Nederlandse vrouw werkt hard maar wordt niet gewaardeerd

Ik geloof er niets van dat de Nederlandse vrouw lui is. Weliswaar staat de Nederlandse vrouw in Europa bekend als kampioen deeltijdwerken maar dat is niet omdat ze niet van (hard) werken houdt. In 2006 was het econome en publiciste Heleen Mees die de Nederlandse vrouw mutsig noemde met haar oproep “weg met deeltijdfeminisme”. Onlangs schreef columniste Malou van Hintum in de Volkskrant “het wordt tijd dat Nederlandse vrouwen voor zichzelf gaan zorgen”. Waarop een andere columniste antwoordde met “Nederlandse vrouwen zijn luie donders”.

Volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) is de arbeidsdeelname van vrouwen vanaf de jaren tachtig sterk gestegen. In Nederland heeft 68% van de vrouwen een baan van ten minste 1 uur per week. Alleen in de Scandinavische landen en Zwitserland ligt dat percentage hoger. Vrouwen in Nederland werken echter veel vaker in deeltijd dan vrouwen in andere landen. In Nederland werkt 75% van de werkende vrouwen minder dan 35 uur per week, wat bijna twee keer zoveel is als het gemiddelde in de EU. De gemiddelde arbeidsduur van de werkenden in Nederland neemt bovendien nauwelijks toe.

Vrouwen met een deeltijdbaan verdienen onvoldoende om economisch zelfstandig te zijn, daarnaast bouwen ze nauwelijks pensioen op. Dat baart iedereen zorgen, en terecht. Maar wie moet je hierop aanspreken?

Als een vrouw met een baan van drie dagen lui zou zijn, zou ze op haar ‘vrije’ dagen lekker luieren. Niets is minder waar. Sterker nog, een dag thuis met de kinderen is vermoeiender dan een dag op kantoor. Niet alleen omdat kinderen druk en veeleisend zijn maar omdat een moeder op die vrije dag diverse juridische en administratieve zaken moet afronden en mantelzorg moet verlenen, wat allemaal niet op een werkgeversdag kan. Ik noem dat bewust een ‘werkgeversdag’ omdat een werkdag niet de lading dekt. Werken doet een moeder altijd, ook op de niet-betaalde dag.

De Nederlandse vrouw is de minst egocentrische en luie vrouw die ik ken. Het aantal vrouwen in Nederland dat zich regelmatig laat verwennen, met een bezoek aan de kapper, de visagist, de manicure, de pedicure, de masseur is erg laag. Het gaat niet eens om het geld maar om de mentaliteit. Het calvinisme zit diep.

Waarom is voltijd werken toch moeilijk in Nederland? De kinderopvang in Nederland is niet flexibel (18.00 uur is 18.00 uur en niet 18.30), openingstijden van scholen sluiten niet aan op werktijden, files kosten veel tijd (en bezorgen evenveel stress), veel ouderen zijn eenzaam en hebben aandacht nodig en scholen rekenen voor hun buitenschoolse activiteiten op moeders. Last but not least: een werkneemster in een bedrijf verdient aanmerkelijk minder dan haar mannelijke collega in een gelijkwaardige functie. Werkende Nederlandse vrouwen worden financieel gediscrimineerd.

Wellicht werken vrouwen in Frankrijk wel vaker voltijd omdat ze daar betaalbare flexibele kinderopvang hebben, een goede aansluiting tussen school- en werktijden, betere en snellere service bij de gemeente, de telecommaatschappij en energieleverancier, in het ziekenhuis en bij de huisarts. Maar vooral omdat ze daar gelijke beloning krijgen als de mannen. Let wel: Nederland telt ook weinig vrouwen in topfuncties, wat een relatie heeft met het aantal vrouwen in deeltijd, maar ook met de waardering die ze (niet) krijgen.

Heleen Mees en Malou van Hintum, keihard werkende topvrouwen, leggen alle verantwoordelijkheid bij de vrouwen zelf. Het zou vruchtbaarder zijn als ze hun positie gebruiken om de werkomstandigheden voor vrouwen op de politieke agenda te zetten:

Wat wil de minister van Onderwijs verbeteren aan de schoolopeningstijden?

Door de maatregelen van het kabinet gaat het maximale uurtarief dat het Rijk voor kinderopvang vergoedt in 2012 van 6,10 naar 5 euro per uur, met desastreuze emancipatoire effecten. Immers, veel vrouwen kunnen de kosten niet meer opbrengen en besluiten of volledig te stoppen of minder te gaan werken.

Wat wil het kabinet doen tegen de beloningsdiscriminatie van vrouwen op de arbeidsmarkt?

Verder: Moeten de werkgevers niet betere maatregelen treffen om meer vrouwen in dienst te behouden? Meer thuiswerk? Een crèche in of naast het bedrijf? Gelijke beloning?

Dat zijn de vragen waar ze zich druk om zouden moeten maken.

In het Joop-debat van donderdag 20 oktober gaat Çilay Özdemir in debat Malou van Hintum. Discussieer mee!

Kijk en luister live naar het Joop-Debat bij De Gids FM, donderdag en dinsdag om circa 11:45 uur op Radio 1. Reacties op dit artikel kunnen aan bod komen in de uitzending.