Ons land is wereldkampioen winsten wegsluizen

De formatie is deze week weer begonnen. Eerder deze maand publiceerden onderzoekers aan de Universiteit van Amsterdam nieuwe cijfers over de rol van Nederland bij schadelijke belastingontwijking. Ons land is wereldkampioen winsten wegsluizen. Vooral – maar niet uitsluitend – in ontwikkelingslanden maken wij burgers armer en zo groeit de ongelijkheid tussen landen.

Nederland fungeert als spin in het web voor bedrijven die zoveel mogelijk van hun winsten onbelast naar belastingparadijzen wegsluizen. 23 procent van zulke constructies maakt gebruik van een Nederlandse faciliteit. Onze impact op de armoede in de wereld is daardoor enorm. Overheden in rijke landen belasten hun burgers en kleine bedrijven zwaarder. En in ontwikkelingslanden vernietigen we iedere kans op economische ontwikkeling. Omdat een wegennet, zorg en onderwijs niet op gang komen zonder belastinginkomsten, zolang accountants, bankiers, trustkantoren en advocaten de Nederlandse regeltjes en constructies mogen toepassen.

Internationale mijnbouwers, voedselgiganten en oliebedrijven in ontwikkelingslanden maken volop gebruik van lege brievenbusfirma’s in Nederland maar ook van unfaire Nederlandse belastingverdragen met ontwikkelingslanden. Deze zien zo meer belastinginkomsten weglekken, dan ze aan hulp ontvangen. Zij hebben het zwaarst te lijden onder ons belastingregime. Daarom is de vraag of een volgend Kabinet-Rutte dit ellendige fiscale beleid overeind houdt voor hen van levensbelang.

De druk op Nederland groeit om onze wegsluispraktijken aan te pakken. Brussel spreekt onze tegenstribbelende kabinetten er al jaren op aan. De kritiek zwol aan toen na LuxLeaks en de PanamaPapers steeds meer kennis over Nederlandse constructies op straat lag. Ook in eigen land groeit de weerstand bij maatschappelijke organisaties, burgers, vakbeweging en wetenschap. Een peiling in opdracht van ActionAid stelde dit jaar vast dat maar 3 procent van de Nederlanders belastingontwijking via ons land volledig steunt.

Zelfregulerend vermogen heeft deze sector niet. Bij een flink deel ontbreekt een moreel kompas, alleen winstmaximalisering telt. De meeste experts uit praktijk en wetenschap pleiten daarom voor een strengere aanpak van belastingontwijking. Afgelopen maand heeft een speciale parlementaire commissie experts en getuigen verhoord over de Nederlandse rol in ontransparante belastingconstructies.

De VVD-fractie wilde part noch deel hebben aan deze verhoren. VVD-bewindslieden bagatelliseren steevast de Nederlandse rol in het web van belastingparadijzen. Dat is opmerkelijk. Hecht de partij geen waarde aan de belangen van Nederlandse burgers en het midden- en kleinbedrijf? Op hen neemt de belastingdruk toe naarmate multinationals minder belasting betalen. Vluchtelingen uit ontwikkelingslanden moeten als het aan de VVD ligt in hun eigen regio blijven, ver weg van Europa en Nederland. Streeft de partij die zo kritisch is over internationale hulp en de nadruk legt op de zelfredzaamheid via handel met Nederland, dan niet naar echte economische zelfstandigheid van die landen?

D66, CDA en CU kunnen de VVD nog op andere gedachten brengen in de formatie. Dan laat Nederland voortaan multinationals een eerlijk aandeel belasting betalen in de landen waar ze winst maken.