Nederlandse ambassade waarschuwt kabinet voor wrede Israëlische wraakzucht

De Nederlandse regering weet heel goed dat Israël onevenredig veel geweld gebruikt in de strijd tegen Hamas en daarbij doelbewust wordt gemikt op civiele doelen. Daardoor vallen er zeer veel doden en die wijze van oorlog voeren is in strijd met internationale verdragen en oorlogswetten. Het is namelijk wat de regering in Den Haag keihard wordt medegedeeld door de Nederlandse ambassade in Tel Aviv. In niet mist te verstane bewoordingen wordt duidelijk gemaakt dat Israël, dat van Den Haag "onvoorwaardelijke steun" ontvangt, op grote schaal misbruik maakt van de morele en materiële ondersteuning.

NRC heeft een geheim memo van de Nederlandse ambassade in Tel Aviv kunnen bekijken waarin dit aan de regering wordt gemeld. Het is opgesteld door de Defensieattaché, een diplomaat die met een speciaal militair team het verloop van de strijd monitort en analyseert. De ambassade constateert dat de regering van Israël en de leiding van de krijgsmacht geen heldere strategie volgen. Het officiële doel luidt dat een definitieve afrekening met Hamas gerealiseerd moet worden maar dat is volgens de experts "vrijwel onmogelijk te behalen". De strijd is geen militair maar een politiek vraagstuk, stelt het memo.

Het kabinet lijkt vooralsnog doof voor de waarschuwingen. NRC schrijft:

Demissionair premier Mark Rutte (VVD) zei vorige week woensdag na een gesprek met de Israëlische premier Netanyahu dat Israël „moet laten zien dat wat zij doen ook proportioneel is” en binnen de grenzen van het internationaal recht moet handelen. Rutte wil, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Franse president Macron, niet oproepen tot een staakt-het-vuren. Uit het memo blijkt dat Nederland weet dat Israël bewust kiest voor een nietsontziende militaire aanpak die leidt tot grote aantallen burgerslachtoffers. Toch wordt het Israëlische optreden door Rutte en demissionair minister van Buitenlandse Zaken Hanke Bruins Slot (CDA) niet publiekelijk veroordeeld.

De Israëlische regering beweert officieel voortdurend dat burgerdoden zoveel mogelijk worden voorkomen maar uit het memo blijkt dat dat een leugen is.

Van de partijen die in het demissionaire kabinet zitten, doet alleen D66 een oproep tot een staakt-het-vuren. VVD, CDA en ChristenUnie steunen het voortzetten van de oorlog tegen de Palestijnen waarbij duizenden en duizenden gewone burgers worden gedood. Die slachtoffers zijn niet het onvermijdelijke gevolg van een noodzakelijke militaire operatie maar het resultaat van een losgeslagen beleid, zo maken de experts duidelijk.

Het memo waarschuwt dat Israël zich niet laat leiden door rationele overwegingen.

De beslissingen van het Israëlische oorlogskabinet en legerleiding zijn volgens het ambtelijk memo ingegeven door wraakgevoelens. „De emotie en woede klinken door in briefings van de IDF [het Israëlische leger]”, staat in het bericht. Deze emoties zouden een rol spelen bij het verruimen van de geweldsinstructies voor de Israëlische militairen en bij de Israëlische interpretatie van het oorlogsrecht.

Het IDF, de Israëlische krijgsmacht, volgt de zogeheten Dahiya-doctrine, die eerder werd toegepast in Libanon in 2006 en tot doel heeft de civiele infrastructuur van het gebied op grote schaal te vernietigen. Die doctrine is in strijd met het internationale oorlogsrecht waarin gesteld wordt dat het uitkiezen van dergelijke doelwitten verboden is. Israël trekt zich daar niets van aan want is er op uit om met het gebruik van buitenproportioneel geweld andere vijanden, zoals Iran en Hezbollah, te laten zien dat geen enkel middel wordt geschuwd. Daar moet een afschrikwekkende werking van uit gaan, waarvoor de levens van Palestijnse burgers geofferd worden. De Nederlandse militaire specialisten stellen dat in de praktijk het tegenovergestelde doel wordt bereikt omdat het rücksichtslose geweld de kans op regionale escalatie juist vergroot.

