Exitpoll: GroenLinks-PvdA grootste partij bij Europese verkiezingen

Update 21:00:

GroenLinks-PvdA is de grootste partij geworden in de verkiezingen voor het Europees Parlement. De partij krijgt volgens de eerste exitpoll van Ipsos I&O/NOS 8 zetels. De PVV volgt met 7.

Mohammed Chahim, Europarlementariër namens de PvdA zegt "dolblij" te zijn met de 8 zetels die GroenLinks-PvdA samen lijkt te halen voor het Europees Parlement. De partijen verliezen netto dan waarschijnlijk 1 zetel volgens de exitpoll van Ipsos I&O/NOS, maar de leden reageerden tijdens een bijeenkomst in TivoliVredenburg in Utrecht alsnog uitzinnig op de 8 voorspelde zetels. Dat de PVV kleiner blijft in Brussel, kon op nog luider gejuich rekenen. Volgens Chahim "lijkt het erop dat Nederland haar vertrouwen uitspreekt in GroenLinks-PvdA en een pro-Europese koers wil. En Europa niet wil afbreken".

De rest van de ultrarechtse coalitie heeft ook minder gescoord dan ze waarschijnlijk hoopten: de VVD komt uit op 4 zetels, BBB op 2 en NSC weet er slechts 1 in de wacht te slepen. Daarmee lijkt de nieuwe coalitie al een optater te hebben gekregen nog voor ze ook maar één bewindspersoon op het bordes hebben staan. Vooral de score van Omtzigts NSC is pijnlijk. Het lijkt er sterk op dat zijn achterban niet te spreken is over het verstandshuwelijk met de extreemrechtse PVV.

Forum voor Democratie is zonder meer de grootste verliezer. De fascistische partij van Thierry Baudet sturmde vijf jaar geleden nog met 5 zetels het Europarlement in (maar raakte er vervolgens direct een hoop kwijt aan over- en weglopers), maar weet nu geen enkele zetel meer te behalen.

De volledige uitslag volgens de exitpoll:

GL-PvdA: 8 zetels (was 9)
PVV: 7 (1)
VVD: 4 (5)
CDA: 3 (4)
D66: 3 (2)
BBB: 2 (0)
Volt: 1 (0)
NSC: 1 (0)
SGP: 1 (1)
PvdD: 1 (1)
FvD: 0 (4)
CU: 0 (1)
50Plus: 0 (1)

Nederland heeft donderdag 31 van de 720 zetels van het nieuwe Europees Parlement gekozen. De verkiezingsuitslag mag pas zondag bekend worden gemaakt. De meeste EU-lidstaten stemmen zondag.

Eerder:

Nederlanders gaan donderdag als eerste Europeanen naar de stembus. In de komende dagen brengen ook de inwoners van andere EU-lidstaten hun stem uit. De meeste landen stemmen op zondag 9 juni. In Nederland is dat niet het geval, omdat Nederland vroeger een land was waar rekening werd gehouden met minderheden (in dit geval orthodoxe christenen die niet op zondag willen stemmen).

Volgens de laatste peilingen zal het er om spannen welke partij de grootste wordt: GroenLinks-PvdA of de PVV. Hoewel de meeste Europese kandidaten de afgelopen maanden stad en land afliepen om de kiezers te enthousiasmeren voor de verkiezingen, werd de campagne in Nederland overschaduwd door de formatie van een ultrarechts kabinet.

Diederik Samsom, die de afgelopen jaren actief was als ambtenaar in Brussel, schrijft in de Volkskrant: “Ik voel mee met alle kandidaten die zich vele avonden in zaaltjes de blaren op de tong hebben gepraat. Aan hun inzet lag het zeker niet. Maar een landelijke verkiezingscampagne wordt gemaakt of gebroken in landelijke media. En aan hen lag het wel.”

In het slotdebat bij de NOS verweet GroenLinks-PvdA-lijsttrekker Bas Eickhout de PVV “knollen voor citroenen” te verkopen. De Volkskrant schrijft: “In een onveilige wereld moet de EU zich verweren tegen de agressie van Rusland en de economische concurrentie van China en de Verenigde Staten. Dat kan alleen door de EU sterker te maken, maar het vrijblijvende model van de PVV zal slechts een verdeeld en machteloos Europa opleveren, aldus Eickhout.”

De Boer Bullshit Beweging (BBB) greep het debat aan voor een ouderwets staaltje klimaatontkenning. Terwijl coalitiepartner NSC meent dat “de klimaatverandering geen fabeltje” is, reageerden D66 en Volt een stuk feller. “De Real Deal is dat 2023 het warmste jaar ooit gemeten is, dat we te kampen hebben met droogte en wateroverlast. Zowel de boeren als de natuur hebben op deze manier geen perspectief”, zei Anna Strolenberg van Volt.

De Europese Unie staat de komende jaren voor grote uitdagingen. Samsom somt op: “De komende tien jaar zal de EU haar concurrentiekracht ten opzichte van China en Amerika moeten hervinden; een antwoord moeten formuleren op aanhoudende migratiedruk en zich moeten verhouden tot een mogelijk lidmaatschap van Oekraïne. Drie enorme opgaven, die vragen om een plan.”

Demissionair premier Mark Rutte wees woensdag tijdens het campagnevoeren in Den Haag herhaaldelijk op het grote gevaar van een overwinning voor de PVV. “Als de PVV wint, is dat goed nieuws voor het Kremlin”, zei hij tegen iedereen die het horen wilde. Waarom zijn partij dan met die gevaarlijke partij gaat regeren, vertelde hij er dan weer niet bij.

De Europese lijsttrekker van de PVV liet de afgelopen maanden keer op keer verstek gaan bij debatten. Pas in de laatste week van de campagne verscheen [naam PVV-lijsttrekker nog even opzoeken, red.] op tv. De andere kandidaten van de racistische eenmanspartij waren al helemaal in geen velden of wegen te bekennen.

Vermoedelijk zullen de PVV’ers straks in Brussel en Straatsburg net zo weinig doen als tijdens de campagne. Extreemrechtse partijen kennen een lange traditie van het afvaardigen van niksnutten naar het Europarlement. Alleen voor buitenlandse mogendheden willen ze nog wel eens hun bed uitkomen: verscheidene extreemrechtse Europarlementariërs kwamen recent in opspraak vanwege hun collaboratie met het Kremlin en China.

Om minder afhankelijk te worden van autoritaire staten pleit GroenLinks-PvdA voor Europese investeringen die de energievoorziening weer betaalbaar moeten maken. Samsom legt het uit: “Dankzij de spectaculaire kostendaling van wind- en zonne-energie en andere schone technologie is het mogelijk om in één decennium met investeringen van 2 procent van het Europese bnp onze industrie, ja onze hele samenleving grotendeels te verlossen van vervuilende en dure fossiele brandstoffen. Een wenkend vooruitzicht.”