijkheid is in de gevolgen van het opzeggen van de overeenkomst. Als dat voor mij betekent dat ik gewoon naar een ander ga en voor jou dat je een armoedeval maakt, dan is het gedeelde belang academisch vanwege de ongelijkheid in het gewicht van het belang.
De machtspyramide is voor mensen zoals het water is voor vissen: het is alomtegenwoordig en beïnvloedt je in alle facetten van je leven. Onopgemerkt!
Er is echter ok een opmerkelijk verschil: het water maakt deel uit van de natuurlijke biotoop van de vis. De machtspyramide is een menselijk construct.
De neurowetenschapper, primatoloog en gedragsbioloog Robert Sapolsky heeft decennialang veldonderzoek onder bavianen gedaan naar de biologische gevolgen van die machtspyramide. Deze gevolgen zijn desastreus (negatieve stress, ziekte, honger, vroege dood) voor de meerderheid van de individuen die in de basis van de pyramide vertoeven.
De meeste ellende wordt veroorzaakt door de alphamannetjes die in de top van de pyramide zitten. Niet omdat ze slimmer, mooier of beter zijn, maar omdat ze sterk en hufterig zijn. Typische narcisten en psychopaten.
Het onderzoek van Sapolsky laat ook zien wat er gebeurt als er in een dergelijke samenleving opeens geen alphamannetjes meer zijn.
En dit is zeer interessant: de bavianensamenleving gaat namelijk floreren. Mannetjes slaan hun vrouwtjes niet meer, er wordt heel veel gevlooid, iedereen heeft voldoende te eten en is zichtbaar gezond en gelukkig.
Nou hebben alphamanntjes de gewoonte om te zwerven. Dit doen ze als er te veel andere alphamannetjes in de eigen groep zitten. Dan worden ze zelf het sukkeltje en dat is niet bepaald hun bedoeling. Dus gaan ze op zoek naar een andere groep om te terroriseren.
Echter, wat gebeurt er als ze in onze alphavrije groep komen? Wordt de groep dan weer georganiseerd zoals voorheen: horigen onder het juk van de hufter?
Nee. Binnen een half jaar is het aangespoelde alphamannetje omgeturnd in een good guy. De groep blijft floreren.
Ik vind dit alles zeer leerzaam. Veel hiervan kan uitstekend dienen als spiegel voor de menselijke samenleving. Ook wij zijn beter af als we een platte samenleving bouwen waarin er een gelijk speelveld is voor iedereen. Dus geen zogenaamd 'vrije markt' met oligarchen, hypermiljardairs, to big to fail banken en multinationals. Maar ook geen zogenaamde democratie, waarin mijn wil wordt gerepresenteerd door personen en partijen die vrijwel allemaal (ok, misschien niet Marianne Thiemen) het eigenbelang en het partijbelang voor laten gaan op het algemeen belang. Nee, een platte samenleving is gebaseerd op de autonomie van AL haar leden, zodat ze elkaar als gelijken tegemoet kunnen treden en synergie creëren. Niemand verdient het om rijk te zijn, iedereen verdient het om een goed leven te kunnen leiden. Een democratie verdient pas dat woord als de persoonlijke belangen en de partijbelangen geëlimineerd zijn, bijvoorbeeld in een lotingsdemocratie of in een fluïde democratie. En voor een soort die zich de "wijze" mens noemt zou het vanzelfsprekend moeten zijn dat je je eigen nest niet vervuilt, verzuipt noch tot ontploffing brengt.
Al dat kan geleerd worden van het levenswerk van een neurowetenschapper. Daar luister ik liever naar dan naar de hysterische fabelen van een aan een paarse zak snuivende Ezel.
Hierbij de link naar een filmpje van 9 minuten over de bavianengroep die bevrijd werd van zijn onderdrukkers:
Why hierarchy creates a destructive force within the human psyche (by dr. Robert Sapolsky)
https://www.youtube.com/watch?v=A4UMyTnlaMY
0Rapporteren
Log in om te reageren23 mrt. 2019 - 10:23
Deze reactie is verwijderd door de redactie.
bv-user-84072
23 mrt. 2019 - 2:12
--- Dit bericht is verwijderd —
4 Reacties
bv-user-1919323 mrt. 2019 - 11:42
Geld zou net zo makkelijk door staten gecreëerd kunnen worden als door commerciële banken. Dan is opeens de democratische samenleving een leverancier van kapitaal en niet de door overerving of uitbuiting (oh sorry, uitbuiting heet tegenwoordig: "externaliseren van kosten") gefortuneerde eenling of kongsi.
