Nederland staat zijn mannetje, ook vandaag

We zijn nog steeds meer dan uitstekend in handel met de vijand

De mentaliteit van de Gouden Eeuw leeft nog steeds, zo maakte EenVandaag vrijdagavond duidelijk. Het oogt wel eens anders maar Nederland staat nog steeds zijn mannetje. Er loopt een rechte lijn tussen onze entrepreneurs en de koene kooplieden die in de tijd van Rembrandt, Van Oldenbarnevelt en prins Frederik Hendrik hun schepen alle wereldzeeën over stuurden. De jongens van Jan de Wit zijn geen schimmen uit het verleden. Steeds weer staan nieuwe generaties op.

Dankzij Nederlandse expertise en slimheid kon Rusland ondanks de sancties van de Europese Unie toch voor tien en een half miljard euro illegaal zaken doen. En dat is alleen nog maar het bedrag dat aan het licht kwam. Wie de jongens, de meisjes en de non-binairen op de Zuidas kent, weet dat het nog veel meer kan zijn.

Hiermee treden zij in de elegante schoenen van de kooplieden en financiers die Amsterdam in de Tachtigjarige Oorlog groot hebben gemaakt. Ook zij deden op grote schaal zaken met de Spaanse vijand. Buitenstaanders, zoals Robert Dudley, de graaf van Leicester die hier een paar jaar namens zijn geliefde, koningin Elisabeth van Engeland, landvoogd mocht spelen, probeerden wel eens maatregelen te nemen tegen deze praktijken maar zij liepen tegen een muur van onwil te pletter, of liever gezegd zij verzopen in een moeras van welwillendheid zonder daadkracht.

Uiteindelijk vonden de autoriteiten een praktische uitweg. Zij gaven elke poging tot handhaven op. In plaats daarvan bonden zij het zakendoen met de vijand aan een vergunningenstelsel. Wie daar brood in zag, kon zijn gang gaan maar moest wel licenten kopen. Met de opbrengst kon je dan militaire activiteiten tégen de koning van Spanje bekostigen. Zo kraaide er geen haan meer naar en toen de vrede eenmaal was gesloten is het stelsel gewoon voortgezet. De overheid kon de inkomsten niet meer missen.

Ooit zei een onbekend gebleven kapitein van zo’n trotse driemaster: "Ik zou naar de hel varen als ik wist dat ik er drie stuivers kon verdienen". Deze prachtige traditie van handel met de vijand is nu op een moderne wijze weer tot leven gebracht. En vergeet niet: zelfs onze voetbalbestuurders hebben zich al bij hen aangesloten.

Alle rechtgeaarde vaderlanders voelen dan ook in de borst dat oude lied opwellen:

Hollands vlag, je bent mijn glorie
Hollands vlag, je bent mijn lust
‘k Roep van louter vreugd victorie
als ik je zie aan vreemde kust
‘k Roep van louter vreugd victorie
als ik je zie aan vreemde kust
Op de zee en aan de wal,
Hollands vlag gaat bovenal
Op de zee en aan de wal,
Hollands vlag gaat bovenal

Als je haar in vreemde baaien
Mijlen ver van ’t eigen strand
Zwierig van de mast ziet waaien
als een groet van ’t vaderland
Zwierig van de mast ziet waaien
als een groet van ’t vaderland
Voel j’een vreemd verheugenis,
voel j’ eerst recht, hoe mooi ze is
Voel j’een vreemd verheugenis,
voel j’ eerst recht, hoe mooi ze is.

Daar gaan ze, de nazaten van de Bickers, de Pauwen, de Van der Vekens.

Maar er is een ander lied. Moet je je voorstellen hoe dát klinkt als het uit duizend kelen opklinkt tussen de hoge muren van het Mahlerplein. Van Amsterdam naar Lviv is het 1.543,6 kilometer over uitstekende wegen.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Luister naar het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: de talenkennis van de Nederlanders.