National Geographic geeft toe: 'We waren decennialang racistisch'

‘Decennialang was onze berichtgeving racistisch.’ Dat schrijft National Geographic in een hoofdredactioneel commentaar in de nieuwste editie van het wereldberoemde tijdschrift. Het blad komt tot die conclusie nadat het een vooraanstaand historicus de archieven van National Geographic onder de loep liet nemen. ‘Om boven ons verleden uit te stijgen, zullen we het moeten erkennen,’ schrijft hoofdredacteur Susan Goldberg nu.

Het aprilnummer van NatGeo staat in het teken van ras, en dus besloot Goldberg dat dat het moment bij uitstek was om de eigen artikelen daarover nog eens goed te bekijken. ‘Ik ben de tiende hoofdredacteur sinds de oprichting in 1888’, schrijft Goldberg. ‘Ik ben de eerste vrouw en de eerste persoon van joodse afkomst, ik maak deel uit van twee groepen die hier met discriminatie te maken hebben gehad.’ Volgens Goldberg is het pijnlijk om het ‘verschrikkelijke’ verleden van het blad te delen, maar: ‘We moeten onze eigen geschiedenis bestuderen, voordat we ons richten op die van anderen.’

In een van de artikelen in de nieuwe NatGeo wordt beschreven dat het concept van ras geen biologische constructie is, maar een sociale. In het betreffende stuk schrijft Elizabeth Kolbert: ‘Zoveel van de gruwelen van de afgelopen eeuwen zijn terug te voeren op het idee dat het ene ras inferieur is aan het andere.’ Ook schrijft ze dat zogenaamde raciale verschillen nog altijd het politieke en maatschappelijke leven bepalen en een grote rol spelen in het gevoel van eigenwaarde.

Zodoende werd John Edwin Mason op pad gestuurd in de enorme archieven. Mason, een hoogleraar aan de Universiteit van Virginia en gespecialiseerd in zowel de geschiedenis van de fotografie en die van Afrika. Wat hij ontdekte was dat tot 1979 National Geographic vrijwel geen aandacht besteedde aan mensen van kleur in de Verenigde Staten zelf. Gebeurde dat wel, dan ging het steevast om arbeiders of huishoudelijk werkers. Tegelijkertijd puilden de tijdschriften uit met “exotische inboorlingen” met weinig kleren aan, vrolijke jagers, nobele wilden, elk denkbaar cliché.

‘Amerikanen kregen hun beeld van de rest van de wereld voorgeschoteld door oude Tarzan films en racistische karikaturen,’ zegt Mason. ‘De VS waren gesegregeerd en NatGeo deed niets aan voorlichting, maar hield vast aan de stereotypen. En dat in een tijdschrift dat enorm veel aanzien genoot.’ Mason wijst erop dat het blad werd opgericht in koloniale tijden waarin de wereld was verdeeld tussen kolonisten en gekoloniseerden: een kleurlijn. National Geographic deed daaraan mee.

Hoofdredacteur Goldberg noemt als schokkend voorbeeld een verhaal uit 1916, een reportage gemaakt in Australië. Onder een foto van twee Aborigines staat te lezen: ‘Zuid-Australische zwarten: deze wilden hebben de laagste intelligentie van alle mensen.’ En het was niet alleen wat in het tijdschrift stond dat niet door de beugel kan, vindt Goldberg. Het was ook vaak wat er niet in stond. Zoals de reportage uit 1962 gemaakt in Zuid-Afrika, twee jaar na de massamoord op 69 zwarte Zuid-Afrikanen, gepleegd door politieagenten. In het artikel van National Geographic geen woord over het bloedbad, noch over de Apartheid in het land. Wat er wel in stond waren foto’s van zwarte mensen die exotische dansen uitvoerden. ‘Het is bizar wat de redacteuren, schrijvers en fotografen negeerden,’ zegt Goldberg.

Dat National Geographic heeft gekozen voor het thema ras in het aprilnummer is geen toeval. Op 4 april is het 50 jaar geleden dat Martin Luther King, een van de leiders van de burgerrechtenbeweging, werd vermoord. Volgens NatGeo een uitgelezen moment om stil te staan bij waar de maatschappij zich bevindt als het om ras gaat: