Nederlandse veeboeren grootste bosvernietigers

Nederlandse veeboeren blijken opnieuw de grootste Europese vernietigers van tropisch bos. Dat blijkt uit een woensdag verschenen rapport van het Wereld Natuur Fonds (WNF). Grote delen van bijvoorbeeld het Amazonegebied worden gekapt en getransformeerd naar landbouwgrond voor onder meer soja, bestemd voor EU-landen. Berekend naar ontboste vierkante meter per hoofd van de bevolking, prijkt Nederland helemaal bovenaan de ranglijst, ver boven het Europese gemiddelde.

Samen met Duitsland, Italië, Spanje, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, België en Polen is Nederland verantwoordelijk voor 80 procent van de ontbossing. Binnen de onderzochte periode, 2007 tot 2015, werd gemiddeld per EU-inwoner 5 vierkante meter ontbost. Ter vergelijking: per Nederlander is dat gemiddeld 18 vierkante meter. De landbouwgronden die in de plaats van de tropische wouden komen, leveren vooral soja, palmolie en vlees op. De sojaconsumptie door mensen, bijvoorbeeld als vlees- of zuivelvervanger, slaat daar nauwelijks een deukje in: meer dan 80 procent van de soja die naar de EU wordt geëxporteerd, is bestemd voor veevoer.

Dat is waar Nederland als grote boosdoener om de hoek komt kijken. Nederland is een grote, wereldwijde exporteur van vlees en daarmee een voorname afnemer van soja voor veevoer. Dat gaat voorlopig niet veranderen, zo blijkt uit een reactie van Henk Flipsen, directeur van de Nederlandse Vereniging Diervoederindustrie Nevedi. Tegen de NOS zegt hij dat stoppen met soja- of palmproducten betekent dat de controle op en certificering van soja- en palmproductie wegvalt. ‘En de soja- en palmbedrijven die al wel hebben geïnvesteerd in de verduurzaming van hun teelten laten we dan in de steek,’ zo redeneert Flipsen die overigens bestrijdt dat Nederland koploper is. Volgens hem wordt veel soja dat via Nederlandse havens wordt doorgevoerd, ten onrechte toegeschreven aan Nederland.

De kritiek op Europese bedrijven en overheden, met een hoofdrol voor Nederland, is bij lange na niet nieuw. Al in 2017 concludeerde GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout, tevens klimaatwetenschapper, dat de ontbossing van het regenwoud tot businessmodel is verworden. In het in dat jaar verschenen rapport Trends and Risks of Deforestation in the Brazilian Amazon beschreef Eickhout samen met Europese Groenen-collega’s hoe ‘onder andere het Nederlands bedrijfsleven in Brazilië zeer actief is bij de planning en mogelijk ook bij de aanleg van grootschalige infrastructuurprojecten voor vervoer en export van vooral soja.’

De lucratieve export van palm- en sojaproducten kent nog een andere schaduwzijde, zo merkte Eickhout destijds op: