Nederland mag visumverlening niet aan particuliere bedrijven uitbesteden maar doet het wel

De NRC bevat een schokkend artikel over de wijze waarop Surinamers worden behandeld als zij een visum voor tijdelijk verblijf in Nederland aanvragen. De krant toont aan dat ze vaak om onduidelijke redenen worden geweigerd. Dat niet alleen. Ze zijn ook nog de € 125.- kwijt die zo´n aanvraag kost. Geen sprake van dat er bij weigering wordt terugbetaald.

Over de schandelijke, over de aan oplichting grenzende praktijken die daar onder dekking van het rood wit blauw worden bedreven, ga ik verder niet in.

Nee, deze koers zal ik vandaag niet varen. Ik stel iets anders aan de orde: uit het artikel blijkt dat het ministerie van Buitenlandse Zaken de visumprocedure niet zelf uitvoert. Dat heeft het uitbesteed aan een particulier bedrijf, VSF Global . We hebben niet eens met  een Nederlandse onderneming te maken maar met een multinational. De hoofdkwartieren ibevinden zich in Zwitserland en dat andere brandpunt van democratie, vrijheid en mensenrechten, de Verenigde Arabische Emiraten. De meeste aandelen zijn in handen van Blackstone. De oprichter van VSF Global is nog steeds de president-directeur. Hij heet Zubin Jal Karkaria en zijn succes begon toen hij in 2001 het consulaat van de Verenigde Staten in zijn vaderstad Mumbai ervan overtuigde de visumverlening over te laten aan zijn kantoor. 

De uitbestedingsmanie bij de overheid heeft niet alleen te maken met vermeende besparingen maar ook met veranderende taakopvattingen binnen de bureaucratie: moderne staatsdienaren zijn er voor de regie en niet meer voor de uitvoering. Dat besteed je uit aan de laagste inschrijver. Zo komen ministeries steeds verder af te staan van de bestuurspraktijk. De burgers zijn daarvan op grote schaal het slachtoffer geworden. Ze moeten zich immers schikken naar de aanpak en de werkwijze van op winst beluste ondernemingen. Daarom is deze taakverdeling een principiële bestuurlijke fout die tot grote schade leidt, zoals bijvoorbeeld blijkt uit het door de NRC onthulde voorbeeld van Suriname.

Het verstrekken van paspoorten en het verlenen van visa behoren tot de centrale activiteiten van een onafhankelijk land. Ze raken het hart van het nationaal bestaan. Daarom horen zulke processen niet te worden uitbesteed, ook niet gedeeltelijk, maar te worden uitgevoerd door ambtenaren in dienst van dat land, die rechtstreeks verantwoordelijk zijn aan een minister terwijl die bewindspersoon wordt gecontroleerd door een democratisch gekozen parlement.

Zo hoort het in Nederland in ieder geval te gaan. Je besteedt geen kerntaken uit aan particulieren, zeker niet als zij in een ander land gevestigd zijn. Dat getuigt van frivoliteit, van bestuurlijke slordigheid, van onvermogen. Op deze manier kunnen we net zo goed Executive Outcomesinhuren als Luchtmobiele Brigade nu de Wagner Group zich zo aan de concurrent verbonden heeft. Vast ook heel kostenefficiënt.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Beluister het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis Nu: hoe komen we van koningshuizen af?

cc-foto: Alpha Photo