Nederland is ook een paradijs voor de wapenindustrie

De mislukte oorlog in Afghanistan laat het falen van de westerse interventiepolitiek zien. We hebben allemaal de beelden van de chaotische evacuatie uit Afghanistan nog voor ogen. Om nog maar te zwijgen over de 240.000 doden die in dat land gevallen zijn of de 2000 miljard dollar die de VS in die oorlog heeft gepompt. Maar naast een niet aflatende steun aan de permanente oorlogen van de VS is er nog een reden waarom onze defensiepolitiek moreel failliet is: Ons kleine landje speelt een enorme rol in de internationale wapenhandel.

De oorlogen in onder andere het Midden-Oosten gaan gepaard met een grote wapeneconomie. Vorig jaar werd er wereldwijd maar liefst 2000 miljard dollar uitgegeven aan wapens. En Nederland is dé spil in deze haast onzichtbare economie. Van elke 2 euro die in de wereld omgaat, loopt er 1 euro door ons land. Nederland is dus niet alleen een belastingparadijs voor multinationals die we allemaal kennen, maar ook voor de machtige wapenindustrie. 6 van de 10 grootste wapenproducenten hebben een vestiging ons land. Soms met niet meer dan een brievenbus om belasting te ontwijken.

De perverse mogelijkheid om via ons land flink aan vernietiging te verdienen is ook een drijvende kracht achter nieuwe episodes van de permanente oorlog. De mogelijkheid om eraan te verdienen is reden om te lobbyen voor de aanschaf van nieuwe wapens en het hebben van nieuwe wapens is een reden om nieuwe oorlogen te voeren.

De rol van Nederland gaat verder dan alleen die van een sjacheraar op de internationale wapenmarkt. Vanuit ons land worden er ook technologisch geavanceerde onderdelen gemaakt en geëxporteerd. We hebben een systeem met criteria voor exportvergunningen. Toch gebeurt het regelmatig dat Nederlandse producten gebruikt worden om mensenrechten te schenden.

Zo zijn Nederlandse communicatiesystemen voor tanks via de Verenigde Staten geëxporteerd naar Saudi-Arabië. Deze worden in de oorlog in Jemen gebruikt. Ook leverde Nederland pantserhouwitsers aan de Verenigde Arabische Emiraten en is inmiddels bekend dat deze in Jemen gebruikt worden. In 2011 leverde Damen Shipyards meerdere boten aan de Libische marine. Deze export kreeg een vergunning omdat het om civiele vaartuigen zou gaan. Inmiddels zijn de boten op beeldmateriaal opgedoken en zijn er toch wapens op de boten gemonteerd, waardoor ze geen exportvergunning hadden mogen krijgen.

De exportvergunningen zijn te ondoorzichtig voor een effectieve democratische controle. Dit moet veel transparanter. Bij een afgegeven vergunning moet duidelijk zijn om welk product het gaat, naar welk land het gaat en waar het voor gebruikt gaat worden. Omdat deze informatie ontbreekt is het niet mogelijk om te controleren of een deal moreel toelaatbaar is.

Nederland faciliteert dus wapenbedrijven financieel met het belastingparadijs, juridisch met te slappe exportcriteria en het voedt de honger naar wapens door deelname aan en met steun voor de permanente oorlog. Op deze weg raakt wereldvrede steeds verder weg.

We moeten af van deze moreel failliete defensiepolitiek. Belastingparadijs Nederland moet ontmanteld worden om wapenbedrijven niet langer te faciliteren in het ontduiken of ontwijken van belasting. De regels rond wapenexport moeten strikter worden, want wapens zijn geen bloemen. Bovenal moet de permanente oorlog stoppen. Conflicten worden in de VN opgelost.

Geen makkelijke taak. Maar willen we een veiliger wereld waarin iedereen in vrijheid kan leven, dan rest ons niets anders dan ons te ontworstelen aan een nodeloze wapenwedloop en een koude oorlog 2.0.