Oud taboe uit de mottenballen: je mag je niet meer met een ander land engageren
Er wordt in deze aan formele en informele regeltjes zo rijke maatschappij een nieuw taboe neergezet. Je mag je niet meer druk maken om de toestand in een ander land. Tenminste als je daar door familiebanden mee verbonden bent. Wie dán met de verkeerde vlag zwaait, ziet door bezorgde burgers zijn loyaliteit aan Nederland in twijfel getrokken.
Bij nader inzien is het helemaal geen nieuw taboe. Het heeft alleen maar een eeeuw of anderhalf in de mottenballen gelegen. In de dagen van Thorbecke had je ook al bezorgde burgers. Zij vroegen zich af bij wie de uiteindelijke loyaliteit van de katholieken lag. Bij koning Willem III en de regering óf bij de paus. Nou! Geef eens antwoord! Er trokken er ook nog eens een hele hoop naar Italië om onder de geelwitte vlag van diezelfde ka…eh paus te vechten. Wie in zijn dorp of stadje aan de wandel ging zag dat de vertrouwde gereformeerde kerk geheel overschaduwd werd door een splinternieuw middeleeuws ogend gevaarte met een toren die zijn schaduw wierp op de wijde omgeving. Je wist: binnen staat het vol met beelden en elke zondag zit die kerk vól. Wat zou daar gepreekt worden?
De katholieken leerden hiermee omgaan. Ze boden geen excuus aan. Ze maakten zich niet klein. Ze haalden hun schouders op over al die beschuldigingen en als het hen te ver ging, dan werden zij gewoon ontzettend kwáád.
Nu dus valt Turkse Nederlanders de eer te beurt, die bigot Nederland ooit de katholieken heeft aangedaan. Geen misverstand: de politieke keuze die de demonstranten van de afgelopen dagen maakten, geeft mensen met een democratische inborst te denken. Maar dát zij zich zo betrokken voelen met wat zich in Turkije afspeelt, is in principe geen enkel probleem.
Het aantal burgers dat niet meer precies in één enkel nationaal hokje te plaatsen valt, groeit. Zij zijn kinderen uit internationale huwelijken met familie in twee landen. Zij zijn geboren in een migrantengezin. Ze worden groot met meer dan één taal. Ze hebben te maken met zeer verschillende tradities en achtergronden. Als er een bloedige staatsgreep plaatsvindt in het land van je opa en van je halve familie, dan is het geen wonder als je actief engagement toont. Hoe vaak wordt er in Den Haag niet om minder te hoop gelopen voor allerlei ambassades om tegen van alles en nog wat protest aan te tekenen?
Er komen steeds meer mensen bij met een dubbele of zelfs driedubbele etnische en culturele achtergrond. Zij zijn meertalig. Als ze zich willen onspannen, kiezen zij niet per se voor SBS6 maar bekijken soaps uit andere werelddelen. Ze volgen het nieuws uit het land van hun familie via speciale websites ook al omdat de Nederlandse krant denkt dat buitenland in eerste instantie Londen, Parijs, Berlijn of Washington is. Ze zijn net zozeer Nederlander als Turk of Peruaan of wat dan ook. En zij wensen niet te kiezen.
In de jaren tachtig wilde een kennis van mij zich in Joegoslavië vestigen omdat hij daar de liefde van zijn leven had ontmoet. In plaats daarvan kwam ze naar Nederland. Waarom? Joegoslavië viel uit elkaar en ze moest de dwingende vraag beantwoorden: “Wat ben je Serviër, of Kroaat”. Ze verdomde het antwoord te geven. Dus was er geen plaats meer voor haar en moest zij een nieuw thuis vinden in Rotterdam waar de man woonde die van haar hield om wie zij was en haar niet dwong een deel van zichzelf te verloochenen. Helaas lopen daar nu ook zat types rond die zich in de supermarkt met een verbeten trek afvragen; “Waar horen ze nou bij, die lui?”. De vijfde colonne staat al tussen het fruit te graaien.
Bij het laatste WK hingen er in mijn stad aan meer balkons dan ik gedacht had de Nederlandse en de Braziliaanse vlag naast elkaar. Het is een teken van deze tijd dat steeds meer mensen wortels hebben in verschillende delen van de wereld. Ze zijn hier wel thuis en nergens anders maar ze hebben toch verschillende identiteiten. Zij zijn niet half Nederlander zijn en half Turk maar 100% Nederlander en 100% Turk. En zij kunnen zich als de gelegenheid zich voordoet, zo vertonen.
Wie ben jij om ze daarover aan hun kop te zeuren? Je hoeft niet met ze naar bed. Je hoeft niet op hun verjaardag te komen. En evenmin mee te juichen als ze zelf bij de TV de spelers aanvuren van een club met een onuitspreekbare naam. Zij zijn de toekomst. Jij bent het verleden want het aantal mensen met meer etnische en culturele identiteiten neemt alleen maar toe in deze wereld van massavervoer en globalisering.
En als duizenden Nederturken met maanvlaggen over de Erasmusbrug marcheren, vraag ze dan niet: “Zijn jullie wel Nederlands genoeg?” maar “Kunnen jullie niet beter voor de mensenrechten demonstreren in plaats van voor een machtsdronken narcist die met de belastingcenten van jullie omes en neven een paleis van 1100 kamers heeft gebouwd?”