Nederlands onderzoek wijst uit: long covid zit niet tussen de oren maar heeft een biologische oorzaak

Het lang onbegrepen long covid, of langdurige covid, heeft wel degelijk een fysieke oorzaak en zit dus niet bij de patiënten tussen de oren. Dat is gebleken uit onderzoek van het Amsterdam UMC en de Vrije Universiteit Amsterdam (VU). De resultaten zijn gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Nature. In Nederland hebben naar schatting zo'n 450.000 mensen long covid, waarvan 90.000 met ernstige klachten.

Al sinds de covid-pandemie zijn er tal van mensen die ook na de besmetting ernstig ziek blijven. De meest voorkomende symptomen zijn bijvoorbeeld ernstige vermoeidheid, concentratieproblemen, geheugenproblemen en kortademigheid. Hoewel het de patiënten ernstig belemmerd in hun dagelijks leven, waarbij sommigen zelfs nauwelijks hun huis nog uit konden komen en niet meer konden werken, was tot nu totaal onbekend waar dit aan lag. Veel patiënten voelden zich door hun omgeving niet serieus genomen en kregen het idee als aanstellers te worden gezien met een ingebeelde ziekte.

Dat long covid verre van ingebeeld is, blijkt nu uit het onderzoek van de Nederlandse universiteiten. Zij lieten 25 patiënten met long covid en 21 gezonde personen een 15 minuten lange fietstest doen. Aan het eind van de test waren de long covid-patiënten volledig uitgeput waarbij sommigen niet meer konden staan of aanspreekbaar waren. Zowel voor als na de test werd bij alle proefpersonen bloed en spierweefsel afgenomen. In het spierweefdsel van de long covid-patiënten werden afwijkingen waargenomen.

“Op celniveau zagen we dat de zogenaamde mitochondriën van de spier, ook wel de energiefabrieken van de cel, minder goed functioneren en dat ze minder energie produceren,” zegt VU-bewegingswetenschapper Rob Wüst. Mitochondriën komen ook voor in de hersenen. Volgens de onderzoekers is met het onderzoek aangetoond dat de klachten bij de patiënten dus wel degelijk biologisch is.

Een definitieve oorzaak is nog niet vastgesteld. Een theorie is dat er na een coronabesmetting virusdeeltjes in het lichaam achterblijven en daar schade veroorzaken. Bewijs is daar nog niet voor gevonden. Bij de proefpersonen werden ook geen afwijkingen geconstateerd in hart en longen.

De onderzoekers hopen dat de nu behaalde resultaten bijdragen aan een effectieve behandeling voor mensen met long covid.