Het memo weerspreekt ook de analyse die premier Rutte tegenover het parlement gebruikte om de Nederlandse steun te rechtvaardigen:

Eind oktober zei Rutte in een Kamerdebat dat Israël het recht heeft om de terroristische dreiging te elimineren: „Het vermogen van Hamas om aanvallen uit te voeren, moet verdwijnen.” Volgens de ambassade is „een duidelijke militaire overwinning op Hamas” echter niet te realiseren. Aan Israëlische zijde bestaat bovendien geen overeenstemming over het einddoel van operatie Zwaarden van ijzer. „Het huidige optreden is first and foremost ingegeven door de behoefte een genadeklap uit te delen aan Hamas”, zo staat in het memo: „Het gevoel dat overheerst is dat er daarna wel verder wordt gekeken.”

Het einde van de Israëlische oorlogsmisdaden is nog niet in zicht omdat de regering van Nethanyahu nog een andere optie overweegt, namelijk die van etnische zuivering. Daarbij worden alle inwoners van Gaza verdreven naar de Egyptische woestijn. NRC: Onder het kopje ‘Thinking the unthinkable’ staat dat in Israël „verschillende mensen – onder wie parlementsleden, adviseurs en militairen – deze optie niet afdoen als extreem, maar als reëel.”

Het ministerie heeft de authenticiteit van het document bevestigd maar zegt dat het slechts een enkel memo is in een veel grotere hoeveelheid bronnen. "Nederland is zeer bezorgd over de ernst en de schaal van het conflict," aldus het ministerie. Tot herbezinning ten opzichte van de afgegeven vrijbrief aan de Israëlische regering heeft dat nog niet geleid.

Dinsdagochtend meldde het ANP dat een meerderheid van de Tweede Kamer instemt met een voorstel van D66 en SP om terug te keren van verkiezingsreces en een debat te houden over de oorlog. Zo kunnen de kiezers nog voor ze naar de stembus gaan zien welke partijen groen licht blijven geven aan de Israëlische oorlogsmisdaden.

Update 12:50

Oud-diplomaat Berber van der Woude stelt in De Volkskrant dat er meer op het spel staat dan alleen het wegkijken voor de misdaden van Israël. Door die houding speelt Nederland mogelijk een voortrekkersrol in het ontmantelen van de internationale rechtsorde:

‘Kijk, Nederland positioneert zich graag als internationale hoofdstad van vrede en recht, daaraan ontlenen we een deel van onze diplomatieke kracht. Als je dan aan dergelijke schendingen voorbijgaat, als je het signaal geeft dat het recht niet altijd van toepassing is, ondermijn je het hele systeem.’

Update 13:00

The Rights Forum, Oxfam Novib, Amnesty International en PAX dagen de Nederlandse staat voor de rechter. Ze klagen de staat aan vanwege de opstelling van de Nederlandse regering ten aanzien van de oorlog in Gaza. Nederland gaat bijvoorbeeld door met het exporteren van wapens naar Israël. Dit maakt Nederland medeverantwoordelijk voor schendingen van het oorlogsrecht en de collectieve bestraffing van de burgerbevolking in Gaza, aldus de organisaties. "Als hulporganisaties hebben we op allerlei manieren aan de regering gevraagd om onze medewerkers te steunen en een einde te maken aan het geweld in Gaza. Zij willen hulp verlenen aan de burgerbevolking, maar de bommenregen maakt dat onmogelijk. Dat die bommen afgeworpen worden dankzij Nederlandse militaire steun is haast niet te bevatten. Dit moet stoppen. Het is voor ons een ongekende stap om naar de rechter te stappen, maar als het nodig is dan is het helaas niet anders." verklaart Michiel Servaes, directeur Oxfam Novib.

De advocaten Liesbeth Zegveld en Thomas van der Sommen zijn ingeschakeld om het krot geding voor te bereiden.