Niet Jacobien Vreekamp maar haar leidinggevenden brengen rechtsstaat buts toe

Clarice Gargard is verbijsterd. Jacobien Vreekamp, de officier van justitie, die haar belagers op de korrel had en vervolgde wegens bedreiging en discriminatie, is van de zaak afgehaald. Ze staat maandag niet in de rechtbank. De hele boel kwam aan het rollen omdat zij het in een vergelijkbare zaak rond de rapper Akwasi bij een voorwaardelijke aanklacht liet. Hij had namelijk schuld bekend en zijn excuses aangeboden. Dat leidde tot veel ophef en woede in de gebruikelijke kringen. Was er niet met twee maten gemeten? Toch werd Vreekamp niet om die reden door een collega vervangen.

Er zit immers een nadrukkelijk verschil tussen beide affaires. De beklaagden in de zaak rond Clarice Gargard uitten hun bedreigingen aan haar persoonlijk. Akwasi riep een Dam vol Black Lives Matter-demonstranten toe: “Als ik in november een Zwarte Piet zie, ik trap hoogst persoonlijk op zijn gezicht”. Akwasi richtte zich niet, zoals hij lang beweerd heeft, tegen de figuur Zwarte Piet maar tegen iedereen die zich in november als zodanig verkleedt. Dat komt tot uitdrukking door het lidwoordje “een”.  Bij rechtszaken gaat het om kleinigheden. Zwarte Pieten zouden zich door deze publieke uiting van Akwasi genoodzaakt kunnen zien een straatje om te lopen als ze hem in zijn bolide zien naderen. Dadelijk stapt hij nog uit! Voorzichtigheid is de moeder van de porseleinkast. Toch is van een concrete bedreiging tegen een concreet bij name genoemd persoon zoals in het geval van Clarice Gargard geen sprake. Nu de rapper publiekelijk afstand heeft genomen van zijn woorden, is het voorstelbaar dat officier Jacobien Vreekamp het bij een voorwaardelijke aanklacht laat. Die hangt wel als een zwaard van Damocles boven het hoofd van Akwasi. Als hij nog een keer over de schreef gaat, dan hangt hij en niet zo’n beetje ook.

Het Openbaar Ministerie ziet dat verschil. Daarom staat het nog steeds achter Vreekamps beleid. Het haalde haar pas van de zaak-Gargard af toen een nieuw feit naar buiten kwam: ze zat in het bestuur van het Meldpunt Discriminatie regio Amsterdam. Een der mededebestuursleden was Mitchell Esajas, vooral bekend als drijvende kracht achter de Black Archives maar ook actief bij Kick Out Zwarte Piet, een organisatie die ten onrechte volhoudt dat deze kindervriend een racistische achtergrond heeft. Dit blijkt haar in de ogen van het Openbaar Ministerie te besmetten.

Dát is het grote schandaal. Daarover is Clarice Gargard terecht verbijsterd. Zij bewaart onder dit alles zelfs een bewonderenswaardige kalmte.

Blijkbaar is Jacobien Vreekamp een actief zelfbewust burger die na gedane arbeid vrijwilligerswerk doet. Zij draagt, zoals het in deftig jargon heet, bij aan de uitbouw van de civil society. Zij zette haar kennis en ervaring in bij een meldpunt discriminatie. Dat is een organisatie die handhaving van bestaande wetgeving nastreeft. Wie denkt dat die op het punt van discriminatie wordt overtreden, kan zich daar vervoegen. Dan krijgen ze bij het meldpunt een beeld van hoe het staat met de handhaving. Zo heb je in Nederland wel meer meldpunten. Dat in het bestuur van zo’n meldpunt vogels zitten van uiteenlopende pluimage, is altijd het geval bij niet gouvernementele organisaties die zich bezig houden met een maatschappelijk probleem. Op geen enkele wijze maakt zo’n lidmaatschap Jacobien Vreekamp ongeloofwaardig in het uitoefenen van haar hoofdfunctie.

Je moet de officieren van justitie niet de kost hoeven geven die lid zijn van een politieke partij. Dat zijn organisaties die Nederland willen veranderen. Het gaat hen niet zoals bij een meldpunt discriminatie om het handhaven van bestaande wetgeving, nee zij willen van alles op de schop nemen. Is een officier van justitie, die dit werk steunt, dan nog geloofwaardig?

Natuurlijk wel! Nederland zou er sterk onder lijden als officieren van justitie omwille van de schijn van partijdigheid zowat alle vrijwilligerswerk moesten mijden. Of als zij in opspraak kwamen zodra ze bijvoorbeeld in hun vakblad een artikel schrijven over hoe wenselijk het is een bepaalde wet aan te passen.

Het is schokkend dat de leiding van het openbaar ministerie zich mee heeft laten sleuren door op de sociale media geuite razernij van mensen die zich door hun gevoelens laten leiden en er moeite mee hebben voor ze los gaan, een zaak eerst rationeel te ontbinden in factoren. Je mag in die kring toch juist meer nuchterheid verwachten. Nu heeft de rechtsstaat een buts gekregen.

Anders komt de rechtsstaat in gevaar. Jacobien Vreekamp valt in dezen niets te verwijten, haar superieuren des te meer.