Met andere woorden: de leverancier van kapitaal is inwisselbaar en heeft geen intrinsieke waarde. Het maakt immers niet uit wie kapitaal levert, het maakt uit dat er kapitaal beschikbaar is. En dat is op zichzelf geen feitelijke noodzaak maar een afspraak tussen mensen.
In plaats van kapitaal zou je ook een democratisch proces voor de distributie van arbeid en middelen kunnen afspreken. De economische werkelijkheid is immers slechts virtueel: een menselijk construct dat geen intrinsieke geldigheid, noodzaak heeft. We kunnen afspreken wat we willen. Daarvoor moeten we wel eerst even de huidige belanghebbenden bij de status quo opsporen en van hun machten invloed af helpen.
Marat23 mrt. 2019 - 12:01
Boeiend hoor, maar waar komt het kapitaal dan vandaan, als ik vragen mag? Komt dat uit de lucht vallen? Ergens op de straat gevonden? Of heeft dat misschien toch iets te maken met de arbeid van anderen?
HM van der Meulen23 mrt. 2019 - 18:25
Marat - Luister naar de uitstekende uitleg door een lid van de britse conservatieve partij - UK Parliament Debates Money Creation - https://www.youtube.com/watch?v=s6a_0zJDsr8
HM van der Meulen23 mrt. 2019 - 18:31
Ik zou de kwalificatie "stompzinnig" liever gebruiken voor mensen die op hoge toon een mening verkondigen die nergens op gebaseerd is, over onderwerpen waar ze absoluut geen verstand blijken te hebben.
Sternenstaub
23 mrt. 2019 - 0:30
Zeer oorspronkelijke Links-progressieve analyse en visie, uitstekend verwoord, en natuurlijk weer verkeerd begrepen en nota bene als wapen tegen Links misbruikt door de kleingeestige rechtse meuk, die zichzelf niet kent, niet wil kennen, en zich in plaats daarvan een slag in de rondte projecteert.
2 Reacties
bv-user-4084123 mrt. 2019 - 8:09
Heerlijk als je als student nog zo naief mag zijn. Doet me erg denken aan 1917, en dat mooie model dat daar uitvoorkwam, om over kleingeestige linkse meuk het maar niet te hebben. Voor diegenen die het vergeten: NL is een democratie en geen Oktoberrevolutie toneel.
Sternenstaub23 mrt. 2019 - 11:46
@Norm
Hij is niet naïef maar moreel en intellectueel integer, en laat ik hopen dat dat zo blijft, want hij heeft veel talent voor de argumentering waarom Links van nature aan de goede kant van de geschiedenis staat, en moet staan, d.w.z. aan de kant van de door dictatoriale types bedreigden.
Sommigen zijn zo cynisch of nihilistisch geworden, dat zij dit niet meer herkennen als de goede kant, want de goede kant is maar problematisch en moeilijk, daar moet je aan werken, vooral door aan jezelf te werken.
En dan ziet men van deze lieden de kinderachtige bespotting van kwaliteiten en waarden die de mensheid niet kan ontberen, wil de mens een kwalitatief hoogwaardig en waardig leven kunnen leiden. Dom.
msj_meijerink
22 mrt. 2019 - 20:35
Na, op de uiterst linkerzijde wordt door onze conservatie socialisten van de SP op dezelfde wijze als bij FvD en PVV louter in tegenstellingen en onvergelijkbaarheid van het eigen gelijk met andere partijen gepreekt.
Dat is door de kiezers inmiddels overduidelijk als 'niet coöperatief' en 'niet constructief', maar 'drammend' ervaren, dus is die partij over de uiterste houdbaarheidsdatum.
In Nederland is het samen polderen, om zo altijd samen iets 'van gelijk krijgen' te bereiken en geen zeurpieterig en dreinend mokken over 'gelijk hebben'.
