Nederlands trauma Srebrenica genomineerd

Ja, het is nog maar een nominatie maar wel een die hoge ogen scoort. Quo Vadis Aida? Waar ga jij heen, Aida? Aida is tolk tijdens het hoogtepunt van het afschuwelijke drama dat zich nu iets meer dan 25 jaar geleden afspeelde in Srebrenica. Tolk van de Nederlandse legerleiding die recht onder hun neus de grootste genocide sinds de Tweede Wereldoorlog in Europa liet gebeuren.

Ik heb de drie fragmenten (clips) bekeken die op het internet circuleren en de koude rillingen liepen langs mijn rug. Hoe precies de Bosnische regisseur de geschiedenis heeft gevolgd zal in de komende tijd wellicht blijken als de film in Europa wordt gedistribueerd, maar de drie fragmenten (een trailer kon ik niet vinden) zeggen me al genoeg. Een beschamende vertoning van – naar ik denk – niet het beste onderdeel van ons Nederlands leger.

Wie er schuldig is aan het drama weten we inmiddels wel. Iedereen. Kok die heel terecht zijn kabinet liet vallen. Karremans die als angsthaas de geschiedenis in is gegaan. De rat Mladic die meer dan 8000 moslimmannen in stukken liet hakken. De Verenigde Naties en het ministerie van Defensie die te laat en onvoldoende luchtsteun stuurden, de media die volgens een rapport van het NIOD, op een paar journalisten na, onvoldoende hun werk hebben gedaan. Minister Hennis-Plasschaert die veel te laat namens Nederland excuses aanbood. De gierige ambtenaren en rechters die 20.000 euro vergoeding uitkeerden per mensenleven en niet eens voor iedere nabestaande. Misschien hebben we allemaal wel boter op ons hoofd.

Het eerste slachtoffer van de oorlog is de waarheid, zei een Amerikaanse senator in 1917. Uit de tijd dat ik als oorlogscorrespondent verslag deed van gewapende conflicten weet ik hoe makkelijk het was om voor veiligheid te kiezen in plaats van je te begeven waar werd geschoten. In de bar van het viersterrenhotel werden veel verhalen – al of niet waar – tussen collega’s uitgewisseld.

Goddank is er nu de film. 25 jaar na dato, maar nooit te laat om nog van te leren. Niet dat we daar niet hadden moeten zijn met onze blauwhelmen, maar dan wel om oorlog en genocide te voorkomen.

Een minuut voor twaalf: geen tijd meer voor domme oorlog.