Nederland neemt klimaatakkoord niet serieus

Vandaag ondertekent staatssecretaris Dijksma in New York het in Parijs gesloten VN-klimaatakkoord. Gisteren werd de grote nieuwe kolencentrale van E.ON/Uniper in Rotterdam feestelijk in gebruik genomen. Een kwestie van slechte timing en helaas ook exemplarisch voor hoe Nederland omgaat met de klimaatcrisis. Mooie woorden die niet gestaafd worden door enige urgentie, noodzakelijke maatregelen en moedige politieke beslissingen.

In Parijs spraken 196 landen af alles op alles te zetten om de temperatuurstijging te beperken tot ‘ver onder de 2 graden Celsius, met uitzicht op 1,5 graad.’ Over de hele wereld werd het als historisch betitelde akkoord met lof onthaald. Ook in Nederland. Zo verkondigde premier Rutte in een eerste reactie dat hiermee de gevolgen van klimaatverandering voor deltalanden als Nederland en kwetsbare eilandstaten beheersbaar kunnen blijven. Enkele weken later, bij de presentatie van zijn energievisie voor Nederland, kondigde minister Kamp zelfs het einde van het fossiele tijdperk aan.

Tot zover de mooie woorden, want enige haast lijkt dit kabinet echter niet te hebben. Zo werd vorige week bekend dat het kabinet voornemens is twee kolencentrales uit de jaren negentig te sluiten, bovenop de vijf oude centrales die dichtgaan in het kader van het Energieakkoord. De drie laatste (en toevallig ook grootste) kolencentrales worden ongemoeid gelaten. Wie de rekenmachine erbij pakt, ziet dat de sluiting van twee centrales bij lange na niet genoeg is om te voldoen aan het vonnis van de rechter in de klimaatzaak van Urgenda (tenminste 25 procent minder CO2 in 2020) en al helemáál niet aan het VN-klimaatakkoord. Want vergis je niet; de drie nieuwste kolencentrales hebben een gezamenlijk vermogen dat haast gelijk is aan dat van de zeven oude centrales bij elkaar.

Het gat tussen het voorstel van Kamp en de 25 procent CO2-besparing van de klimaatzaak is groot. Dat blijkt uit de kabinetsbrief zelf. In het meest gunstige geval wordt hiermee de helft van wat nodig is gevuld, maar blijft er een gat van 5 miljoen ton CO2 of meer over. Dat gat is alleen te overbruggen door meer kolencentrales te sluiten. Om te voldoen aan de afspraken uit het klimaatakkoord moeten ze allemaal dicht. Onlangs is voor Duitsland door klimaatwetenschappers van het NewClimate Institute berekend dat om ‘zicht te houden op 1,5 opwarming’, de CO2-uitstoot in 2035 tot een nulpunt moet zijn gebracht. Voor Nederland zal een vergelijkbare deadline gelden. Het sluiten van álle kolencentrales is daarvoor een logische eerste stap: direct een hoge CO2-reductie tegen lage kosten. We hebben die centrales niet nodig voor onze energievoorziening, aangezien we voldoende andere energiebronnen hebben. Ze staan aan omdat kolenstroom goedkoop is.

Polderen en compromissen sluiten zit Nederlandse politici in de genen; de klimaatcrisis vraagt echter om grote stappen en snelle actie. Dit kabinet wordt ingehaald door de nieuwe werkelijkheid na Parijs. Een werkelijkheid van miljoenen mensen die leven aan de frontlinie van de klimaatcrisis. Elke mislukte oogst, hittegolf en overstroming confronteert hen met onze jarenlange nalatigheid. Willen we de gevolgen van klimaatverandering écht beheersbaar houden zijn er snel meer maatregelen nodig, te beginnen bij het sluiten van álle kolencentrales. Nederland zet zijn handtekening onder een akkoord dat de aanzet kan zijn voor een wereld die klimaatverandering het hoofd biedt. Dat schept verplichtingen in het hier en nu. Het is tijd dat onze kleine delta weer laat zien waarin het groot kan zijn.

Deze tekst is geschreven door Willem Wiskerke van Greenpeace, Ike Teuling van M ilieudefensie en Geertje van Hooijdonk van Natuur & Milieu

Beeld: Fotdmike