Dat werkt niet!
2 Reacties
LaBou 23 mrt. 2019 - 6:23
Bij voorbaat de ander al gelijk geven en de eigen punten laten vallen werkt duidelijk ook niet.
Sternenstaub23 mrt. 2019 - 6:46
"Uiterst, conservatie, eigen gelijk gepreekt, niet constructief, drammend, uiterste houdbaarheidsdatum, zeurpieterig, dreinend mokken..." Geen zelfreflectie, wel projectie.
NalaLakos
22 mrt. 2019 - 19:08
"Aan de horizon lonkt een wereld zonder extreemrechts en de elite, die niet zonder ons kan leven, maar waar wij prima zonder kunnen."
Dus links kan prima zonder "extreemrechts"? Waarom worden er de laatste dagen dan zoveel artikelen gewijd aan deze partijen? Ik heb eerder het idee dat het precies andersom is.
In plaats van altijd maar een ander de schuld te geven kan links beter bij zichzelf te rade gaan. Hoe komt het dat een significant deel van de klassieke arbeidersklasse haar heil zoekt bij rechtse partijen? Hoe wil links deze mensen weer voor zich terugwinnen? Zolang daar niet serieus naar gekeken wordt zal een écht linkse coalitie nooit werkelijkheid worden.
Links moet afscheid nemen van die giftige, polariserende identiteitspolitiek en weer focussen op een goed sociaaleconomisch verhaal.
4 Reacties
De achterkant22 mrt. 2019 - 20:48
Bravo,u snapt het links moet opkomen voor de zwakkeren,arbeiders en ouderen in de samenleving misschien dan winnen ze weer stemmen.
bv-user-3898423 mrt. 2019 - 0:50
Ironie. De mannen van de witte(culturele of wat danook)-superieuriteitsgedachte verwijten anderen identiteitspolitiek en het de schuld aan andere geven. Dit is de satire voorbij.
DaanOuwens23 mrt. 2019 - 7:26
@ De achterkant
Jij schrijft: u snapt het links moet opkomen voor de zwakkeren,arbeiders en ouderen in de samenleving misschien dan winnen ze weer stemmen.
Als je dat zegt begrijp je er niets van. De ouderen zijn de rijkste groep in de samenleving. Met een eigen huis, AOW en pensioen hebben zij het beter dan alle andere generaties. Een partij als de SP komt altijd op voor de zwakkeren in de samenleving zoals de WSW-groep en verliest dik met de eerste kamer verkiezingen. En arbeiders zijn er al enkele generaties niet meer in Nederland. Het zijn werknemers. Dus met jouw advies schiet links weinig op.
HM van der Meulen23 mrt. 2019 - 18:42
DaanOuwens schrijft: "En arbeiders zijn er al enkele generaties niet meer in Nederland. Het zijn werknemers."
Als je dat zegt begrijp je er niets van. Dat soort "newspeak" is geen reflectie van maatschappelijke veranderingen, maar heeft slechts tot doel te verhullen dat alles bij het oude is gebleven.
Mostafa
22 mrt. 2019 - 19:04
In de jaren 90 was het woord ''rechts'' een scheldwoord en geen politicus durft zich rechts te benomen, nu noemen zij zich en met trots rechts ?!
De wereld staat volledig recht op de kop.
ieookzo
22 mrt. 2019 - 18:59
blijft links helaas hangen in dromen over harmonie en dialoog.
Ik merk daar erg weinig van in de artikelen en reacties hier.
FransAkkermans1947
22 mrt. 2019 - 18:58
Scholte negeert het belang dat de 'werkende bevolking' hecht aan stabiliteit en harmonie. Als er nu iets is waar 'de werkende bevolking', niets van moet hebben is klassenstrijd, burgeroorlog en revolutie. Dat leert ons de geschiedenis.
4 Reacties
Woeki Hypo22 mrt. 2019 - 20:24
@FransAkkermans1947, 22 maart 2019 at 19:58,
“Als er nu iets is waar ‘de werkende bevolking’, niets van moet hebben is klassenstrijd, burgeroorlog en revolutie.”
Extreem (economisch) rechts.
