Na de vrijspraak van De Mos is ‘de schijn van belangenverstrengeling’ niet meer van deze tijd

Dat is vooral goed nieuws voor ondernemers en andere kapitaalkrachtigen

Nu het bal is afgelopen en de laatste muziek verklonken, kunnen wij rustig bezien wat er werkelijk achter de vrijspraak van Richard de Mos zit. De rechter had er zin in, zo kan iedereen beamen die maar een klein stukje van zijn livestream heeft bekeken. Hij diste met groot genoegen zijn argumenten op. Het was onderhoudend, soms op de rand van cabaret. De grote Richard – die Haagse navolger van Jacobse – wist al na twee zinnen dat het goed voor hem ging aflopen. En dat het Openbaar Ministerie straks beteuterd op de neus zou kijken.

De inhoud van het rechterlijk betoog kan kort worden samengevat: het is moeilijk voorstelbaar dat zakenlieden een beginnend partijtje financieren met het oog op gunsten later. Weliswaar kregen de horecaondernemers die Richard de Mos tijdens de oprichtingsfase steunden naderhand voor hen gunstige en potentieel lucratieve beslissingen maar dat had volgens de rechter niets te maken met die helpende hand van eerder. Daarom kon van omkoping of bevoordeling geen sprake zijn.

Dit is een belangrijke uitspraak voor elke kapitaalkrachtige persoon of onderneming die streeft naar spreekbuizen in de politiek. Het zal zeer moeilijk bewijsbaar zijn dat zij dit deden om later plezier te hebben van die spreekbuizen. Het precedent De Mos toont dat duidelijk aan. Dit soort dingen mogen allemaal in Nederland. Dit soort dingen zijn OK. Bij de agrobusiness zullen ze het nieuws ongetwijfeld met genoegen hebben vernomen. U mag zelf raden waarom.

De rechter heeft in zijn uitspraak één belangrijk element buiten beschouwing gelaten: ondernemersrisico. Dat die horecavrienden van Richard dachten: we voelen aan ons water dat we straks een mannetje van ons in het college kunnen krijgen. We steken daar een paar centen in. En verder op hoop van zegen. Je zou het zelfs een gok kunnen noemen. Zo heeft Thierry Baudet waarschijnlijk ook geld van zakenlui gekregen. Die hebben dan een sléchte investering gedaan. Zo werkt het in ondernemersland. Evenmin acht de rechter het waarschijnlijk dat Richard de Mos en zijn collega in het Haagse college ooit gedacht hebben: “Onze makkers hebben destijds ons gematst. Nu matsen wij hen”.

Vroeger sprak men altijd over de “schijn van belangenverstrengeling”. Dat is met ingang van dit vonnis passé en niet meer van deze tijd.

Het Openbaar Ministerie kan nog steeds in beroep gaan. Wie weet, gebeurt dat ook. De toon van de rechter had iets van een provocatie, van dat kunnen we niet op ons laten zitten. De toekomst zal het leren. Als het in zijn schulp kruipt, weten ondernemers wat zij mogen doen.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Beluister het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: de Amazone