Nederland heeft een visionaire landbouwminister nodig   

Minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedsel gaf begin dit jaar tijdens een bijeenkomst in Pakhuis de Zwijger te kennen dat het inkomen voor de boer haar gróótste zorg is. Er viel enige verontrusting te bespeuren in haar houding terwijl de minister het (grotendeels boeren-)publiek in keek. Dit tafereel riep een belangrijke vraag op: voelt minister Schouten wellicht te veel druk vanuit de landbouwsector waardoor andere belangen ondergesneeuwd worden?

Gevolgen van de klimaatopwarming De boer en de gehele samenleving zullen door klimaatverandering ernstig geraakt worden en niet alleen in de portemonnee. In Nederland hebben we dit jaar en vorig jaar al te maken gehad met extreme droogte, waardoor oogsten krimpen en het drinkwater in de Maas onder druk is komen te staan.

Nederlandse veehouders hebben deze zomer daarnaast te maken gehad met hittesterfte van hun vee. Door de droogte daalden het productievolume en het inkomen van de Nederlandse boer vorig jaar met bijna 11 procent. En dit is pas het begin van de klimaatopwarming. De Aarde is de afgelopen honderd jaar opgewarmd met 1 graad. De komende tachtig jaar komt daar nog 3 à 4 graden bij als we op deze voet doorgaan. We bewegen met het huidige beleid dus gestaag richting een toestand waar de landbouwintensivering van na de Tweede Wereldoorlog juist voorgoed een eind aan moest maken.

Diervrij levert landbesparing op Ironisch genoeg zijn de boeren de eersten in ons land die schade ondervinden van klimaatverandering, terwijl het immense landgebruik door de veehouderij er tegelijkertijd een oorzaak van is. Het IPCC waarschuwt in haar rapport over klimaatverandering en landgebruik dat onze voedselvoorziening in gevaar komt door de toenemende weersextremen. Uit hoofdstuk vijf van het rapport blijkt tegelijkertijd dat een diervrij eetpatroon een gigantische landbesparing oplevert die kan worden ingezet voor negatieve emissies – ofwel het opnemen van CO2 – door de groene graswoestijnen om te zetten in bos en natuurgebieden.

De nieuwe bossen en natuurgebieden vormen klimaatbuffers: ze filteren water en voorkomen overstromingen, maken de bodem gezonder, vormen habitat voor wilde dieren en maken ecosystemen veerkrachtiger. Harvard rekent voor dat de klimaatdoelen op deze manier makkelijker te behalen zijn. De Climate and Land Use Alliance benadrukt bovendien dat bossen het lokale en internationale klimaat afkoelen en regenval creëren. Ze noemen bossen een ‘natuurlijke airconditioning’. En dat is wat we op dit moment heel hard nodig hebben.

Beschermers van klimaat, de natuur en voedsel Het is van groot belang dat we de kansen pakken die een plantaardig eetpatroon te bieden heeft. Maar om dit in te zien heeft Nederland een visionaire en onbevreesde landbouwminister nodig. Zo’n minister zou bij de boerendemonstratie in Den Haag op 1 oktober de visie kunnen overbrengen dat onze boeren een cruciale rol spelen bij de aanpak van klimaatverandering in Nederland.

Onze boeren kunnen een sterke, vernieuwde identiteit verwerven: van de ‘nooit meer honger’-helden naar de beschermers van het klimaat, de natuur en de zodoende onze voedselvoorziening. Van producenten van dierlijke eiwitten naar producenten van plantaardige eiwitten en vooral: klimaatbuffers. We zullen moeten gaan betalen voor de onmisbare diensten die ecosystemen aan ons leveren. Juist in Nederland, want ons land is sneller opgewarmd dan het mondiale gemiddelde: met ongeveer 2 graden. Het omzetten van weiland naar verkoelend bos is zodoende van levensbelang, niet alleen voor de boer, maar voor alle Nederlanders.