Het is niet zo slim om “klassenstrijd, burgeroorlog en revolutie” binnen een democratie over te laten aan een elitaire slimme of sluwe tegenpartij met zeer grote veren, bijvoorbeeld het tegenwoordig dominante polariserende extremistische neoliberalisme (van hoogopgeleiden),
en dan niet voldoende oppositie te bieden, zoals hoogopgeleid links (en een hoogopgeleid midden) de afgelopen decennia gedaan hebben.
Nu zit een groot deel van “de werkende bevolking”, jong of oud, met de gebakken peren. Met de bijbehorende onvrede.
En is een midden maatschappij misschien verder weg dan ooit.
Woeki Hypo is gematigd liberaal.
FransAkkermans194722 mrt. 2019 - 21:43
@WoekiHypo
Mijn punt is dat ik denk dat de meeste mensen die 'gebakken peren' verkiest boven klassenstrijd, burgeroorlog en revolutie.
Denkt u ook niet?
Uitgekleed23 mrt. 2019 - 15:25
De linkse mens kan niet omgaan met macht. Zij is te meegaand en menslievend aan de top. Begrijpt niet dat rechts dit altijd weer weet uit te buiten.
Mark Huysman23 mrt. 2019 - 20:24
[Scholte negeert het belang dat de ‘werkende bevolking’ hecht aan stabiliteit en harmonie. Als er nu iets is waar ‘de werkende bevolking’, niets van moet hebben is klassenstrijd, burgeroorlog en revolutie.]
Dat is helemaal waar. Maar de geschiedenis leert ook dat als de werkende bevolking tot het uiterste getergd wordt dat er dan grote revoltes kunnen komen. De opstand van de Gilets Jaunes kun je zien als een rimpeling op een verder vlak oppervlak. Het kan ook het begin zijn van een vloedgolf. Dat hangt van vele factoren af en is nu nog moeilijk te voorspellen. Wat wel duidelijk is is dat de gouden tijden van het kapitalisme -de jaren 50, 60, 70- voorbij zijn. Daarmee lijken ook de jaren van harmonie en compromis voorbij. De wereld kan een uiterst rechtse afslag maken -met alle gevolgen van dien- of kan bevangen worden door een nieuw optimistisch en radicaal links geluid. Een tussenweg lijkt niet meer mogelijk.
Grietje Vleeshart
22 mrt. 2019 - 18:50
Functionalisme, structuralisme... woorden uit tijden die ik al lang vervlogen achtte. Maar niets gaat ooit definitief verloren, dat blijkt maar weer. Nu heb ik, zoals sommigen wellicht zullen weten, niks met links, maar ik hoop desondanks niet dat ze (weer) deze houterige en draconisch steriele richting op zullen gaan Het uitbannen van (extreem)rechts en elites - vroeger hoorde daar ook religie en het kapitalisme bij - , het mocht wat. da's weer zielloze zoektocht naar de kwadratuur van de cirkel. Nee, nee, nee. Vrijdom van leed & lijden (zoveel mogelijk), van gebrek en geestelijke terreur en kaalslag, van taboes en geneuzel. Meer moet je niet willen. Vooral veel geneugten, een onbezorgd bestaan.
2 Reacties
Grietje Vleeshart22 mrt. 2019 - 18:51
...da's weer zo'n zielloze zoektocht naar de kwadratuur van de cirkel.
Uitgekleed
22 mrt. 2019 - 18:48
"Niet conflict maar stabiliteit, staat binnen een dergelijk maatschappijbeeld centraal. Hoewel dit wellicht progressief klinkt, houdt een dergelijke opvatting vooral de status quo in stand. Het verhult uitbuitende en dominerende sociale relaties, achter een façade van valse eenheid."
De ultieme verhulling in het politieke debat is de afwezigheid van de machtsfactor financiën. Alle politici lopen aan de leiband van het stelsel van centrale banken. De globalisatie van het foute monetaire systeem komt nergens ter sprake terwijl dat de oorzaak is van de niet houdbare economie en milieu vervuiling.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Meld je hieronder gratis aan voor Joop NL. Iedere donderdag een selectie opvallende nieuwsverhalen, opinies en cartoons in je mailbox.
