Charlie Hebdo. Brussel. Ebru Umar. Steeds praten we erover: ‘onze vrijheid’ en ‘de vrijheid van meningsuiting’. We hebben het over terreurgroepen en totalitaire praktijken als die van Erdoğan. Die zijn (overduidelijk) niet verenigbaar met vrijheid. Geen ingewikkeld verhaal. Toch hebben we uitvoerige discussies over vrijheden, met de ene inkopper na de andere.
Maar er wringt iets… Waar we het niet over hebben, is waar onze eigen – Nederlandse – samenleving en rechtsstaat nog tekortschieten in het beschermen van onze vrijheden. De bedreiging voor onze vrijheid van meningsuiting zit ‘m niet in bomaanslagen of een Turkse dictator. De echte bedreiging zit in onze samenleving zelf.
We hebben in Nederland het recht om een stil protest te houden. Maar niet om de Molukse vlag te tonen.
We hebben de vrijheid om vreedzaam te demonstreren. Maar dit is niet gegarandeerd wanneer je tegen zwarte piet demonstreert; dan kun je worden gecriminaliseerd. Je kunt ook in de problemen komen wanneer je tegen het demoniseren van asielzoekers protesteert.
We verdedigen de vrijheid om een religie aan te hangen en uit te oefenen. Maar we doen weinig tegen discriminatie van en geweld tegen moslims.
En we willen vrijheid om mee te praten over politieke beslissingen. Maar van deze vrijheid blijft soms weinig over bij discussies over opvang voor asielzoekers in gemeenten; dan moet je intimidatie en agressie trotseren.
We verdedigen het recht om een staatshoofd te beledigen. Maar als het om het Nederlandse koningshuis gaat, word je vervolgd. *crickets*
We staan voor de vrijheid om op te komen voor mensenrechten. Maar wie opkomt voor de rechten van Palestijnen en/of zich uitspreekt voor de internationale boycottbeweging , wordt geïntimideerd met het label ‘antisemiet’.
En we staan voor de vrijheid om een journalistiek beroep uit te oefenen. Maar, zo vindt Ebru Umar , dit geldt niet voor journalisten die in Turkije werken.
Opiniemakers bij Jalta en The Post Online (inclusief Ebru Umar) zien zichzelf graag als voorvechters van het vrije woord. Die eer verdienen ze niet. Hun pennen verspreiden haat, wantrouwen en stereotypering. Geen vrijheid of gelijkwaardigheid. Ze komen niet op voor de vrijheden van andersdenkenden. Nul solidariteit. 100 procent hypocrisie.
Wanneer we het hebben over ‘onze vrijheid’ en de ‘vrijheid van meningsuiting’, lijkt het toch steeds te gaan over de vrijheid om de mening van de meerderheid te verkondigen. Ondertussen worden degenen die hun (minderheids)standpunt verdedigen tegenover een (boze/intimiderende/et cetera) meerderheid blootgesteld aan intimidatie, agressie, en soms zelfs arrestatie en vervolging. Hulde aan de Kno’Ledge Cesare’s, Dasja Abresch’s en Abulkasim al-Jaberi’s van Nederland. Zij kunnen daadwerkelijk meepraten over de bedreiging van onze vrijheden in Nederland. En over wat het betekent om ondanks alles toch voor je mening te blijven uitkomen.