De Nederlandse arts Rebecca Gomperts is door de Amerikaanse voedsel- en medicijnenautoriteit FDA gewaarschuwd niet langer abortuspillen te sturen naar vrouwen in de Verenigde Staten. Gomperts, oprichter van de organisaties Women on Waves en Women on Web die vrouwen wereldwijd helpen met abortus waar dat wettelijk niet is toegestaan, zegt niet van plan te zijn haar hulp te staken.
Gomperts strijdt al decennia voor vrouwenrechten op het gebied van abortus en anticonceptie. Ze verwierf internationale bekendheid op dat gebied toen ze aan het begin van het millennium via haar organisatie Women on Waves vrouwen in Ierland en Polen, waar een abortusverbod gold, aan boord van een schip hielp met een abortus. Dat schip voer onder Nederlandse vlag en was gelegen in internationale wateren. Women on Waves werd daarna nog uitgebreid met Women on Web waar vrouwen online informatie en hulp konden zoeken op het gebied van abortus en anticonceptie.
Vorig jaar kondigde Gomperts aan een nieuwe organisatie te starten, Aid Access, om vrouwen te helpen in landen waar abortus niet verboden is, maar wel nauwelijks toegankelijk, bijvoorbeeld door zeer restrictieve wetgeving. Een van die landen is de Verenigde Staten. Amerikaanse vrouwen die in eigen land tegen bureaucratische en juridische muren opliepen, kunnen bij Gomperts terecht voor medicatie. De FDA zegt nu echter dat de medicijnen die door Aid Access worden verstrekt onjuist gelabeld en niet goedgekeurd zijn en heeft Gomperts per brief laten weten dat zij haar activiteiten moet staken.
Terwijl in Amerika onder president Trump de een na de andere strenge anti-abortuswet wordt aangenomen, met als voorlopig dieptepunt de nieuwe wet in Alabama die ook verkrachte vrouwen verplicht het kind te baren, laat Gomperts weten:
"Ik laat me niet afschrikken. Wanneer vrouwen in de Verenigde Staten voor hun negende week hun zwangerschap willen beëindigen en mij daarbij om hulp vragen, zal ik ze niet wegsturen. Ik blijf strijden om de mensen- en grondwettelijke rechten van mijn patiënten te beschermen om toegang te krijgen tot veilige abortushulp."
In hoeverre de FDA echt kan optreden tegen Gomperts is niet duidelijk. De brief aan Gomperts is een waarschuwing, maar voorlopig een zonder juridische gevolgen. Het laat wel zien dat in Amerika de druk om abortus volledig aan banden te leggen wordt vergroot. Steeds vaker worden verstrekkers van abortuspillen geïntimideerd door de overheid. Zo viel de FDA in juni de woning binnen van een vrouw die sinds 2016 deze medicatie had verstrekt aan zo’n tweeduizend vrouwen in de VS. Ook in dat geval leidde de actie van de FDA niet tot een rechtszaak.
Gomperts denkt ook dat er vanuit het Witte Huis druk wordt gezet op de FDA om meer actie te ondernemen. Ook zegt ze: ‘Ik doe dit werk al 16 jaar en het is voor het eerst dat ik zo’n brief krijg. Het zijn treiter-tactieken.’
Bekijk hieronder een kort profiel dat The Economist in 2017 maakte over Gomperts en Women on Waves: