Niets, je bent gratis

Hij was hoofdredacteur/programmamaker bij de lokale omroep in Groningen en later Almelo. Hij werd in 2011, tijdens de eerste golf cultuurbezuinigingen, ontslagen. Inmiddels volgt hij een re-integratietraject en houdt hij een dagboek bij. Dit is het slot.

voorziening​(di) Iedere werkdag douchen en een schone onderbroek aan. Dat was ‘nieuw’. Op de bank in slaap vallen; nieuw. Haast, flauwe grappen, saamhorigheid en ’s avonds een piep in m’n kop; allemaal nieuw. De brug nooit open, m’n band nooit lek, zoals afgesproken kwam ik altijd precies 2 minuten te laat. Niet één keer plassen tijdens werktijd. Niet één dag ziek, zwak en misselijk. Als ik kon zitten, zat ik. Als ik moest staan, stond ik. Na vier weken kauwkoekjes en theezakjes inpakken, zijn mijn werknemerskwaliteiten duidelijk.

Ongeloof en onrust maakten plaats voor begrip en berusting. “Een uitkering moet je verdienen.” M’n werkcoaches, ‘Samen naar werk’ en de werk/leerzetting lijken inderdaad een adequate manier om het kaf van het koren te scheiden. Ik zag dat niet iedereen de lopende band aankan, ik zag hoe iemand keer op keer het randje van de lopende band opzocht.

Ik re-integreer tussen collega’s met een WSW-indicatie, Werk-/leerbedrijf NEF is een sociale werkplaats. Dankzij de Participatiewet hebben 20.000 mensen geen kans op een WSW-baan: “Als u wel een WSW-indicatie heeft, maar op 31 december 2014 géén dienstverband, dan kunt u niet meer instromen.” Ook ik moest uw baan tijdelijk inpikken en velen zullen me volgen. Ik mocht -als het kon- zittend inpakken. Maar het zit niet lekker.

cv-aanprijspraatje​(wo) “Als rots in de branding ben ik stress- en getijdebestendig. Gewend aan ‘over vier uur af’ weet ik dat ik juist dàn creatief en productief ben. Veel liever ambachtelijk dan dat ik gebakken lucht voorzie van ’n verlengsnoer. Ik ben nieuws- en leergierig, niet alwetend. Doe mij een groot vel wit papier en ik ga twijfelen, doe mij ‘gebruik dit’, ‘kijk hier ook naar’ en ‘voor die doelgroep’ en ik ga aan het werk.”

onpasselijk​(do) De eerste dag keek ik regelmatig naar de damestoiletdeur. Daarachter immers de lachende presentatrice van het nieuwste verborgen cameraprogramma. “Dacht je nou ècht dat je vier weken theezakjes moest inpakken? Haha, dáár is de camera, zwaai maar even.” Op de derde dag was ik er van overtuigd dat m’n werkcoach zou laten zien hoe in de naast gelegen hal de ingepakte theezakjes worden uitgepakt en in een grote doos gegooid zodat ze weer kunnen worden ingepakt. “Dacht je nou ècht dat je vier weken… het gaat ons slechts om je werknemerskwaliteiten. Die van jou zijn goed, je mag naar huis.” Na een week vroeg ik mij af of een robot niet efficiënter en goedkoper theezakjes in kan pakken. Of een Filipijns jongetje.

Het in Kollum met de hand inpakken van theezakjes is niet ‘nutteloos’. Het is geen dwangarbeid, de inpakkers zijn geen slaven en de directieleden geen uitbuiters… Het is het resultaat van bij meerderheid aangenomen beleid. Niet leuk, misschien onrendabel maar “ik heb werk”. Zó wordt het kaf van het koren gescheiden.

overdracht​(vr) Tot nu toe vond iedereen betrokken bij m’n re-integratietraject dat m’n cv beter kon en m’n nieuwe werkcoach Bemiddeling & Detachering is van hetzelfde laken een pak; ik ga voor de vijfde keer m’n cv verbeteren. Na een maand Test en Training wordt nu met het Plan van Aanpak “bekeken welke weg zo spoedig mogelijk tot instroom op de arbeidsmarkt leidt”: uitzendbureaus, vacaturesites, m’n netwerk, iedere week solliciteren en werkervaring opdoen “met behoud van uitkering”.

Omdat artikel 9 lid 1 onderdeel a van de Participatiewet duidelijk stelt dat ik “verplicht ben naar vermogen algemeen geaccepteerde arbeid te aanvaarden”, mag ik uitzoeken of ik bij het Waddencentrum werkervaring op kan doen. “Die periode kunnen we zo nodig verlengen met nog eens drie maanden.” Ik wil weten wat de kosten zijn. “Niets, je bent gratis.” M’n oude en m’n nieuwe werkcoach kijken er blij bij. Ik ben met stomheid geslagen.

En ik kijk blij. Als het lukt, is het ‘nieuw’ werk bij een non-profitorganisatie. Want ik heb eenzijdig besloten dat mijn werkervaringsplek daaraan moet voldoen.

De getoonde foto is niet van het re-integratiebedrijf waar Alex Hazelaar te werk was gesteld.