Niet eerder werden in één jaar zoveel milieuactivisten vermoord als in 2020

In 2020 zijn zeker 227 milieuactivisten vermoord terwijl ze bossen, watergebieden en andere ecosystemen probeerden te beschermen. Dat blijkt uit het nieuwe rapport van mensenrechtenorganisatie Global Witness. Ruim de helft van de moorden vond plaats in slechts drie landen: Colombia, Mexico en de Filipijnen. Niet eerder sinds Global Witness de aanvallen op milieuactivisten bijhield, werden in één jaar zoveel van hen vermoord.

Colombia spant de absolute kroon in een werelddeel waar milieuactivisten het meest voor hun leven moeten vrezen: maar liefst 65 activisten werden gedood tijdens hun pogingen inheems grondgebied of bossen te beschermen. In Mexico werden 30 mensen vermoord, vooral vanwege hun strijd tegen ontbossing. Brazilië volgt op plaats 4, daar werden 20 mensen omgebracht. Op de Filipijnen, het enige land buiten Zuid-Amerika waar meer dan 15 activisten werden vermoord, kwamen 29 mensen om het leven bij hun pogingen mijnbouw, houtkap en de aanleg van dammen te voorkomen.

De moorden worden hoofdzakelijk toegeschreven aan bedrijven en boeren, al dan niet gesteund door criminele bendes, paramilitaire groepen en rebellen. Ruim 70 procent van alle aanvallen waren gericht tegen bosbeschermers. Zeker 30 procent van alle slachtoffers maakt deel uit van inheemse bevolkingsgroepen.

Het aantal moorden is een forse stijging ten opzichte van het jaar ervoor, toen werden 212 milieuactivisten vermoord. Ter vergelijking, in 2013 waren dat er 92. Het werkelijke aantal dodelijke slachtoffers was vorig jaar waarschijnlijk hoger, maar vooral op het Afrikaanse continent worden veel moorden vermoedelijk niet goed geregistreerd. Met name in de Democratische Republiek Congo, Zuid-Afrika en Uganda waren natuurbeschermers hun leven niet zeker.

“2020 was het jaar dat de wereld stilstond, maar uit onze gegevens blijkt dat dit niet leidde tot meer veiligheid voor degenen die onze planeet proberen te beschermen”, zegt Chris Madden, een van de auteurs van het rapport, tegen CNN : “Het is duidelijk dat de uitbuiting en hebzucht die de klimaatcrisis veroorzaken, ook een steeds gewelddadiger effect hebben op mensen”.

Behalve moord nemen ook doodsbedreigingen, mishandelingen en andere vormen van intimidatie gericht tegen milieuactivisten toe. Vooral het aandeel gericht tegen vrouwen neemt de laatste jaren een vlucht, constateert Global Witness. Die vaststelling komt overeen met een onderzoek uit 2020 waaruit bleek dat klimaatverandering en de toenemende verwoesting van natuurgebieden, gepaard gaan met toenemend geweld tegen vrouwen.

Waar op het zuidelijk halfrond klimaatactivisten te maken krijgen met toenemend fysiek geweld, zijn ze ook op het noordelijk halfrond niet veilig. Daar worden hun acties in toenemende mate gecriminaliseerd. Een voorbeeld daarvan is het protest tegen een omstreden oliepijplijn in de Amerikaanse staat Minnesota. De activisten, voornamelijk afkomstig uit inheemse bevolkingsgroepen, kregen te maken met politiegeweld en vervolging vanuit de overheid.